DB en stadsdeelcommissie: Doorgaand verkeer naar Plusnet Auto
De meerderheid van de stadsdeelcommissie en het Dagelijks Bestuur hebben zich achter het voorstel van de ambtelijke projectgroep geschaard om doorgaand verkeer in de toekomst van de Sloterweg en uit Nieuw Sloten te weren.
Sloterweg met auto’s en fietsers. Foto: Tamar Frankfurther.
Daarmee is een belangrijke volgende stap naar het (fiets)veilig maken van deze landelijke smalle dijkweg gezet. Deze variant (met de naam 2A) zorgt ervoor dat:
* Alle adressen in (Nieuw) Sloten bereikbaar blijven;
* Doorgaand verkeer geleid wordt over het Plusnet Auto (Plesmanlaan / Johan Huizingalaan) en wordt geweerd van de Sloterweg en uit Nieuw Sloten;
* Voertuigen geregistreerd in Sloten kunnen langs één knip op de Sloterweg (oost of west) blijven rijden en voertuigen uit Nieuw Sloten langs beide knips op de Laan van Vlaanderen in Nieuw Sloten;
* Tussen de Baden Powellrotonde en de Sloterbrug wordt een 30 KM-zone ingesteld.
Politieke discussie
GroenLinks, de PvdA en 50PLUS / Partij van de Ouderen waren met het DB van mening dat variant 2A de beste oplossing is. Mario van Dregt van de Partij van de Ouderen verwoordde het helder: “Het is van groot belang dat de Sloterweg nu eindelijk een veilige fietsroute wordt. Dit besluit mogen we niet langer voor ons uit schuiven. Dat is onverantwoord. Tegelijkertijd mag het niet zo zijn dat we door het afsluiten van de Sloterweg het probleem van veiligheid en overlast naar Nieuw Sloten verleggen.”
Waterbedeffect bedreigt Nieuw Sloten
De VVD en DENK zijn ook van mening dat de verkeerssituatie op de Sloterweg onaanvaardbaar gevaarlijk is. Beide partijen onderkennen echter (nog) niet dat de afsluiting van de Sloterweg automatisch leidt tot grote drukte in Nieuw Sloten. Portefeuillehouder Bobeldijk reageerde op deze visie dat dit ‘waterbedeffect’ van de verkeersdruk naar Nieuw Sloten al bewezen is: “Toen de Sloterweg kort geleden voor werkzaamheden was afgesloten, kwam het onmiddellijk massaal vast te staan op de route door Nieuw Sloten.” Bobeldijk meldde ook dat er, áls de route door Nieuw Sloten opengesteld zou worden, zeker drie bomen moeten worden gekapt om een opstelstrook te verlengen. “Dat is niet duurzaam en bovendien kost zo’n procedure veel tijd. En die hebben we niet, want iedereen is ervan doordrongen dat deze gevaarlijke situatie nu snel moet worden opgelost,” aldus de portefeuillehouder. Daarnaast gaf Bobeldijk als argument voor de keuze van het DB dat variant 2A het beste aansluit bij het gemeentelijke beleid om het doorgaande verkeer over het Plusnet Auto en niet door woonwijken te leiden.
Tijdelijk fietspad is niet meer nodig
Tot slot werd geconcludeerd dat er straks nog maar weinig bestemmingsverkeer over de Sloterweg zal rijden en dat de weg daarmee fietsveilig wordt. Daarmee wordt deze route ook veilig voor al het fietsverkeer naar Sportpark Sloten en is de aanleg van een duur tijdelijk fietspad waarvoor bomen moeten worden gekapt ook niet meer nodig. Wie de hele discussie van de stadsdeelcommissie nog eens wil zien en horen, ziet de discussie via deze link. Dit onderwerp begint bij tijdscode 1.30.00.
Hoe nu verder?
Tot en met 29 oktober kan iedereen een zienswijze indienen bij de gemeente. Het projectteam verwacht in de week van 15 november te kunnen vertellen wanneer de commissie Mobiliteit van de gemeenteraad op 4 november over de Nota van Uitgangspunten zal spreken. U kunt via dit emailadres uw mening aan de commissieleden kenbaar maken. De gemeenteraad zal vervolgens half december hierover een besluit gaan nemen. Naar verwachting kunnen de plannen dan in de tweede helft van 2022 worden ingevoerd. Daarna zal de gemeente de verkeersstromen een jaar lang monitoren om zo blijvende ongewenste neveneffecten (op het Plusten Auto) zo snel mogelijk op te lossen.
Als variant 2A ook door de gemeenteraad wordt overgenomen, dan zullen alle fietsers – ook die met de bestemming Sportpark Sloten – voortaan veilig over de Sloterweg, Hoofdnet Fiets, kunnen rijden. Verkeer vanuit Nieuw-West naar de A4 gaat via het Plusnet Auto (Plesmanlaan en Johan Huizingalaan) rijden.
