Op vrijdag 26 november 2021 heeft een woordvoerder van Ahold bevestigd dat het concern enkele weken geleden heeft besloten om af te zien van een distributiecentrum in de Lutkemeerpolder.

Wie is de koper? Een tijdlang was er geheimzinnigheid over de koper van de grond.

De multinational was sinds 2019 in gesprek met de gemeente Amsterdam over de optie om 5,5 ha in de Lutkemeerpolder te bebouwen.

Gezwicht voor actievoerders?
De gemeente hield lange tijd angstvallig geheim wie toch die geheimzinnige belangstellende was, die de Lutkemeerpolder wilde gaan bebouwen. Omdat er zogenaamd “ieder moment getekend kon worden” mocht projectontwikkelaar SDAC de polder ontruimen en vernielen. Het bedrijf heeft nu officieel besloten niet in de polder te willen gaan bouwen. Mogelijk is Ahold afgeschrikt door de vele acties van verschillende groeperingen. Het bedrijf had al eerder bij de gemeente geklaagd over overlast van activisten.

Nieuwe bestemming: Voedselpark Amsterdam
Dat betekent dat er weer nieuwe kansen zijn voor de polder en het speelveld open ligt. De alternatieven liggen al klaar: “Dit is het moment om serieus aan de slag te gaan met Voedselpark Amsterdam”, aldus Alies Fernhout namens ‘Behoud Lutkemeer’.

Onbetrouwbare wethouder ‘weet van niks’
Toeval of niet, juist vorige week zijn er nieuwe bouwwerkzaamheden in de Lutkemeerpolder begonnen. Er werden bouwketen neergezet, bewakingscamera’s geplaatst en graafmachines begonnen duikers aan te leggen in de kleidammen. Volgens actiegroep ‘Behoud Lutkemeer’ past dit in de strategie om zoveel mogelijk schade aan de polder toe te brengen, zodat de natuurwaarde ervan steeds kleiner wordt. Afgelopen woensdag 24 november beweerde verantwoordelijk wethouder Marieke van Doorninck nog dat “Die gesprekken nog steeds lopen”, terwijl zij op dat moment uiteraard al op de hoogte moet zijn geweest van het besluit van Ahold om zich terug te trekken.

Opnieuw is uw steun hard nodig
De actievoerders van ‘Behoud Lutkemeer’ willen nu doorpakken en voor elkaar krijgen dat de Lutkemeerpolder nu echt definitief zijn landbouwbestemming terugkrijgt. Om dat voor elkaar te krijgen, vragen zij hulp aan alle sympathisanten. Vertel in twee mails aan de wethouder en aan de raadscommissie RO waarom u vindt dat de polder groen moet blijven. Benadruk dat zij – nu er geen belangstellenden meer zijn om de polder te bebouwen – de Lutkemeerpolder zijn bestemming ‘landbouw’ weer moet terugkrijgen en niet verder beschadigd mag worden. Er zijn voldoende groene ondernemers die graag zo snel mogelijk aan de slag gaan in de polder. De wethouder en de gemeenteraadsleden hebben al die jaren aangegeven dat ze niet anders konden dan al eerder vastgesteld beleid uit te voeren. Dat argument is nu vervallen…

Tamar Frankfurther; 29 november 2021.

Meer informatie: www.behoud-lutkemeer.email-provider.nl/web/pilkzrsmbj/gtle02uz18

Zie ook: Geen AH-distributiecentrum in Lutkemeer, maar… is de polder hiermee wel gered?

Na het nodige oponthoud gaat de gemeente in december dan toch beginnen met de aanleg van het tijdelijke fietspad door het sportpark.

Op basis van advies van de Centrale Verkeers Commissie (CVC) zullen de fietsers richting de dorpskern van Sloten over de parkeerplaats en het voetpad mogen gaan fietsen.

De leden van de Centrale Verkeers Commissie vinden het onverantwoord voor fietsers om hier op de Sloterweg linksaf slaan. Zij adviseren fietsers daarom om over de parkeerplaats naar de dorpskern van Sloten te rijden.

