Een Cultuurhistorische Verkenning en een Bestemmingsplan

Wie zich verdiept in de activiteiten van de familie Frankfurther en van Tamar in het bijzonder is in feite ook bezig met een stukje geschiedschrijving van de volgend jaar 50-jarige Dorpsraad Sloten-Oud Osdorp. Om recht te doen aan de vele onderwerpen en de beperkte ruimte op de pagina, heeft de redactie daarom besloten om er een serie artikelen in interviewvorm van te maken.

Deel 1 was een wat meer algemene introductie, in deel 2 de eerste activistische stappen van Tamar, in deel 3 haar aandeel in de acties rond het Weilandje Vrije Geer. En nu de Cultuurhistorische Verkenning van Sloten en het Bestemmingsplan Dorp Sloten.

Waarom een Cultuurhistorische verkenning?
In de jaren ’90, ik was toen secretaris van de Dorpsraad, werd veel over de historische waarde van het dorp en het landelijk gebied gesproken. Eind 1999/begin 2000 kwamen we op de vraag of het dorp niet een soort extra bescherming (beschermd dorpsgezicht) zou moeten krijgen. Dat project heb ik toen ook getrokken.

Wat kwam daar allemaal weer bij kijken?
Ik ben begonnen met contact op te nemen met bureau Monumentenzorg van de gemeente Amsterdam. En via dat bureau kwamen we na een tijdje in gesprek met stadsdeel Osdorp.

Alles bij elkaar een tijdrovend en energievretend proces, maar het resulteerde wel in een prachtige cultuurhistorische verkenning (2002), die nu in het nieuwste bestemmingsplan (2012) ook serieus is opgenomen. Op deze manier wordt Sloten ook in de verre toekomst beschermd en kan altijd een mooi en prettig dorp blijven!

Er is nooit zo heel veel aandacht geweest voor het bestemmingsplan Sloterweg-zuidzijde. Jij hebt je daar destijds ook behoorlijk in vastgebeten.

Ja, daar was inderdaad niet zoveel aandacht voor. Samen met echtgenoot René heb ik dat destijds nog grondig bestudeerd en indertijd nog bij stadsdeel Slotervaart gerealiseerd dat de nieuw te bouwen vrije-kavelhuizen langs de Sloterweg (waar nu nog de ingang van het Sportpark Sloten is) tenminste vijf meter van de nog aan te leggen sloot af moeten liggen. Daardoor wordt de structuur van tuinen voor de huizen aan de Sloterweg niet doorbroken. Er moeten ook bruggen komen over de sloot; en dat worden, als het goed, is verschillende bruggen, zodat het beeld van de openbare ruimte ter plaatse gevarieerd blijft.

En toen kwam het bestemmingsplan Dorp Sloten?
Voor ik daar echt mee aan de slag ging, ging ik persoonlijk door een moeilijke periode. Met uiteraard het overlijden van mijn echtgenoot en geliefde René als dieptepunt. Na René’s overlijden in maart 2011 vlak na zijn 51ste verjaardag, heb ik later in 2011 het bestemmingsplan Sloten ter hand genomen.

Daar staan nogal wat tegenstrijdige teksten en aanduidingen in over de cultuurhistorie en het ecologisch groen. Ik heb dat uitgebreid gedocumenteerd en bij het stadsdeel ingebracht. Dat traject (nu bij stadsdeel NieuwWest) loopt nog.

Je had het ook nog over een zijstapje: filmopnames in Sloten.
Ja, vrij recent zijn er nogal wat filmploegen in Sloten neergestreken voor het maken van opnames. Op zich is daar niets op tegen maar er is wel een officieel filmbeleid.

Afgelopen zomer (2012) heb ik een raadsadres opgesteld met daarin het verzoek of het stadsdeel het al bestaande en van kracht zijnde filmbeleid wil gaan uitvoeren. Overal om ons heen waar oude huizen staan, is de lokale overheid terughoudend en streng naar filmers dat ze zich aan de regels moeten houden. Maar niet alle medewerkers van NieuwWest leken van het bestaan van de regels af te weten… Daarom staat het stadsdeel alles toe zonder ook maar enige restrictie of controle. De filmproducenten bleken dit aan elkaar door te geven en daardoor werd de filmbelasting op het dorp Sloten wel erg groot! Niet fijn voor de bewoners en ondernemers van Sloten. Hopelijk wordt dit bestaande beleid spoedig wel uitgevoerd.