Tamar Frankfurther; 19 oktober 2021.
Woningbouw op de oude begraafplaats in Oud Osdorp
Een-tweetje tussen gemeente en grondeigenaar
Het stadsdeel heeft in juni 2021 een Omgevingsvergunning verleend voor de bouw van 2 woningen op het terrein voor de oude begraafplaats aan de Osdorperweg. Vanaf het begin hebben de direct omwonenden, verenigd in de buurtgroep Oud Osdorp, zich hiertegen verzet.
Waarom staat de gemeente toe dat dit fraaie landelijke open uitzicht wordt vernield? Dat is in strijd met het bestemmingsplan… Foto: Trees Kaizer.
Grondeigenaar is de parochie (Onze lieve Vrouw Geboorte uit Halfweg). Die heeft geld nodig om de oude cultuurhistorische begraafplaats, gemeentelijk monument sinds 2018, te onderhouden. Wegens dat geld is de gemeente de parochie maximaal ter wille geweest.
Helaas hebben noch de overleggen met de parochie, noch met het stadsdeel dit kunnen voorkomen. Op de door ons schriftelijke ingebrachte argumenten heeft het stadsdeel nooit serieus geantwoord. Er is niet of nauwelijks geluisterd naar onze bezwaren noch naar de door ons aangedragen alternatieve oplossingen voor de parochie.
Wettelijke procedures gevolgd
Daarom zijn wij in beroep gegaan. Helaas hebben we deze rechtszaak (op 1 september jl.) verloren. De voornaamste reden was, dat het stadsdeel zich gehouden heeft aan de wettelijke regels en de speelruimte hierbinnen. Het mag namelijk volgens de wet om als ‘bestuurder’ af te wijken van het oorspronkelijk bestemmingsplan (in dit geval: groen en recreatie), mits het plan voldoet aan ‘eisen van goede ruimtelijke ordening’. Een vage omschrijving, die de gemeente in dit geval tot het uiterste heeft opgerekt. De rechter vond wel dat de gemeente niet had hoeven meewerken met deze aanvraag en dat “woningen van 9 meter hoog een duidelijk grotere ruimtelijke impact hebben dan tuinschuurtjes van 2 meter hoogte”. Maar de wettelijke procedures waren gevolgd en dus is het beroep afgewezen.
Onze belangrijkste inhoudelijke argumenten waren en zijn steeds:
1. Een van de laatste vrije doorzichten op het polderland erachter verdwijnt hiermee in de dorpskern van Oud Osdorp. Wat nu nog groen en landelijk is wordt straks steen. Hiermee wordt ook de omgeving van de historische begraafplaats onaanvaardbaar aangetast.
2. De goedkeuring om af te wijken van het bestemmingsplan zet de deur wagenwijd open voor bebouwing van andere nog open plekken langs de Osdorperweg. Zeker als de gemeente dit zo ruimhartig toepast.
Dat dit niet denkbeeldig is, bleek enkele weken geleden: Er is namelijk een vergunning aangevraagd voor de bouw van twee woningen nabij de Osdorperweg 803, in strijd met het bestemmingsplan. Deze aanvraag staat nu op on-hold, daar de aanvraag niet compleet was. Maar wordt ongetwijfeld vervolgd.
3. Het financieel voordeel voor de parochie is buiten alle proporties. De honderdduizenden euro’s die de grond met de nieuwe woonbestemming gaat opleveren voor de parochie staat niet in verhouding met de tienduizenden euro’s die het beheer en de opknapbuurt van deze begraafplaats gaat kosten. De parochie (een kerkgenootschap, oftewel een maatschappelijke instelling) wordt hierdoor een grondspeculant! Terwijl de parochie de grond, gezien de benodigde middelen, ook met de huidige bestemming van groen en recreatie (bv. voor moestuinen) had kunnen verkopen.
Samengevat betekent dit:
* dat het stadsdeel het financieel belang van de parochie zwaarder laat wegen dan de maatschappelijke belangen van de omwonenden, eigenaren van de monumentale graftombe en passanten (landelijk, groen, open doorkijk e.d.);
* dat de parochie nu aan de hoogste bieder hun stuk grond mag verkopen, die hier dan binnen de vastgelegde afmetingen (hoogte, breedte en diepte) mag gaan bouwen. Als grondspeculant steekt de parochie dus de waardestijging van de grond in eigen zak, zonder verantwoordelijkheid te nemen voor de bouwvergunningen, het bouwproces en de bouwkosten;
* dat het voor de burger bijna onmogelijk wordt gemaakt om tegen de politiek/de gemeente te procederen (hiervoor is kennis en een flinke zak met geld nodig). Mede doordat rechters vandaag de dag kennelijk ‘letterlijk’ de wet volgen, zonder af te gaan op hun eigen rechtvaardigheid en/of de kant van de burger durven te kiezen. Dus trek je, als simpele burger altijd aan het kortste eind als het gaat om juridische en politieke zaken met een financieel belang.