Advies van de CVC
De CVC vindt het van belang dat op deze manier – zolang de verkeersproblematiek op de Sloterweg nog niet is opgelost – een veiligere route voor fietsers van en naar het sportpark wordt gecreëerd. De sporters hoeven dan niet meer over de nu nog veel te drukke Sloterweg te rijden. De CVC geeft aan dat de sportverenigingen wel een verantwoordelijkheid krijgen over het veilige gebruik van het tijdelijke fietspad: “De verenigingen zullen goed met hun leden moeten communiceren dat bij het verlaten van het sportpark (kant van het wielercircuit) de oversteek van de Sloterweg zoveel mogelijk moet worden vermeden. Dit betekent dat leden dan vooral de route over het parkeerterrein moeten nemen of over de stoep naast de Sloterweg (richting het dorp Sloten). Xenios is nog aan het bekijken of ze de eerste weken vrijwilligers bij deze uitgang zetten, zodat in die eerste weken de leden goed kunnen worden begeleid in het nemen van deze veiligere route.”

Geen bomenkap
De oorspronkelijke plannen voor het tijdelijke fietspad zijn zodanig aangepast dat het niet langer nodig is om voor de aanleg bomen te kappen. De gemeente geeft aan dat het tijdelijke fietspad op het sportpark twee meter breed wordt. Er komt een mobiel hekwerk met verlichting. De gemeente belooft daarnaast om het leefgebied van de dieren en planten zo min mogelijk te verstoren. Er moeten wel struiken worden gerooid in de Hoofdgroenstructuur, maar de adviescommissie die hierover gaat, vindt dit verantwoord.

Tot de Sloterweg minder druk is
De gemeente gaat er in zijn communicatie vanuit dat de Sloterweg in 2022 hoe dan ook veel minder verkeer te verwerken zal krijgen en dus veiliger gaat worden. Als dat volgend jaar het geval is, wordt dit tijdelijke fietspad weer verwijderd. De natuur in deze bosstrook van de Hoofdgroenstructuur op het sportpark kan zich dan gaan herstellen. De noodingang naast het parkeerterrein van Eigen Hof, aan de kant van de dorpskern, zal dan ook weer alleen als zodanig worden gebruikt.

Tamar Frankfurther, 29 november 2021.

Het ‘Bewonerscomité Sloterweg’ was zeer verontrust over de recente breuken in de waterleiding in de Sloterweg en deed navraag bij de gemeente. Waternet verrichtte daarop meteen een spoedonderzoek. Een week later al ontving het bewonerscomité een  uitgebreide reactie.

Volgens Waternet zijn de breuken in de waterleiding niet ontstaan door de hoge verkeersdruk noch door het plaatsen weer verwijderen van de tijdelijke drempels, maar vallen de breuken onder de noemer ’toeval’. Medewerkers van Liander gaven op straat eerder al aan dat de gaslekken daarna hoogstwaarschijnlijk zijn ontstaan als gevolg van de eerdere breuken in de waterleiding.

Feiten leidingen Sloterweg
“In de Sloterweg ligt een hoofddistributieleiding in beheer van Waternet. Deze hoofddistributieleiding heeft een diameter van Ø200mm, is gemaakt van PVC, en is aangelegd in 1972. De verbindingen zijn van het type ‘steekmof’. Deze hoofddistributieleiding ligt onder het asfalt van de rijweg, daar er geen ruimte is voor een trottoir waar de leiding onder kan liggen. Ook de aansluitingen voor de woningen bevinden zich hier onder het asfalt. De ligging van de leiding bemoeilijkt het onderhoud, maar een ligging onder het asfalt is niet als ‘onveilig’ aangemerkt, aangezien de bovenbelasting zich goed gespreid naar ondergrond verplaatst. Deze sectie heeft in de jaren 2002 t/m 2021 zes keer een storing/lek gehad. Dit zijn relatief veel storingen, maar de sectie is daarentegen ook groot. Het leidingmateriaal wordt door Waternet niet als ‘verdacht’ aangemerkt.”

Feiten ondergrond
De ondergrond bestaat hier uit een kleine antropogene ophooglaag van zand, met daaronder een pakket van klei en veen die ongeveer 12 meter dik. Onder die 12 meter bevindt zich een stabiele zandlaag (Pleistoceen). Dit is het soort grondpakket die zich ook voordoet in andere delen van Amsterdam. De Sloterweg vormt geen uitzondering, en (lokale) zettingen zijn hier aanwezig. Uit analyse van het zettingsrapport blijkt dat zich onder de Sloterweg geen abnormale zettingen in de ondergrond bevinden.”

