Haalt de Dorpsraad haar vijftigjarig jubileum?
Het kan u niet ontgaan zijn, de commotie die is ontstaan naar aanleiding van het bericht dat de Dorpsraad Sloten-Oud Osdorp haar structurele subsidie van 60.000 euro voor het grootste deel kwijtraakt. Het Stadsdeel Nieuw-West heeft, onder druk van de bezuinigingen die alle bestuurslagen in Nederland opgelegd hebben gekregen, besloten dat de Dorpsraad wel als een vrijwilligersorganisatie verder door het leven kan. Eventueel onder de vleugels van welzijnsinstelling Impuls. Eerst een stukje geschiedenis, daarna een interview met de voorzitter van de Dorpsraad, de heer Sjoerd Jaasma.
Geschiedenis
De Dorpsraad Sloten-Oud Osdorp werd in 1962, dus nu 49 jaar geleden opgericht. Voorop stond het behartigen van de belangen van de oude dorpen en het landelijke gebied in brede zin. De raad is een democratisch orgaan waarvan de leden elke vier jaar worden gekozen, tegelijk met de verkiezingen voor de Tweede Kamer. Na een tijdje als vrijwilligersorganisatie gedraaid te hebben werd contact gezocht met het stadsbestuur van Amsterdam. Daar was men onder de indruk van de werkwijze en ambitie van de raad en kreeg deze een structurele subsidie van de Centrale Stad om een bureau in stand te kunnen houden. Het geld, een kleine zestigduizend euro wordt gebruikt voor de huur van het Dorpshuis, salaris van de (parttime) secretaris, bureaukosten, en alle werkgroepen van de Dorpsraad krijgen een budget van enkele tientallen euro’s voor lopende kosten. In de jaarlijks verschijnende Dorpengids wordt verantwoording afgelegd van de besteding van het geld. In 1981 werd het stadsdeel Osdorp ingesteld. Sloten en Oud Osdorp gingen hier deel van uitmaken. Delen van het landelijke gebied werden in 1990 ingedeeld bij de stadsdelen Geuzenveld-Slotermeer (Eendrachtpolder) en Slotervaart (omgeving Sloterweg en Riekerpolder). Bij de overgang werd middels een convenant vastgelegd dat Stadsdeel Osdorp de subsidieverlening voor de Dorpsraad zou overnemen. Dat is jaren goed gegaan. Tot nu dus.
Interview met de voorzitter
Sjoerd Jaasma, inwoner van het dorp Sloten is op dit moment voorzitter van de Dorpsraad. Bij hem ging de redactie langs om eens te horen hoe hij en de rest van het bestuur aankijken tegen de move van het stadsdeelbestuur.
Kwam de uitspraak van het stadsdeel als een donderslag bij heldere hemel of hadden jullie het wel een beetje zien aankomen?
Jaasma: “Natuurlijk beseften we het afgelopen jaar wel dat ook wij in de gevarenzone zaten. De houding van het stadsdeel was duidelijk: alle subsidies van alle organisaties zijn vervallen verklaard en alle nieuwe aanvragen worden kritisch bekeken. Maar wij gingen ervan uit dat wij buiten schot zouden blijven, onder meer vanwege onze bijzondere positie en het convenant.”
Maar dat pakt nu dus wat anders uit?
Jaasma: “Dat is nog maar de vraag. Wij leggen ons er niet zomaar neer. Binnen onze raad hangt een strijdbare sfeer. En ook bekijken we nog of dit juridisch allemaal kan.”
Stel nu dat de bezuiniging inderdaad doorgaat, wat verandert er dan voor de Dorpsraad?
Jaasma: “Zoals het er nu naar uitziet zouden we nog een bedrag van tussen de vijftien- en twintigduizend euro kunnen krijgen. Dat loopt dan via Impuls. Met dat geld kan alleen de huur en het gas en licht betaald worden, maar onze spin in het web, secretaris Rita de Voogd, zouden we moeten ontslaan. Ook weten we nog steeds niet of er geld komt voor de vrijwilligersactiviteiten zelf. Het ontslag van Rita zou een ramp zijn, want zij is de constante factor en houdt de boel draaiende. Het hele netwerk van externe contacten, maar ook de talloze werkgroepen met vrijwilligers van de Dorpsraad en natuurlijk de ondersteuning van het bestuur van de Dorpsraad. Als dat wegvalt stort het hele bouwwerk binnen korte tijd in elkaar.”
Valt er niet te praten met Impuls over het detacheren van de secretaris in één van hun vestigingen, of andere vormen van ondersteuning?
Jaasma: “Dat is geen begaanbare weg. Impuls moet zelf ook drastisch bezuinigen en personeel ontslaan. Zelfs al zouden ze willen dan nog kunnen ze Rita niet in dienst nemen. Zij zitten dus ook niet te wachten op een extra kostenpost. En verder is Impuls een welzijnsinstelling, met totaal andere doelstellingen en werkwijze dan de Dorpsraad. Ik zie niet goed hoe dat samen zou kunnen gaan.”
Op welke punten onderscheiden jullie je dan van een welzijnsorganisatie?