Hoe nu verder?
Als buurtgroep hebben we daarom besloten om niet verder te procederen (naar de Raad van State te gaan). Ook hier geldt, dat er alleen op regeltjes en procedures wordt gecheckt en niet op de inhoud en/of belang van derden. Dus zoeken we bij deze de publiciteit op. Om vervolgens eventueel ook nog een raadsadres te kunnen sturen naar de Gemeenteraad van Amsterdam. Met de bedoeling om tot een alternatieve oplossing te komen voor de onderhoudskosten voor de parochie.
Verder vragen wij bestuurders om zich uit te spreken voor een maximale bouwhoogte van 6 meter voor de woningen, compensatie voor de direct omwonenden wegens afgenomen woongenot en tegen precedentwerking elders op de Osdorperweg.
Ook de Dorpsraad Sloten-Oud Osdorp dient zijn rol als bewaker van het schaarse groen aan de Osdorperweg weer serieus te nemen. En de belangen van bewoners te behartigen.
Namens de Buurtgroep Oud Osdorp,
Joke Westerhof en Frans van der Woerd.
Bedrijven melden zich voor sponsoring gedenksteen 100 jaar annexatie Sloten
Diverse bedrijven uit het dorpsraadgebied en daarbuiten hebben al contact opgenomen met de initiatiefnemer van de gedenksteen ‘100 jaar annexatie Sloten’. Daardoor staat de teller na twee weken van inzameling al op 1.425 euro.
Honderd jaar geleden werd de grote landbouwgemeente Sloten geannexeerd door Amsterdam. Ook de Oud Osdorpse boerderijen, zoals Stolpboerderij ‘Bij Goedvinding’ aan de Osdorperweg 756 vallen sindsdien onder Amsterdam. Foto: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed; 6 november 1957.
In het verleden hebben de ondernemers hun betrokkenheid altijd ruimschoots getoond en de hoop en verwachting is dat dit nu weer zal gebeuren.
Grote rol voor bedrijven
Zolang we ons kunnen herinneren steunen de bedrijven uit het landelijke gebied vele initiatieven al ruimhartig. Denk aan de (start van) de nu 100-jarige Speeltuin Sloten, het bouwen van de Molen van Sloten en de aankoop van het Politiebureautje bij het Dorpsplein. En niet te vergeten aan hun financiële steun voor de Oranjefeesten, Over de Rand en de andere dorpsfeesten in zowel Oud Osdorp als Sloten.
Onthulling al dit jaar
Initiatiefnemer Guido Frankfurther: “Steenhouwer Lavertu uit Osdorp, die de steen straks gaat maken, heeft ons laten weten een heel mooie schenking te doen. Dat is hartverwarmend! Ook de andere bedrijfsschenkingen zullen we hier noemen. Maar, uiteraard zijn wij net zo blij met kleinere bijdragen van bewoners en anderen die Sloten een warm hart toedragen.”
Alle beetjes helpen
Alles is erop gericht om de gedenksteen in het ‘jubileumjaar’ 2021 al te laten onthullen door burgemeester Femke Halsema van Amsterdam en dorpsraadvoorzitter Sjoerd Jaasma. Daarom is initiatiefnemer Guido Frankfurther begin oktober een inzamelingsactie gestart. In totaal is er een bedrag van ca. 4.000 euro nodig.
Bijdragen kunnen worden overgemaakt op bankrekeningennummer NL80 RABO 1472 8260 51 t.n.v. G. Frankfurther. In deze Nieuwsbrief houden wij u wekelijks op de hoogte hoeveel geld er al binnen is. Binnenkort volgt ook meer informatie over de steen zelf en de plek waar die wordt ingemetseld.
Hout van nieuwe bankjes weer terug bij Slibveldenweg in Oud Osdorp
Landelijk Osdorp staat steeds meer in de belangstelling als recreatiegebied dichtbij huis. Bankjes zijn belangrijke ingrediënten om van een gebied te kunnen genieten.
De bankjes zijn gemaakt van het hout van de hoge populieren die vroeger langs de Slibveldenweg stonden. Foto: Cilian Terwindt.
De twee nieuwe bankjes van populierenhout, die portefeuillehouder Erik Bobeldijk op 15 oktober 2021 feestelijk onthulde, zijn dus meer dan welkom.
Hout komt weer ’thuis’
Het is bijzonder dat de beide bankjes op de Slibveldenweg, ter hoogte van de Wysentkade, gemaakt zijn van het hout van de op diezelfde weg gekapte populieren. Zo is de cirkel rond. Deze bomen werden – tot verdriet en na protest van velen – eind 2017 gekapt. Daarna stelde stadsdeel Nieuw-West het stamhout en de houtsnippers beschikbaar aan de Ondernemersvereniging van de Tuinen van West. Dit hout werd vervolgens lokaal – in Oud Osdorp – voor allerlei doeleinden gebruikt.