De twee lekken in de Sloterweg van afgelopen weken
“Er hebben zich twee lekken voorgedaan in de Sloterweg. Op 1 november 2021 is er een lek geweest in de Ø200 mm hoofddistributieleiding, waarbij de aansluitleiding van de dienstkraan is geschoten. Op 10 november is er een lek geweest in de aansluitende grijs gietijzeren leiding.”

Conclusie
De conclusie uit het spoedonderzoek van Waternet: “Er is geen correlatie te ontdekken tussen de verschillende lekken in de leiding ten opzichte van de omgevingsfactoren. De lekken zijn ontstaan op plekken waar niet door de gemeente Amsterdam is gewerkt (plaatsen drempels), en de ondergrond zet / zakt op deze locatie niet abnormaal. De verkeersintensiteit zal de aankomende jaren drastisch verminderen, ten gunste van de hoofddistributieleiding die onder het asfalt ligt (verminderde trillingen/belastingen). Het leidingmateriaal wordt niet als ‘verdacht’ aangemerkt. Op basis van deze gegevens zal Waternet deze drinkwaterleiding niet op korte termijn prioriteren om te renoveren. De lekken in de leiding vallen onder de noemer ’toeval’. Uiteraard is dit een conclusie op basis van een risicoanalyse en praktisch inzicht. Waternet wil graag op de hoogte blijven mochten er zich meerdere lekken voordoen in de Sloterweg.”

Relatie met breuken in gaspijpen

Na de breuken in de waterleidingen, zijn er recent ook twee gaspijpbreuken onder de Sloterweg ontstaan. Eerder al verklaarden medewerkers van Liander dat deze hoogstwaarschijnlijk optraden als gevolg van de breuken in de waterleiding: Doordat het drinkwater volop uit de pijpen stroomde, is er ondersteunend zand rond de gaspijpen weggespoeld. Door deze veranderingen zijn kleine gaslekken ontstaan.

Tamar Frankfurther, 20 november 2021.

Dankzij vele kleine en grote bedragen, vooral van ondernemers en bewoners in het landelijke gebied, staat nu vast dat de gedenksteen er gaat komen.

Dit succes is mede te danken aan de mooie bijdragen van Hulsebos Autoschade aan de Langsom, Ton de Jeu aan de Osdorperweg en Loodgietersbedrijf Ebbers. Binnenkort gaat daarom de opdracht tot het maken van de steen de deur uit.

Initiatiefnemer Guido Frankfurther in actie bij de opening van de Slotense Brouwerij De Zeven Deugden op 11 mei 2018.

Hartverwarmend
Initiatiefnemer Guido Frankfurther is enorm blij dat er in korte tijd zoveel steun voor zijn initiatief kwam. “Meer dan 40 particulieren en bedrijven hebben in een korte tijd bijgedragen en dat is hartverwarmend. Hieraan kun je zien dat de historie van ons gebied nog altijd bij veel mensen leeft en dat moeten we koesteren.”

Grondgebied Sloten was reusachtig
Guido is in het bijzonder blij met de bijdrage van stadsdeel Nieuw-West die vorige week al in deze Nieuwsbrief vermeld werd. Dat is relevant, omdat het hele grondgebied van het huidige stadsdeel deel uitmaakte van de gemeente Sloten. “Maar, de toenmalige gemeente Sloten was nóg veel groter. Ook delen die nu onder ‘stadsdeel West’ vallen, vielen vroeger onder de uitgestrekte landbouw-gemeente. Dat geeft nog maar eens aan hoe reusachtig groot Sloten vroeger was”, vult Guido aan.

Nu het benodigde geld binnen is, kan de productie van de steen in gang worden gezet. Hopelijk kan de gedenksteen dan nog in december worden onthuld door burgemeester Femke Halsema van Amsterdam en dorpsraadvoorzitter Sjoerd Jaasma. In verband met de drukke agenda van de burgemeester zou dat overigens ook begin volgend jaar kunnen worden, liet het stadhuis weten.

Tamar Frankfurther, 20 november 2021.

Na afloop van een prachtig orgelconcert op 14 november 2021 in de Sloterkerk presenteerde dominee Martijn van Leerdam hier twee nieuwe Slotense bieren.

De bieren zijn geïnspireerd zijn op de rijke geschiedenis van de voormalige gemeente Sloten. Een groep buurtbewoners en een aantal vrijwilligers van de Sloterkerk hebben de bieren – in goede samenwerking met de Slotense Brouwerij De 7 Deugden – ontwikkeld.