Volgende week: hoe kom iemand uit Sloten erbij om zich zo uitgebreid bezig te houden met de omlegging van de Rijksweg A9 (de weg die Badhoevedorp in tweeën snijdt, red.).

Arie van Genderen

Uit: de Westerpost van 10 oktober 2012.

Het referendum Weilandje Vrije Geer

Naar aanleiding van het officiële afscheid van Tamar van de Dorpsraad wilde de redactie van deze rubriek een afscheidsartikel maken. De aankondiging van ‘een artikel’ was echter een flinke onderschatting van de hoeveelheid informatie die loskwam. Om recht te doen aan de vele onderwerpen en de beperkte ruimte op de pagina, heeft de redactie daarom besloten om er een serie artikelen in interviewvorm van te maken.

Deel 1 was een wat meer algemene introductie, in deel 2 de eerste activistische stappen van Tamar, deze week haar aandeel in de acties rond het Weilandje Vrije Geer.

Waar ging het ook al weer over?
Tamar: “Het was halverwege de jaren tachtig dat de acties om het behoud van het Weilandje Vrije Geer in de publiciteit kwamen. De meeste mensen herinneren zich alleen de tijd van het referendum, maar ik schat dat we al tien jaar daarvoor heel druk bezig waren om deze groene buffer (tegenwoordig een pareltje) te redden. Dat was vooral een sterk politiek proces: inspreken bij commissievergaderingen op het stadhuis, lobbyen bij raadsleden enz. Ook bij de gemeentelijke nieuwjaarsreceptie waren we actief!”

Waarom was dat stukje veenweide zo belangrijk?
Het was zowel een zaak om het Weilandje groen te houden (onderdeel van de planning en structuur van Nieuw Sloten), als om de tram eruit te houden. Men had het plan om tramlijn 2 via het Weilandje naar de nog te bouwen nieuwbouwwijk De Aker te verlengen. Daarom werd de strijd op twee fronten gevoerd.

Door gelegenheidsargumenten van de gemeente met tegenonderzoeken en expertmeningen te bestrijden, brieven te schrijven aan raadsleden en die rondbrengen, media-aandacht genereren, mensen uitnodigen om ter plaatse te komen kijken, rondleidingen geven…

Daarna kwam het referendum?
Ja, we waren inmiddels al goed warmgedraaid! Dat hele proces begon in 1994. Er zijn 38.000 handtekeningen verzameld. Ik droomde ervan. De hele familie Frankfurther en vele anderen werden erbij ingeschakeld. Veel publiciteit en activiteiten genereren rond het Weilandje, folders uitdelen overal in de stad, zelfs op de vrijmarkt een kraam, rondleidingen door het dorp en naar het Weilandje, de mediawoordvoering, en zo voorts.

Een intensieve campagne, maar – naderhand gesproken – het was het waard! Op 17 mei 1995 was de uitslag. Het comité had zich verzameld in café Kerkzicht. Radio Noord-Holland was aanwezig en kreeg steeds als eerste de uitslagen door. Toen de (positieve) uitslag er was, zijn we met een kleine groep in de auto naar het stadhuis gegaan, waar we gefeliciteerd werden door onze opponent, wethouder Duco Stadig.

En toen werd het Weilandje ingericht tot Natuurpark
Nog even niet dus. Ik voerde in die tijd vaak gesprekken met ambtenaren van stadsdeel Osdorp en van het gemeentelijk Grondbedrijf over de inrichting van het Weilandje.

Later kreeg dat de naam Natuurpark Vrije Geer. Maar eerst lag het er nog jaren braak bij. Er gebeurde na de referendumuitslag niets meer mee.