Langs interessante fietsroute
De bankjes staan bij het fietspad van de Slibveldenweg. Vroeger reden de vrachtauto’s hier af en aan om hun slib in het depot te storten. Dit nieuwe fietspad is uiteraard opgenomen in de fietsroute ‘Fietsen door Landelijk Osdorp‘. Deze route leidt u niet alleen langs de mooiste plekken van Oud Osdorp, maar geeft onderweg ook tekst en uitleg over de polders en cultuurhistorie. U kunt deze folder voor 2 euro kopen bij de biologische boerderij De Boterbloem even verderop aan de Lutkemeerweg en bij het Slotense Politiebureautje.
Mooi samenwerkingsproject
De gemeente schonk dus het hout aan de ondernemersvereniging. En die schonk de bankjes op hun beurt weer ‘door’ aan ons allemaal, zodat in de openbare ruimte geplaatst konden worden. Hein Beentjes van ‘Hout van Hein’ ontwierp en produceerde deze fraaie bankjes. Cilian Terwindt (adviseur Circulaire ProefTuin van West) en Pieter Boekschooten (adviseur landschapsinrichting) bedachten op welke plekken de bankjes goed tot hun recht zouden komen. Ferry van der Laan zorgde voor solide plaatsing en het Recreatieschap Noord-Holland zegde toe dat er regelmatig gemaaid blijft worden rond de bankjes, zodat ze goed toegankelijk blijven. Kortom, aan álles is gedacht…
Tamar Frankfurther
Slotense herenboer doet boekje open over Slotense wethouder
“Willem kan Willem niet meer luchten of zien…”
Boerderij Rijnhof van Willem van der Laan die door de annexatie de verkoop van zijn land voor woningbouw misliep.
De Slotense herenboer Willem van der Laan is het najaar 1920 in alle staten. Hij is furieus op zijn naamgenoot Willem, bekend als wethouder in de gemeente Sloten, voluit Willem de Buisonjé. De bom is onlangs gebarsten toen Van der Laan de verkoop van zijn grond voor de gemeentelijke woningbouwplannen vlakbij de dorpskern van Sloten definitief zag gedwarsboomd. En dat kwam omdat De Buisonjé als lid van de Tweede Kamer daar glashard verklaarde dat de gemeente Sloten zich uitspreekt vóór annexatie door Amsterdam!
Willem van der Laan (1853-1928), herenboer van Rijnhof in Sloten.
We hebben het over november 1920 als Willem van der Laan, eigenaar van boerderij Rijnhof aan de Sloterweg, geen goed woord meer over heeft voor die andere Willem die hij met zijn dorpsgenoten tot voor kort nog zo hoog achtte. Dat De Buisonjé zijn eigen gemeente Sloten verraadde is niet de enige uitglijder die hem wordt verweten: een reeks van schandalen komt nu aan het licht, waardoor de ene Willem die andere Willem totaal niet meer kan luchten of zien…
Willem de Buisonjé (1878-1952), wethouder in Sloten en Tweede Kamerlid.
Beluister de podcast
De hele klachtenlitanie van Willem van der Laan, tevens gemeenteraadslid van Sloten, is sinds kort te beluisteren in de podcast die ‘Ons Amsterdam’ onlangs uitbracht op: https://soundcloud.com/…/podcast-ons-amsterdam-episode-2
Het is de tweede in een serie podcasts die het maandblad sinds kort uitbrengt over de perikelen rond de annexatie van de omliggende gemeentes door Amsterdam. Zo gaat de eerste podcast over Harmen Betlehem, ook gemeenteraadslid, maar dan van de gemeente Watergraafsmeer die óók op 1 januari 1921 door Amsterdam wordt geannexeerd. Hij was degene die op oudejaarsdag 1920 een heuse begrafenisstoet organiseerde als protest tegen deze annexatie. Zijn verhaal vanuit de Watergraafsmeer hoor je op: https://soundcloud.com/…/podcast-ons-amsterdam-episode-1
Raadhuis Sloterdijk in de 19e eeuw.
Over Willem de Buisonjé is inmiddels veel bekend, mede dankzij het uitzoekwerk van Jan Loogman die alle informatie bijeenzette in zijn verhaal ‘De verrader van Sloten’. Meer hierover lees je hier en hier.
Willem van der Laan werd pas onlangs aan de vergetelheid ontrukt na de vondst van het archief van de ‘Woningbouwvereeniging Sloten’ op de zolder van de Sint-Jozefschool in Sloten. Bij de opheffing van deze school in 1988 stelde oud-schoolhoofd Theo Durenkamp al deze archiefstukken uit 1920 veilig en maakte deze op 1 juli 2020 openbaar via zijn website onder de titel ‘Annexatie verhindert dorpsuitbreiding Sloten’.