Dominee Martijn van Leerdam (links) overhandigde op 14 november 2021 in de Sloterkerk de eerste flesjes Slotense bier aan top-organist Jos van der Kooy.

Mirakel van Sloten
Het eerste bier, Het Mirakel van Sloten, verwijst naar de oude pelgrimsroute (de Heiligeweg) die eeuwenlang door Sloten liep. Het hedendaagse mirakel van Sloten is natuurlijk de blijvende vitaliteit van het dorp. Deze wordt gesymboliseerd door een fris witbier, met een vleugje citrusvrucht.

Slotens Troost
Het tweede bier heet ‘Slotens Troost’, een stevig pils met een pepertje. “In het jaar waarin de annexatie door Amsterdam (1921) wordt herdacht is dat geen overbodige luxe”, aldus Martijn van Leerdam. “Ook put Sloten troost uit de twee schitterende rijksmonumentale kerkgebouwen in het dorp, die prijken op de etiketten van de bierflesjes: de Sloterkerk en de Pancratiuskerk.”

Winnaar ontwerpwedstrijd
De etiketten zijn ontworpen door Dolf Tjin, die de ontwerpwedstrijd won. Als dank voor zijn inzending mocht hij een ruime hoeveelheid bier in ontvangst nemen. Martijn van Leerdam overhandigde de eerste flesjes aan Jos van der Kooy (gerenommeerd organist die heeft leren spelen op Sloten), Dolf Tjin (lokaal kunstenaar) en Liesbeth Berghuis (lid van de Dorpsraad Sloten-Oud Osdorp).

Te koop in (Nieuw) Sloten
Op zoek naar een origineel en lekker Sinterklaas- of Kerscadeau of zelf genieten? De nieuwe speciaal-bieren met de prachtige etiketten zijn voor € 2,50 te koop op verschillende plekken in de buurt, waaronder bij Brouwerij De 7 Deugden en in de Opgang aan de Tussenmeer. U kunt deze bieren ook bestellen op het terras of bij de maaltijd in De Halve Maen tegenover de Molen van Sloten en bij Eetcafé Thijs in Nieuw Sloten.

Tamar Frankfurther

Al bijna vijf jaar probeert de Dorpsraad ervoor te zorgen dat boerderij De Bijweg aan de Sloterweg 734 de monumentenstatus krijgt.

De Dorpsraad vindt het belangrijk dat een dergelijk herinnering aan het agrarisch verleden van Sloten behouden blijft. De Sloterweg verandert razendsnel met zelfbouwpaleizen en andere nieuwbouw. Op zich fijn voor al die nieuwe bewoners, maar de charme van de weg zit ’m toch vooral in het oude karakter.

Boerderij De Bijweg, Sloterweg 734. Foto: Tamar Frankfurther.

Naar de rechter
Daarom doet de Dorpsraad Sloten-Oud Osdorp nu al bijna vijf jaar zijn best om boerderij De Bijweg aan de Sloterweg 734 tot gemeentelijk monument te laten verklaren. De aanvraag van de status van gemeentelijk monument is tot twee keer toe afgewezen. Dat bracht de Dorpsraad begin november bij de rechter, waar het beroep tegen die afwijzingen op tafel lag. De uitspraak is in december. Daar is dus nog niets van te zeggen.

Behoud en restauratie historische dorpen en linten
Hoopgevend is wel dat er vanuit de gemeente extra aandacht is gekomen voor historische dorpen en linten. Dus ook voor Sloten en de Sloterweg. Ter zitting werd dat ook benadrukt. Als resultaat van dat alles denkt men er binnen de gemeente zeer serieus over om de boerderij de zogenaamde ‘Orde 2-status’ te geven. Dat zijn bouwwerken van vóór 1940, die vanwege hun hoge architectonische kwaliteit, hun plaats in de stedenbouwkundige structuur en/of als toonaangevend element in de gevelwand een belangrijke bijdrage leveren aan het stadsbeeld. Uitgangspunt bij ‘Orde 2-panden’ is behoud en restauratie.

Dus: Mocht het zo zijn dat de monumentenstatus voor De Bijweg onverhoopt buiten bereik blijft, dan biedt ‘Orde 2’ in de gemeentelijke waarderingskaart wel bescherming tegen sloop. En dat is goed nieuws!