Wat was het probleem?
Dat was een financieel tekort bij het gemeentelijk Grondbedrijf dat door verlies van het referendum was ontstaan. Ze hadden namelijk op de uitslag ‘bouwen’ gegokt en de grondprijzen stonden dus te hoog in de boeken. Zolang dat niet geregeld was, mocht stadsdeel Osdorp niets doen. Er moest een soort vestzak-broekzak eigendomsoverdracht tussen de centrale stad en stadsdeel Osdorp plaatsvinden voordat het almaar braakliggende landje kon worden ingericht. Dat was best lastig, want het bedrag moest natuurlijk ergens officieel verantwoord worden.

De Groene As als redder in de nood?
Ondertussen ging er geen tijd verloren, omdat ik al vanaf 1998 met ambtenaren van het stadsdeel en van de provincie (werkgroep De Groene AS) in gesprek was over de inrichting. Doordat het park een uitrustpunt en bypass in de ecologische hoofdstructuur de Groene AS is, kreeg dit project gelukkig extra aandacht. Toen stadsdeel Osdorp eenmaal eigenaar was ging het razendsnel. Een bureau maakte op basis van de bestaande ideeën een inrichtingsplan (Osdorp had al geld gereserveerd) en de uitvoering begon.

Iedereen kent het prachtige resultaat! Acht jaar na het referendum: op 21 mei 2003 werd het Natuurpark Vrije Geer feestelijk geopend.

Wie beheert nu het gebied?
Samen met ambtenaren van het Stadsdeel hebben we alles goed vastgelegd in een apart bestemmingsplannetje. Daarna kon de natuur aan de slag! Eindelijk, zoveel jaar na het referendum, was alles goed geregeld! We zijn toen een beheergroep van vrijwilligers gestart, die nog steeds actief is. Als voorzitter van de beheergroep – één keer heb ik geholpen met sloten schonen en toen kon ik me een week niet bewegen van de spierpijn – vervul ik vooral een bestuurlijke rol.

Volgende week: de werkgroep publiciteit, cultuurhistorische verkenning van Sloten en het bestemmingsplan.

Arie van Genderen

Uit: de Westerpost van 3 oktober 2012.

Zondag 30 september 2012 was het weer zo ver. De schutters van de Schutterij van Amsterdam hielden hun jaarlijkse schuttersfeest. Dit jaar werd gekozen voor een passende Amsterdamse Locatie: De Molen van Sloten, waar ook het beeld van Rembrandt van Rijn staat.

Historie
De Schutterij van Amsterdam is een voorzetting van de Amsterdamse Schutterijen vanaf de 14e eeuw en is thans het meest bekend van Rembrandt van Rijn’s schilderij ‘De Nachtwacht’. Sinds 2010 is de Schutterij van Amsterdam, na een rustperiode van bijna 100 jaar, weer heropgericht. In de Middeleeuwen hadden alle weerbare mannen dienstplicht. Zij vochten met simpele wapens.

De invoer van pijl en boog leidde in de 14de eeuw tot de oprichting van schietverenigingen, schutterijen. De leden heetten naar de wapens waarmee zij oefenden: Handboogschutters en Voetboogschutters. Na 1500, met de komst van de vuurwapens, ‘klovers’, ontstonden ook Kloveniers gilden. De functie van een schutterij was, om de stedelijke overheid te steunen bij oproer. Schuttersgilden hielden schietwedstrijden, liepen mee in optochten en konden worden opgeroepen voor krijgsdienst. Verder hadden schutters de taak ‘s nachts en overdag de stad te bewaken.

Schuttersdag
30 september ging het jaarlijkse schuttersfeest van start. Onder een stralende zon en dito temperatuur werd de schietmast opgebouwd. Op deze mast stond een kogelvanger met daarin een houten vogel. Op een affuit iets verderop was een geweer gemonteerd waarmee op de houten vogel geschoten kon worden. De vogel bestaat uit een aantal onderdelen die er een voor een af moeten worden afgeschoten. Eerst de kop, dan de linkervleugel, de staart en uiteindelijk de rechtervleugel. Alle schutters en bezoekers mochten hier aan meedoen en ook de pasanten en bezoekers van het schuttersfeest maakten hier gretig gebruik van. Om de beurt werd er geschoten. Een voor een verdwenen de onderdelen van de vogel en steeg de spanning ook al omdat het onderdeel er geheel vanaf moest zijn, dus ook elk restant van het onderdeel.