Ook het maandblad ‘Ons Amsterdam‘ schonk aandacht aan dit inmiddels helemaal in de vergetelheid geraakte woningbouwplan en nam het artikel in een bewerkte versie over in zijn editie van februari 2021 onder de titel ‘Bouwplannen gesmoord’.
Voor verdere informatie, fietsroutes, artikelen en nog veel meer over de annexaties van 1921 kijk je op de website Buitenbuurten op https://annexaties1921.com/.
Zwartwitfoto’s: Beeldbank Stadsarchief Amsterdam.
Foto van Willem van der Laan: Familiearchief Jan van der Laan.
Door: Theo Durenkamp; 6 oktober 2021.
Van: www.theodurenkamp.nl/artikelen-1/willem-kan-willem-niet-meer-luchten-of-zien
Annexatie van 1921: 100 jaar geleden
Waarom wilde Amsterdam een deel van Sloten annexeren? Dat vroegen zicht niet alleen de inwoners van Sloten zich af maar dat moesten ook de leden van de Tweede Kamer weten om een gefundeerd oordeel te vormen over de vraag of Sloten nu geannexeerd moest worden of zelfstandig blijven.
Prentbriefkaart van het tolhek aan de Sloterweg, ruim een eeuw geleden. Uitgeverij Kirchner bv, 1910. Collectie Stadsarchief Amsterdam: prentbriefkaarten, Afbeeldingsbestand PRKBB00212000006.
Amsterdam bleek alleen geïnteresseerd in de delen waar zich Amsterdammers vestigden: Hoofddorpplein e.o. en Admiraal de Ruijterweg e.o. En de twee tollen op de Sloterweg moesten weg; de passagiers voor Schiphol moesten twee keer betalen om er vanuit Amsterdam te komen. Verder de landerijen aan het Noordzeekanaal om de haven te kunnen uitbreiden.
De oude dorpskern van Sloten interesseerde hen minder. Maar dat kleinere Sloten wilde het Kabinet niet: te klein om zelfstandig te functioneren. Bovendien waren de veeteelt- en tuinbouwactiviteiten geheel op de grote stad gericht, dus was Sloten economisch grotendeels afhankelijk van Amsterdam. De Tweede Kamer moest zich daar maar over uitspreken en dat deed ze op 5 november 1920. Tegenstanders van algehele annexatie vond Sloten in de leden van christelijke partijen die het platteland wilden beschermen tegen het oprukkende socialistische gevaar.
Willem de Buisonjé (1878-1952).
Een geheel onverwachte voorstander van annexatie was Willem de Buisonjé, nota bene wethouder van Sloten maar ook kamerlid voor de Economische Bond, een in 1917 door oud-minister Treub opgerichte liberale partij. Tot ontsteltenis van het thuisfront verklaarde De Buisonjé zich in de Kamer voorstander van totale annexatie. Hij sprak namens een niet onbelangrijke minderheid van de inwoners van Sloten die – mèt hem – aansluiting bij Amsterdam wensten.
Het betoog van De Buisonjé had niet bepaald de doorslag gegeven: de Kamer stemde vóór volledige annexatie met 42 stemmen voor en 25 tegen. Het pleit was met ruime meerderheid beslecht! De wethouder was gelijk ex-wethouder; zijn positie als “verrader van Sloten” was onhoudbaar en hij week – ook om nog heel andere redenen – uit naar Berlijn. Over de achtergronden van deze ambitieuze man, die helemaal niet zoveel met het dorp ophad maar er min of meer toevallig woonde, leest u in het december-nummer 2020 van Ons Amsterdam of u neemt ’n voorproefje in Het Parool.
De Buisonjé verdedigde zich thuis nog met de mededeling dat hij, voor het in de Tweede Kamer tot stemmen kwam, in raadszittingen en voordrachten al maanden had gepleit voor aansluiting bij Amsterdam en dat zijn houding geen geheim kon zijn. Bovendien had de minister van BiZa hem voor de stemming medegedeeld dat het amendement dat een gedeeltelijke annexatie voorzag (alleen de randgebieden grenzend aan Amsterdam), voor de regering onaannemelijk was.
Toen er in de raadszitting op 19 november 1920 in Sloten gestemd moest worden over de houding van De Buisonjé in de Kamer had deze zich uit de vergadering verwijderd. Een laatste poging van Sloten om de annexatie te ontlopen was het voorstel om met Haarlemmerliede en Spaarnwoude samengevoegd te worden. Dit werd door de regering afgewimpeld.
Het wapen van Sloten, met de ster voor Sloterdijk, de hangsloten voor Sloten, de driehoek voor de Vrije Geer en de os voor Osdorp.