We gaan het zien en wachten af! En we houden u op de hoogte.

Namens de Dorpsraad, Piet Renooy

Eigenwijks wil graag om tafel met de Slotenaren om te overleggen over het Dorpshuis, over het gebruik en welke tarieven voor het gebruik moeten gaan gelden. Op woensdag 17 november 2021 zijn Slotenaren van 17.00 tot 18.30 uur van harte welkom in het Dorpshuis aan de Nieuwe Akerweg 14.

Op termijn is het de bedoeling dat het Dorpshuis in eigen beheer komt van de Slotenaren. Voor dorpsborrels, filmvertoningen, kinderclubs, workshops etc.

Dorpshuis Sloten, Nieuwe Akerweg 14. Foto: Erik Swierstra.

Gratis voor openbare activiteiten
Eigenwijks hoort graag of er al plannen leven voor activiteiten en wil ook afspraken maken over de te hanteren tarieven voor de verschillende activiteiten. “Uitgangspunt is dat we ‘activiteiten voor iedereen’ willen stimuleren. Je hoeft daarvoor dan ook geen huur te betalen. Dat betekent dat we onderscheid moeten maken met activiteiten die je voor je eigen groep mensen wilt organiseren. Dan moet je dus wel huur vragen. Daarnaast willen we ook niet gaan concurreren met andere Slotense zalen”, zo legt opbouwwerker Eva van der Drift uit.

Tarieven
Hieronder staan de tarieven die Eigenwijks bij andere buurthuizen in Nieuw-West hanteert. Die zouden ook voor het Dorpshuis kunnen gaan gelden:
* Kosteloos voor bewoners, als de activiteit openbaar toegankelijk is en voorziet in een behoefte voor de bewoners van het dorp.
* € 25 per uur voor non-profit organisaties zonder personeel en zzp’ers.
* € 30 per uur voor non-profit organisaties met personeel.
* € 40 per uur voor profit organisaties.

Vragen?
Opbouwwerker Eva van der Drift en de directeur van Eigenwijks Dick Glastra van Loon hopen veel Slotenaren te kunnen begroeten en gaan graag met hen in gesprek in het Dorpshuis. Wie vragen heeft of niet op zo korte termijn in het Dorpshuis kan zijn, maar wel mee wil praten, kan appen of mailen.

Tamar Frankfurther, 12 november 2021.

Zie ook: Beheer Dorpshuis Sloten naar Eigenwijks

Zie ook: Een nieuw leven voor het Dorpshuis Sloten

Goede vrienden Floor van Spaendonck en Gijs Stork houden van de stad en haar verhalen. Elke week wandelen ze volgens een ander thema, zo pik je ook nog eens wat op. Deze keer lopen ze door Sloten, op zoek naar ‘het onbetaalbare geluk’.

Floor van Spaendonck en Gijs Stork – Het Parool – 9 november 2021.

Struinend door Sloten op zoek naar ‘het onbetaalbare geluk’.
BEELD LAURA VAN DER BIJL.

A.
We beginnen bij het Siegerpark. Lieve Colsen, Thessa Torsing en Florence Oprinsen, alle drie geboren en opgegroeid in Nieuw-Sloten, deelden een fascinatie voor dit park. Ze maakten een luisterwandeling die door het park voert, met als titel Het onbetaalbare geluk. Neem voor het beluisteren je koptelefoon én telefoon mee. De geluidsfragmenten op de website hetonbetaalbaregeluk.nl brengen een ode aan het park en de beelden.

Het Siegerpark werd in 1936 geopend door dr. Wilhelm Sieger, directeur van de Amsterdamsche Chininefabriek en lid van de Amsterdamse Vereniging tot Bevordering van de Bijenteelt. Sieger kocht de grond en liet tuinarchitect Jan Bosma een ­bijenvriendelijke tuin ontwerpen in Engelse landschapsstijl.

Vijftien jaar later kocht de gemeente Amsterdam de grond, op voorwaarde dat het park werd behouden. Door de aanleg van de A4 werd het park bijna gehalveerd en vervolgens lange tijd gebruikt als proeftuin en kwekerij van bomen voor de hortus van de Universiteit van Amsterdam.