Koningsschieten
Nadat de vogel ontdaan was van kop, vleugels en staart was het tijd voor een pauze waarin alle deelnemers, bezoekers en passanten voorzien werden van een hapje en een drankje. Daarna was het tijd voor het hoogtepunt van het schuttersfeest: het koningsschieten. Hieraan mochten alleen de leden van de Schutterij van Amsterdam deelnemen. Om de beurt maakten de schutters een schietbeurt op de overgebleven romp van de vogel. na veel schoten begon de romp barsten te vertonen en langzaamaan los te komen van de pen waarop deze bevestigd was. De deelnemers begonnen allemaal strategisch te mikken op de romp (of te missen, net wat de strategie was) om deze van de pen te schieten, wat ondanks de barsten en de afgeschoten stukken nog tegenviel. Uiteindelijk wist Alex Van der Velden met een welgemikt schot de rechterhelft van de romp er finaal af te schieten waardoor de gehele romp van de pen schoot en daarmee de koningstitel 2012 wist te behalen.

Huldiging nieuwe schutterskoning
Na het uitreiken van de prijzen voor de afgeschoten onderdelen van de vogel door de voorzitter Rob van der Meer van de Schutterij was het tijd voor het huldigen van de nieuwe koning van de Schutterij van Amsterdam. Na het overdragen van de koningsketting door de voorgaande schutterskoningin werd een vendelhulde gebracht aan de nieuwe koning van de Schutterij van Amsterdam, Alex Van der Velden en zijn echtgenote Jacqueline. Na een geslaagd schuttersfeest op een zonnige nazomerdag ging aan het eind van de middag iedereen weer huiswaarts na een geslaagd schuttersfeest.

Voor meer info: www.schutterijamsterdam.nl

Uit: de Westerpost van 10 oktober 2012.

Van 4 oktober t/m 14 november 2012 ligt het voorontwerp Bestemmingsplan Nieuwe Meer e.o. ter inzage bij het Stadsdeel NieuwWest. Op 11 oktober was er een informatieavond in het stadsdeelkantoor over dit voorontwerp en werd een essay werd gepresenteerd met de verrassende titel: ‘Essay Oeverlanden Nieuwe Meer’.

In dat essay worden “de ambities geformuleerd die richting geven aan de ontwikkelingen van de Oeverlanden tot een aantrekkelijke recreatieve plek”. Het informatiegedeelte ging over de plangebieden 5 en 6 op de kaart (Zeg maar het Oeverlandengebied).

Donderdag 18 oktober was een tweede avond in hotel Artemis aan het begin van de Sloterweg, en die ging vooral over het deel met het IBM-terrein, Sloterweg tot de rotonde, Bijenpark, Riekerpolder en tuinpark Lissabon.

Het essay
De bijeenkomst op 11 oktober over de Oeverlanden en omliggend gebied was redelijk goed bezocht met enerzijds bewoners uit Sloten en anderzijds mensen vanuit de kunstenaarscollectieven langs de Nieuwe Meer. Na een korte inleiding over de status en inhoud van het bestemmingsplan werd het essay gepresenteerd met behulp van lichtbeelden, vooral veel kaartjes en foto’s van het gebied. En zoals het een goed essay betaamt werden er fraaie vergezichten geschetst. Daarbij ging het over het versterken van de natuurwaarden van het gebied, verbeteren van de entrees, de routes door het gebied duidelijker maken, zichtlijnen herstellen, mogelijke bouw van een hotel op de landpunt, een verbinding tussen de landtong en het Amsterdamse Bos en tot slot het verbeteren van de parkeervoorzieningen. Maar ook werd duidelijk dat in de ogen van de opstellers het gebied intensiever gebruikt zou kunnen worden. Enerzijds door de verbeterpunten hiervoor genoemd uit te voeren, anderzijds door meer mensen uit de stad naar het gebied te lokken, onder meer door het organiseren van (kleinschalige) evenementen.