De Gemeente Sloten, die zo’n twee eeuwen ouder was dan Amsterdam, omvatte wel iets meer dan het dorp Sloten zelf, nl. het voor Amsterdam niet onbelangrijke Sloterdijk, het agrarische Osdorp en gehuchten in zo’n tien polders die tot de gemeente behoorden. Die veel gehoorde Vrije Geer was een ambacht uit een ver verleden maar stond nog wel in het wapen van Sloten. De Vrije Geer staat voor een deel van de Slooterban dat Geerban genoemd werd. Klik de link om een 17de-eeuwse kaart (Hoogheemraadschap Rijnland) te bekijken en u weet meteen waarom de Vrije Geer in het wapen rechtsboven met een driehoek aangeduid werd. In stadsdeel Osdorp is vandaag een straat die Geerban heet.
De paardentram van Sloten op de Akerweg; ca. maart 1922; Collectie Stadsarchief Amsterdam: Afbeelding nr. OSIM00004002552.
Op 1 januari 1921 werd Sloten meegesleurd in ‘de vaart der volkeren’. Het paard voor de tram naar Amsterdam (die overigens pas sinds 1918 reed) werd vervangen door een automobiel. Amsterdam pakte het uitbreidingsplan van Sloten (1915) op en bouwde de buurt rond de Hoofdweg, het Hoofddorpplein en de Admiraal de Ruijterweg verder uit als Plan West.
Luchtfoto van de Schinkel en omgeving gezien in noordwestelijke richting. Midden rechts de Sloterkade, in het midden de Aalsmeerweg en het Hoofddorpplein. Onderaan de Rijnsburgstraat; 8 april 1931. Foto: Beeldbank Stadsarchief Amsterdam nr. A04139001035.
In tegenstelling tot de obstructie die Nieuwer-Amstel pleegde, had Sloten in haar plan al de door Amsterdam gewenste ophogingen voorzien en wat er aan de Kostverlorenvaart al gebouwd was, voldeed aan de eisen van Amsterdam en staat er nog steeds. De luchtfoto links laat het resultaat van Plan West zien rond de Aalsmeerweg e.o. ± 1930.
Theo Bakker; december 2020.
De ‘malle’ molen uit Sloten is nu toch een monument
De Molen van Sloten heeft alsnog de monumentale status verworven. Niet van de gemeente, maar van de provincie. En: niet voor de hele molen, maar alleen voor de historische romp. ‘Nu kunnen we eindelijk subsidie aanvragen.’
Patrick Meershoek – Het Parool – 12 oktober 2021
Sinds vorige week staat de molen van Sloten officieel in de boeken als provinciaal monument. – BEELD BIRGIT BIJL.
Het is dan toch gelukt. Sinds vorig week staat de Molen van Sloten officieel in de boeken als provinciaal monument. Naar dat begeerde predicaat is lang uitgekeken door de vrijwilligers die de molen al dertig jaar draaiende houden. Niet eens vanwege de eer, maar vooral vanwege de mogelijkheden om met behulp van de nieuwe status fondsen te kunnen werven.
“Voor de fondsen is een monumentale status een van de eerste vereisten,” vertelt voorzitter Frans Urban van de stichting Molen van Sloten. “We kampen met heel veel achterstallig onderhoud. Het onderhoud is eigenlijk dertig jaar lang een sluitpost geweest. Nu kunnen we op allerlei plekken subsidie aanvragen om de molen weer in goede conditie te brengen.”
De monumentale status is niet uit de lucht komen vallen. Een jaar geleden zag het er nog somber uit, toen de gemeente een keihard vonnis velde over de aanvraag. “De molen wekt weliswaar een zekere authentieke indruk, maar kan geen representant van een bepaald historisch type worden genoemd. Hierdoor is een waardering uit oogpunt van zeldzaamheid niet van toepassing.”
Dat was een monumentale dreun die ook weer niet helemaal onverwacht kwam. In de ogen van erfgoedpuristen is de Molen van Sloten een malle molen, met een historische romp uit 1847 die dertig jaar geleden uit de Watergraafsmeer werd gehaald en geplaatst op een onderbouw van bakstenen die indertijd werden geschonken door een jubilerende handelaar in bouwmaterialen.
Poging tegen beter weten in
De stichting krabbelde overeind en klopte bij de provincie aan. Een beetje een poging tegen beter weten in, want de verhoudingen zijn zo in Noord-Holland dat Amsterdam over zijn eigen duizenden monumenten gaat en het provinciebestuur over alles daarbuiten. Amsterdam telt slechts een handjevol provinciale monumenten, waaronder enkele historische dijken in Noord.
Op het provinciehuis in Haarlem vond de stichting evenwel een bondgenoot in Ernst van der Kleij, erfgoedspecialist met een groot hart. Hij zag de bezwaren ook wel, maar kwam met de oplossing om de monumentale status alleen aan de historische romp te verlenen. De Molen van Sloten moet bovendien worden gezien als een trots onderdeel van de 145 molens in de provincie.
Om de aandacht verder af te leiden van de eigentijdse onderbouw, schreef Van der Kleij in zijn voordracht dat het belangrijk is om ook te kijken naar de sociaal-maatschappelijke waarde van de molen: al die vrijwilligers die vanaf de jaren negentig in de weer zijn geweest om de molen overeind te houden. De monumentale status is ook een beloning voor hun inzet.