Sinds 1990 beheert het stadsdeel de grond en draagt het zorg voor de beelden in het park, die in bruikleen zijn gegeven door het Stedelijk Museum. De beelden zijn onder anderen gemaakt door kunstenaars Hildo Krop en André Volten. De bruikleen is indirect een ode aan Edy de Wilde, oud-directeur van het Stedelijk. Hij woonde vanaf de jaren zeventig aan de overkant van het park op nummer 782.

Dat huis werd gebouwd voor Adriaan Goslinga, hoogleraar geschiedenis en Nederlandse taal en letter­kunde aan de Vrije Universiteit. Goslinga vernoemde het huis naar Maupertuus, de burcht van Reinaert de Vos uit de middeleeuwse ridder­literatuur.

B.
We lopen de Sloterweg af richting het oude centrum en passeren de rotonde met De Vlindermolen. Het kunstwerk van Herman Makkink uit 1998 refereert aan de molens van vroeger uit de omgeving. De basis van dit bouwwerk bestaat uit een halve gemetselde bol met daarop de vorm van een oude rieten molen. Bovenop lijkt een vlinder te zijn neergestreken.

C.
Langs nieuwbouwvilla’s en klassieke boerderijen lopen we de oude kern van Sloten binnen. Sinds 2017 is dit een beschermd dorpsgezicht met ­politiebureautje, banpaal en twee kerken.

De oudste vermelding van Sloten stamt uit de middeleeuwen, tussen 993 en 1049. Langs het dorp liep de ‘heilige weg’, de zogenaamde pelgrimsroute van Haarlem naar Amsterdam. Rembrandt maakte hier etsen van de Sloterkerk, die in 1861 werd vervangen. Rond 1900 werd de rooms-katholieke Sint-Pancratiuskerk gebouwd, ontworpen door architect Jan Stuyt.

D.
Aan het eind van de Sloterweg komen we uit bij De Patatza(a)k, met de beste friet van Sloten, en volgens sommigen zelfs van Amsterdam. De gebruikte aardappelsoort bintje en de 10 millimeter dikte zorgen voor een patat die niet te dik, niet te dun en lekker knapperig gebakken is.

De frieten worden gebakken in de schaduw van de Molen van Sloten. Deze poldermolen ligt aan de Ringvaart van de Haarlemmermeerpolder en zorgt samen met het Akergemaal voor bemaling van de Westelijke Tuinsteden.

In Sloten stond van oudsher de ­Riekermolen uit 1636, die in 1956 werd verplaatst naar de Kalfjeslaan, bij de Amstel. Sinds 1991 heeft Sloten weer een eigen molen, met een romp uit 1847, afkomstig uit de Watergraafsmeer. Je kunt er een rondleiding krijgen, waarbij alle wetenswaardigheden over het molenvak en verhalen uit Sloten aan bod komen.

Het wiekdraaien, waarbij iemand werd vastgebonden aan een van de wieken, is verleden tijd sinds daar een ongeluk mee gebeurde.

E.
We struinen door het Natuurpark Vrije Geer naar Nieuw-Sloten. De Vrije Geer is een klein groengebied en een laatste overblijfsel van het veenweidegebied van vroeger tussen ­Amsterdam en Sloten. De naam is ontleend aan een driehoekig stuk land (een geer) waarvan de inwoners vrijgesteld waren van het betalen van bepaalde belastingen aan de graven van Holland.

F.
De wijk Nieuw-Sloten kenmerkt zich door een mengeling van laagbouw, ­middelhoogbouw en hoogbouw, en werd halverwege de jaren negentig voltooid. De straten zijn vernoemd naar steden en dorpen in België. Net voor het winkelcentrum, aan het ­Belgiëplein, tref je Sportclub Match & Eetcafé Thijs. Hier zitten sport en horeca onder één dak, met squash­banen en een terras waar de hele buurt zich verzamelt.

G.
We lopen terug langs de nieuwbouw, naar het wandelpad van de Peilscheidingskade. In het voorjaar groeien hier fluitekruid en koolzaad, maar nu is het ook groen. De treurwilgen ­begeleiden ons terug naar het startpunt.

Floor van Spaendonck en Gijs Stork, ­Amsterdam door! Gijs & Floor – ­Wandelen met een frisse blik op de stad,
Uitgeverij Fjord, € 22,50.