Pavlov
De discussie die volgde op de introductie was even begrijpelijk als voorspelbaar. Een drietal onderwerpen sprong er uit. Zoals daar was de ‘intensivering’ van het recreatief gebruik van de Oeverlanden. Een enkeling in de zaal vond dat acceptabel, maar het gros van de aanwezigen was faliekant tegen. Volgens hen moet extensieve recreatie het uitgangspunt zijn en moet worden opgepast voor verstoring van de rust in het gebied. Zowel voor de flora en fauna als voor de kunstenaars in het gebied. Daarom is het volgens hen ook niet nodig om de entrees aantrekkelijker te maken en de routering door het gebied te verbeteren.

De bouw van een hotel op de landtong is volgens velen een brug te ver. Ook al zou de grondopbrengst kunnen zorgen voor vergroening van het gebied en de aanleg van een brug of andere verbinding met het Amsterdamse Bos. Men vreest dat zo’n hotel een verkeersaantrekkende werking zal hebben. En dat wil men nu juist voorkomen. De oproep van bewoners/kunstenaars van Nieuw en Meer om over het vervolgtraject direct met hen in gesprek te gaan werd door de aanwezige wethouder positief ontvangen.

Cruisen of kruisen
Na enige verwarring over de term werd duidelijk dat het ging om cruisen (Engels) door homoseksuele mannen in het gebied. Dat gebeurt al vele jaren en bij de gesprekken over de herinrichting in de jaren ’80 was het net als nu een hot item. Vanuit het stadsdeel werd aangegeven dat men al geruime tijd bezig is met het terugdringen van de overlast die de cruisende mannen veroorzaken. Zo is een specifiek gebied aangewezen en staan er borden met daarop het boetebedrag voor cruisen buiten het gebied. Volgens vele aanwezigen is dat beleid op zich positief, maar onvoldoende. Het antwoord van de wethouder luidde dat ‘wordt gedaan wat men kan, maar gezien de beperkte menskracht bij de afdeling handhaving mag men geen wonderen verwachten’. Met andere woorden, we zullen er voorlopig nog mee moeten leven.

De tweede informatieavond heb ik wegens een korte vakantie niet kunnen bezoeken.

Arie van Genderen

Uit: de Westerpost van 24 oktober 2012.

Van 4 oktober t/m 14 november 2012 ligt het voorontwerp Bestemmingsplan Nieuwe Meer e.o. ter inzage bij het Stadsdeel Nieuw-West.

Op 11 oktober was er een informatieavond in het stadsdeelkantoor over dit voorontwerp en werd een essay gepresenteerd met de verrassende titel: ‘Essay Oeverlanden Nieuwe Meer’. In dat essay worden “de ambities geformuleerd die richting geven aan de ontwikkelingen van de Oeverlanden tot een aantrekkelijke recreatieve plek”.

Het informatiegedeelte ging over de plangebieden 5 en 6 op de kaart (Zeg maar het Oeverlandengebied).

Donderdag 18 oktober is een tweede avond gepland in hotel Artemis aan het begin van de Sloterweg, en die zal vooral gaan over het deel met het IBM-terrein, Sloterweg tot de rotonde, Bijenpark, Riekerpolder en tuinpark Lissabon.

Uit: de Westerpost van 17 oktober 2012.

Brouwerij De 7 Deugden, Osdorperweg 576, in Amsterdam Nieuw-West organiseert op zaterdag 13 oktober 2012 van 14.00 tot 18.00 uur een Open Dag en een Inboedelveiling/ brocante.

Op de veiling, van 15.00 tot 16.00 uur, wordt de inboedel verkocht van de boerderij aan de Osdorperweg 576 (“het witte huis”). Onder de hamer gaan stukken zoals eiken en mahonie meubilair, (bijna) antiek gereedschap, boeken, een ijzeren ledikant, gietijzeren tuinstoelen, speelgoed, een kristallen glasservies (Bleikristal), enkele zeer waardevolle artikelen voor de verzamelaar en nog veel meer.

De familie Rutte (eigenaar van de boerderij) is zo genereus de opbrengst van de veiling te doneren aan brouwerij De 7 Deugden.