Er zijn bijna honderd vrijwilligers, maar een speciale vermelding verdienen Ko Kuiper en P. Hans Frankfurther, die eind jaren tachtig het initiatief namen voor de komst van de molen. Met veel energie en een goed gevoel voor pr wisten zij burgemeesters, commissarissen en zelfs de majesteit naar Sloten te halen voor eerste stenen, hoogste punten en een officiële opening.
Die aandacht kan de molen vandaag de dag goed gebruiken, vertelt voorzitter Urban. “We hebben financieel een paar moeilijke jaren achter de rug. Als gevolg van corona hebben we nauwelijks toeristen kunnen ontvangen. Voor wat de inkomsten betreft moeten we het hebben van donateurs en sponsoren. Ook vrijwilligers zijn trouwens van harte welkom.”
Van www.parool.nl/editie/20211012/de-malle-molen-uit-sloten-is-nu-toch-een-monument~b5dc3fec/
Op zoek naar energie in de bodem van Oud Osdorp
Om te weten of en zo ja waar aardwarmte uit de bodem kan worden gehaald, wordt op dit moment in heel Nederland op uitgezette lijnen de bodem in beeld gebracht door Energiebeheer Nederland en TNO.
Route warmteboringen door Oud Osdorp.
Men doet dat langs van tevoren uitgezette lijnen. Eén van die ‘routes’ loopt door Oud Osdorp. Medio september zijn ongeveer dertig proefboringen gedaan in de Osdorper Boven- en Binnenpolder.
Aardwarmte
Op deze manier wordt duidelijk of en zo ja, waar, gebruik gemaakt kan gaan worden van aardwarmte om in de toekomst woningen en bijvoorbeeld kantoorpanden te verwarmen. De schat waar de onderzoekers naar zoeken: kilometers diepe aardlagen met warm water. De werkwijze: iedere zestig meter een klein gat boren en geluidsgolven de grond insturen. Deze geluidsgolven weerkaatsen op ondergrondse aardlagen, waardoor je weet hoe diep een bepaalde aardlaag zit.
Per kilometer: 30 graden warmer
Overal in de bodem zit warm water. Als je in Nederland een kilometer de diepte ingaat, dan wordt het water telkens 30 graden warmer. Je hebt voor de winning van aardwarmte een gesteente nodig:
* waar genoeg water inzit;
* dat zo is samengesteld dat je het water eruit kunt pompen.
Immers: Als het water ‘helemaal is opgesloten in het gesteente’ dan kun je het er niet uithalen. Er wordt dus gekeken naar de samenstelling van de gesteentelagen.
Warmteboring Oud Osdorp. Foto EBN.
Prachtige energiebron
Het mooie van aardwarmte is dat het het hele jaar door, ongeacht de weersomstandigheden, altijd stabiel beschikbaar is. En, ook belangrijk: Het is geen elektriciteit, maar warmte. Het grootste deel van de energievraag in Nederland is warmte. Dat is meer dan de helft van de energie die we gebruiken.
Daarom is ‘aardwarmte’ juist ook een goede oplossing voor verwarming van oudere woningen, die minder goed geïsoleerd kunnen worden, maar waar mensen wel vlak bij elkaar wonen. Dat geldt zeker voor de woningvoorraad van Amsterdam.
Onderzoeksresultaten
De boringen zijn nu verricht. Het duurt nog enige maanden voordat de resultaten van het onderzoek bekend zijn. Maar in de regio van Amsterdam zijn er al wel afspraken gemaakt over het ‘wat daarna?’. Er wordt door een adviesbureau een rapport opgesteld waarin de kansen voor aardwarmte worden ingeschat. In eerste instantie zal dat gelden voor de haalbare locaties op korte termijn. Maar met de resultaten van het onderzoek kan ook op de lange termijn gekeken worden of aardwarmte ingezet kan worden via kleine, wellicht lokale initiatieven. Zodra het rapport beschikbaar is, dan zal dit met de lezers van deze website gedeeld worden.
Tamar Frankfurther; 8 oktober 2021.
Vliegende start inzameling voor gedenksteen 100 jaar annexatie Sloten
Binnen een week is al meer dan 750 euro ontvangen voor de gedenksteen 100 jaar annexatie gemeente Sloten. Deze steen moet ons blijvend herinneren aan de annexatie door de gemeente Amsterdam in 1921. Behalve het geld komen er ook veel enthousiaste reacties over het initiatief binnen. Maar in 1920 was er alles behalve een feeststemming in Sloten.