Van: www.parool.nl/ps/struinend-door-sloten-op-zoek-naar-het-onbetaalbare-geluk~bca3a52e/

Het Dagelijks Bestuur van het stadsdeel mag bij ieder bouwplan (in het landelijke gebied) zelf in alle vrijheid bepalen of het plan – al dan niet in afwijking van het bestemmingsplan – wordt toegestaan of niet. Er is nog altijd geen door de politiek vastgesteld toetsingskader, een ‘Visie op het landelijke gebied’, voorhanden.

In de ‘Visie op het landelijke gebied’ kan bijvoorbeeld worden vastgelegd of het van belang is om doorzichten naar het achterland open te houden.
Foto: Trees Kaizer.

Zolang de DB-besluiten hier niet aan getoetst kunnen worden, blijft er bij ieder nieuw besluit sprake van willekeur. In de afgelopen decennia is gebleken dat het Bestuur binnen deze vrijheid veelal de belangen van projectontwikkelaars zwaarder laat wegen dan het behoud van cultuurhistorische waarden van het landelijke gebied. Nieuwe bouwplannen dienen zich aan de lopende band aan, maar nergens ligt vast hoe in algemene zin omgegaan moet worden met de cultuurhistorische waarden van het landelijke gebied: Wat moet beschermd worden?

Inhoudelijke Visie
In deze ‘Visie op het landelijke gebied’ zou verwoord kunnen worden wat in het landelijke gebied het behouden waard is. Denk hier bijvoorbeeld aan zaken als het behoud van en versterken van:
* het doorzicht vanaf de dijkwegen op het open achterland;
* bruggen over en (goed stromende) sloten langs de polderwegen;
* open voortuinen langs de lintwegen;
* bepaalde soorten bebouwing;
* (groene) landschapselementen.

Voorbeeldproject: bouwen bij de Oude Begraafplaats Oud Osdorp
De noodzaak tot het opstellen van een ‘Visie op het landelijke gebied’ wordt onderstreept door de recente bouwaanvraag van de Parochie ‘Onze lieve Vrouw Geboorte uit Halfweg’ bij de Oude Begraafplaats in Oud Osdorp. De Parochie kreeg van het Dagelijks Bestuur – zonder duidelijke onderbouwing – toestemming om te bouwen. Zet dit besluit de deur wagenwijd open voor vergelijkbare bouwplannen?

Deze casus is geschikt als voorbeeld en laat zien hoe belangrijk het is dat de politiek in duidelijke randvoorwaarden gaat vastleggen welke cultuurhistorische waarden in het landelijke gebied in de toekomst leidend moeten zijn bij het al dan niet toestaan van nieuwe bouwinitiatieven. Dat geeft duidelijkheid aan iedereen: aan de projectontwikkelaars, de omwonenden en aan toekomstige bestuurders, die dan niet langer per individuele zaak opnieuw afwegingen hoeven te maken.

Meningen over bouwplan bij de Oude Begraafplaats lopen sterk uiteen
Hieronder gaan de Parochie en de Buurtgroep Oud Osdorp gaan in discussie over:
1. Of het wenselijk is dat hier anders volkstuinen zouden terugkeren.
2. Of dit bouwplan precedentwerking heeft.
3. Of woningbouw op deze locatie toegestaan zou moeten worden.

1. Volkstuinen op deze locatie?
Het huidige bouwplan is in strijd met het bestemmingsplan. Dit wordt door de Parochie niet betwist. Hier zou een volkstuinencomplex geëxploiteerd kunnen worden. Per nutstuin is een schuurtje van 6 m² en 2 meter hoogte toegestaan. Dan zouden hier ongeveer 30 á 40 tuinschuurtjes mogen komen.

De Parochie: “Wat de Buurtgroep Oud Osdorp verzuimt te vertellen is dat wij heel veel kosten voor dit stuk grond moeten maken: Op bevel van het stadsdeel hebben wij het volkstuincomplex op deze locatie hebben moeten ontruimen. Wij hebben alle bouwsels gesloopt en hebben daarna een kostbare grondsanering (met asbest) uit moeten uitvoeren. Daarbij hebben wij jarenlang eigenaarslasten moeten betalen, zonder enige inkomsten. Daarnaast gaan we een landschapsarchitect inschakelen, want we willen op een passende wijze zowel het toegang pad als de voormalige begraafplaats in oude luister herstellen (én onderhouden). Het is daarom niet meer dan redelijk dat de Parochie ook inkomsten uit deze grond haalt. Volgens het bestemmingsplan mogen hier volkstuinen komen. Verdient dat dat de voorkeur?”