We veilen ook de laatste flessen (75cl) ‘White House Honey Ale’: uniek bier gebrouwen door De 7 Deugden met een uniek etiket, gemaakt ter gelegenheid van de presidentsverkiezingen in de VS. Zie ook: wikipedia.org/wiki/White_House_Honey_Ale

Op woensdag 10 oktober van 14.00 tot 16.00 bent u van harte welkom op de Kijkdag. Hebt u zelf nog spullen op zolder liggen, is Koninginnedag te ver weg en wilt u de opbrengst voor de brouwerij verhogen? Breng uw spullen vóór 13 oktober naar de brouwerij, dan nemen we ze mee in de veiling.

Rondom de veiling organiseert de brouwerij een Open Dag waarbij iedereen is uitgenodigd voor een rondleiding in de brouwerij en om kennis te maken met één of meer 7 deugdenbieren.

Tevens zijn er enkele verse hapjes te nuttigen en verschillende verse producten te koop van de Kwekerij Osdorp en Zorgboerderij de Boterbloem. De Boterbloem, sinds 1996 het enige gecertificeerde biologische tuin- en akkerbouwbedrijf van Amsterdam, laat u deze dag genieten van een indrukwekkende pompoensoep.

Koud zal het zeker niet worden want op het erf kunt u zich, mocht het nodig zijn, warmen aan de verschillende vuurkorven. Weer of geen weer: het gaat een mooie en bijzondere dag worden!

Kinderen zijn van harte welkom. Ze hebben alle ruimte om buiten te spelen. Bij slecht weer zorgen wij voor een overdekte oplossing.

Garmt Haakma

Brouwerij De 7 Deugden BV

Osdorperweg 578 achter

1067 SZ Amsterdam

06-51648115

www.de7deugden.nl

Brouwerij De 7 Deugden biedt mensen een kans op zinvol werk en persoonlijke ontwikkeling. We brouwen bier om met mate van te genieten, met respect voor mens en milieu.

Met uitzondering van abri’s is er geen lichtgevende reclame toegestaan in het dorp Sloten.

Dit staat in de Reclamenota die na inspraakreacties op dit punt is aangepast aan de voormalige Osdorpse Reclamenota (1995). In de nieuwe Reclamenota die begin dit jaar is geschreven, staat op welke locaties bepaalde reclame-uitingen zijn toegestaan en waar niet. De nota heeft zes weken ter inzage gelegen bij de drie stadsdeelkantoren en op de site van het stadsdeel. De stadsdeelraad besluit 17 oktober over de Reclamenota.

Uit: de Westerpost van 26 september 2012.

Woensdag 19 september 2012 was in de Raadzaal van het stadsdeel een presentatie van het bestemmingsplan Sloten en Ringvaartdijk-Oost.

Voor het geheel was precies een uur uitgetrokken. Dat leek weinig, maar bleek ruim voldoende te zijn.

Van een presentatie van het bestemmingsplan was geen sprake. Het ging voornamelijk over de Ringvaartdijk, de bomenkap en keuzes die gemaakt zijn. Een paar interessante punten: de woonbootbewoners krijgen huurcontracten voorgelegd voor de tuinen, er komt een grenscorrectie zodat de woonboten in Amsterdam komen te liggen, na de werkzaamheden krijgen woonbootbewoners gratis bomen aangeboden voor herplant.

Verder komt het bestemmingsplan in zijn geheel tot uitvoering in 2014. Het jaar 2013 is voor uitwerking van de plannen en dan gaat ook de beroepsfase in. Beroep aantekenen is beperkt omdat het totale project valt onder de Crisis- en Herstelwet van het Rijk.

Arie van Genderen

Uit: de Westerpost van 26 september 2012.

Blazersensemble Septentriones

In de Sloterkerk, Osdorperweg 22 te Amsterdam, vind op zondagmiddag 7 oktober 2012 om 15 uur een matineeconcert plaats. Dit concert wordt gegeven door het Blazersensemble Septentriones. De dirigent van dit acht musici tellende ensemble is Herman Draaisma, die als klarinettist verbonden is aan het Nederlands Philharmonisch orkest.

Op het programma staat de beroemde SERENADE GRAN PARTITA IN BES KV 361 van W.A. Mozart en een suite van G. Migot.

De toegangsprijs bedraagt 8 euro en na afloop is er gratis consumptie. Voor meer informatie over het programma zie de websites www.sloterkerk.nl en www.septentriones.nl

Bert Stilma, oktober 2012.