De Dorpsraad van Sloten-Oud Osdorp laat weten geheel achter het plan te staan en het “een super idee” te vinden en gemeenteraadslid voor GroenLinks Zeeger Ernsting memoreert dat het misschien wel andersom is: “Eigenlijk heeft Sloten de gemeente Amsterdam geannexeerd, want de gemeente Sloten was destijds niet alleen groter dan Amsterdam, ook nog eens veel ouder.” Zoals bekend is Sloten bijna 1000 jaar oud, terwijl Amsterdam op 27 oktober ‘slechts 746 jaar’ wordt.
De verrader van Sloten
In het blad Ons Amsterdam van december 2020 staat nog eens haarfijn beschreven hoe de annexatie in 1920 werd doorgedrukt onder valse voorwendselen. Het overgrote deel van de inwoners en de gemeenteraad van Sloten waren tegen de annexatie, maar Slotens eigen wethouder en tevens Tweede kamerlid, Willem de Buisonjé, bepleitte in Den Haag het tegendeel. De Slotenaren zijn verbijsterd en noemen hem een “verrader”.
Tegengeluid
Kamerlid Reinhardt Snoeck Henkemans stelde voor om de gemeente Sloten te laten voortbestaan. Hij vond de annexatie “onnodig, onverstandig en ook zal het zedelijk verval toenemen als het gezonde platteland verdwijnt”. In zijn voorstel zouden alleen het gebied rond de Admiraal de Ruyterweg en de wijk rond de Theophile de Bockstraat worden ingelijfd en zou de rest van het gebied zelfstandig blijven. De uitkomst is bekend: Op 10 november 1920 besliste de Tweede Kamer dat de hele gemeente Sloten werd opgeslokt door Amsterdam.
Doe ook mee
Om de gedenksteen nog dit jaar te laten onthullen door burgemeester Femke Halsema van Amsterdam en dorpsraadvoorzitter Sjoerd Jaarsma is initiatiefnemer Guido Frankfurther vorige week een inzamelingsactie gestart. In totaal is er een bedrag van ca. 4.000 euro nodig.
Bijdragen kunnen worden overgemaakt op bankrekeningennummer NL80 RABO 1472 8260 51 t.n.v. G. Frankfurther. In deze website wordt u op regelmatig op de hoogte gehouden hoeveel er al binnen is en zal er meer over de annexatie en de plannen voor de steen te lezen zijn.
Tamar Frankfurther; 8 oktober 2021.
Oud-dorpsraadlid komt met voorstel gedenksteen ‘Sloten 100 jaar geannexeerd’
Oud-bewoner van Sloten en voormalig dorpsraadlid Guido Frankfurther, is met het initiatief gekomen om op het dorp een gedenksteen te plaatsen om ons blijvend te herinneren aan de annexatie van de gemeente Sloten door Amsterdam.
Tot 1921 was Amsterdam nog veel kleiner. Alleen het gele gebied op de kaart viel onder de gemeente Amsterdam. Op 1 januari 1921 verviervoudigde het grondgebied van de hoofdstad. De geannexeerde gebieden kregen op de kaart andere kleuren, inclusief een stuk van Het IJ en de Zuiderzee. Links de grote gemeente Sloten. Kaart: Beeldbank Stadsarchief Amsterdam.
Hij wil dit plan nog dit jaar voor elkaar krijgen en de steen laten onthullen door burgemeester Femke Halsema van Amsterdam en dorpsraadvoorzitter Sjoerd Jaasma. Om de steen te bekostigen, start hij vandaag een inzamelingsactie.
Vieren of betreuren?
Initiatiefnemer Guido Frankfurther: “De annexatie in 1921 heeft de voormalige gemeente Sloten veel gebracht, maar er zijn ook veel grootstedelijke ontwikkelingen die we liever aan ons voorbij hadden zien gaan. In 1920 was een groot deel van de inwoners en de gemeenteraad van Sloten mordicus tegen. Dus of je de annexatie na 100 jaar nu moet vieren of betreuren? In elk geval wel gedenken en dat wil ik doen met iets blijvends, een mooie gedenksteen op het dorp.”
Warm hart
De kosten voor de steen zullen, inclusief het inmetselen, ongeveer € 4.000 bedragen en hiervoor wil Guido een inzamelingsactie houden. “Wat zou het mooi zijn als we dit met alle inwoners, bedrijven en verenigingen binnen de voormalige gemeente Sloten zouden kunnen bekostigen. Natuurlijk hopen we dat ook anderen, die Sloten een warm hart toedragen, een duit in het zakje doen.”
In de nieuwsbrief houdt de redactie u uiteraard wekelijks op de hoogte hoeveel er al binnen is, zal Guido ook meer vertellen over de annexatie van de gemeente Sloten en doet hij plannen voor de gedenksteen uit de doeken.
Uw bijdrage kunt u overmaken op rekeningnummer NL80 RABO 1472 8260 51 t.n.v. G. Frankfurther.
Tamar Frankfurther; 3 oktober 2021.
* Overzicht artikelen over gedenksteen ‘Sloten 100 jaar geannexeerd en GEB-deurtjes in Sloten (pdf)