Frans van der Woerd reageert: “Als buurtgroep hebben wij nooit betwist dat de Parochie geld nodig heeft. Maar een redelijk bedrag, niet de hoofdprijs. De Parochie klaagt dat zij al jaren geen inkomsten heeft van dit perceel. Een vreemd argument. Immers, vanaf 2016 had de parochie de grond kunnen verhuren aan enkele tientallen volkstuinders. Dan was er al zes jaar een stabiele inkomstenbron geweest. Alle volkstuincomplexen in de omgeving hebben wachtlijsten. Het had dus geen moeite gekost om kandidaten te vinden. De Parochie heeft daar niet voor gekozen, maar heeft wel veel geld uitgegeven aan diverse adviesbureaus. Blijkbaar om met verkoop als bouwgrond financieel een grote klapper te kunnen maken, dus voor de hoofdprijs te gaan. Ja, als buurtgroep verkiezen wij volkstuintjes boven negen meter hoge woningen.”

2. Precedentwerking voor elders op de Osdorperweg?
De Parochie betwist dat hun bouwplan de weg opent om ook andere bouwprojecten langs de Osdorperweg mogelijk te maken. Dat andere grondeigenaren met dit bouwproject als voorbeeld óók mogen gaan bouwen. De Parochie: “Van precedentwerking is geen sprake. In tegenstelling tot andere mogelijke bouwlocaties aan de Osdorperweg, heeft deze locatie specifiek de bestemming “recreatie / nutstuinen”. Deze locatie met deze bestemming, zijn historische bebouwing (vroeger een kerk met pastorie) en de tussenliggende begraafplaats maakt géén fysiek onderdeel uit van het achterliggende veenweidelandschap”.

De reactie van de Buurtgroep Oud Osdorp: “De Parochie volgt de gemeente met de stelling, dat bebouwing op de oude begraafplaats geen precedentwerking inhoudt. Wij hebben daar geen vertrouwen in. Tijdens de rechtszaak heeft de gemeente gezegd dat “de gemeente bij een aanvraag voor afwijking van het bestemmingsplan met een degelijke onderbouwing actief moet onderzoeken of medewerking mogelijk is”. De rechter liet blijken dat dit geen wettelijke plicht is, maar een beleidskeuze van Amsterdam. Dat beleid biedt alle kansen aan grondeigenaren. De recente aanvraag voor de bouw van twee woningen nabij Osdorperweg 803 is voor ons een teken aan de wand. Immers, als er één schaap over de dam is (in dit geval toestemming voor woningbouw aan de Parochie) volgen er meer.”

3. Is woningbouw op deze locatie wenselijk?
“Ja”, zegt de Parochie voluit. Vervolgens meldt de kerk dat zij het oorspronkelijke bouwplan al flink hebben laten aanpassen en dat dit vooral gebeurd is, als reactie op de visie van de Buurtgroep. De Parochie: “Wij hebben de bebouwing opgeschoven. Hierdoor wordt het uitzicht voor de direct omwonenden verruimd. Het gaat nu om twee en niet langer om drie woningen en het parkeren is nu volledig achter de woningen gesitueerd. Daarnaast is ‘vergunningsvrij bouwen’ alleen mogelijk aan de achterzijde én komen er als erfafscheidingen groene hagen die niet te hoog worden. Daarmee zijn de doorzichten naar achteren verzekerd én passend in de landelijke omgeving en bij de voormalige begraafplaats.”

Frans van der Woerd hierover namens de bewoners: “De Parochie en Buurtgroep blijven het fundamenteel oneens over het principe van woningbouw op deze bijzondere cultuurhistorisch waardevolle plek, precies in de kom van het dorp. De Parochie noemde haar plan tijdens de rechtszitting “goed rentmeesterschap”. Terwijl zij in 2013, bij de totstandkoming van het bestemmingsplan, geen bezwaar heeft gemaakt tegen de bestemming “recreatie”. Ja, de Parochie heeft de twee huizen enkele tientallen meters verschoven. En naast de huizen mogen dan geen bouwsels verschijnen, maar heggen en schuttingen mogen wel. Voor onze Buurtgroep is dat een verschil tussen een beetje meer of een beetje minder fout. Maar het blijft fout.”

Tamar Frankfurther, 1 november 2021.