Jaasma: “De dorpsraad richt zich op andere terreinen dan een welzijnsinstelling. Welzijn wordt meestal gezien als iets individueels, terwijl de Dorpsraad opkomt voor behoud en ontwikkeling van het landelijk gebied. Zo hebben we enkele jaren geleden, min of meer als voorbereiding op het opstellen van het nieuwe bestemmingsplan voor Sloten, een Cultuurhistorische Verkenning van Sloten laten maken. Daarin is opgesomd wat de belangrijkste cultuurhistorische waarden van het gebied en het dorp zijn en hoe die het beste behouden of versterkt kunnen worden. Daarnaast houden wij ons bezig met bestemmingsplannen, bouwvergunningen, de ruimtelijk structuur van het gebied en het verkeer. En in Oud Osdorp is er veel aandacht voor behoud en versterking van het groen. Dat zie ik Impuls nog niet doen.”
Dus welzijn val een beetje buiten jullie scoop?
Jaasma: “Nee, natuurlijk niet, ik probeer alleen aan te geven waar de verschillen liggen met de welzijnsinstellingen als Impuls. Welzijn van de bewoners van Oud Osdorp en Sloten staat wel degelijk op ons lijstje, maar onze scoop is breder.”
Wat willen jullie nu precies?
Jaasma: “Een sterke Dorpsraad waarmee we verder kunnen met het vormgeven van onze visie op het landelijk gebied”.
Omschrijf dat eens.
Jaasma: “Op papier staat dat als volgt: Sloten-Oud Osdorp vormt binnen de gemeente Amsterdam een herkenbare ruimtelijke eenheid, met een duidelijke landelijk en (authentiek) cultuurhistorisch karakter met daarbinnen een waardevolle historische kern in de vorm van het dorp Sloten en de typisch landelijke wegen zoals de Osdorperweg in Oud Osdorp en de Akerwegen. In gewone mensentaal is dat samengevat: Sloten-Oud Osdorp, eigentijds wonen in een historische omgeving.”
Er zijn vast allerlei acties te verwachten?
Jaasma: “We hebben een hele serie activiteiten op stapel staan. Bovenaan het lijstje staat natuurlijk het zoeken van de publiciteit. Die publiciteit is nodig om mensen, laten we zeggen medestanders te mobiliseren. Uiteindelijk willen we natuurlijk zoveel druk op de ketel zetten dat ze bij het Stadsdeel nog eens goed gaan nadenken om dan wellicht tot de conclusie te komen dat behoud van de Dorpsraad misschien helemaal niet zo’n slecht idee is. Hoewel we af en toe natuurlijk behoorlijk heftige discussies hebben met verschillende wethouders van de deelraad, blijkt toch ook dat we uiteindelijk vaak wel tot overeenstemming kunnen komen en daarmee een draagvlak creëren voor belangrijke beslissingen.”
Wat kunnen de inwoners van Oud Osdorp en Sloten doen?
Jaasma: “Om te beginnen de poster “Red de Dorpsraad” ophangen. Die kunnen de mensen downloaden van de website of uitknippen uit de Westerpost van 16 november. Bij het Dorpshuis zijn ook nog exemplaren verkrijgbaar. Verder kan men natuurlijk ingezonden brieven sturen naar de lokale pers, het Stadsdeel (vergeet de verschillende politieke partijen niet) en we zouden graag zien dat er heel veel mensen naar de vergadering van het stadsdeel komen waar beslist wordt over de subsidie. Laat de publieke tribune uitpuilen. Houd de Westerpost in de gaten voor de aankondiging. Op dit moment is nog niet bekend wanneer de vergadering is.” (Waarschijnlijk 30 november, 19.30 uur, red.)
Arie van Genderen
Uit: de Westerpost van 23 november 2011.
Het Dorpshuis
Zoals velen van u weten staat aan de Nieuwe Akerweg het Dorpshuis Sloten. Het dorpshuis wordt bevolkt door de uitvoerend secretaris van de Dorpsraad, de Dorpsraad en door de verschillende werkgroepen. Onderstaande informatie dateert van november 2011.
Dorpshuis Sloten, Nieuwe Akerweg 14. Foto: Erik Swierstra.
De uitvoerend secretaris is aanwezig op maandag, dinsdag en donderdag van 9:00 tot 16:00 uur. De werkgroepen hebben wisselende dagen en tijden waarop wordt vergaderd en de Dorpsraad zelf vergadert elke tweede en vierde maandag van de maand.
U weet misschien al welke richting dit verhaaltje opgaat. Namelijk dat er meer gebruik kan, en moet worden gemaakt van het dorpshuis. Hierbij zijn wel enkele voorwaarden van toepassing. Het dorpshuis mag alleen gebruikt worden door clubs, organisaties en verenigingen uit het dorpsraadgebied. Daarnaast mag het dorpshuis niet voor commerciële doeleinden gebruikt worden.
De Dorpsraad ziet graag initiatieven voor en door bewoners uit het dorpsraadgebied de weg vinden naar het dorpshuis. Enkele ideeën die zijn geopperd door de bestuursleden; een kaartclub, leesclub (voor kinderen), dam-/schaakclub of bijvoorbeeld een filmclub. Heeft u een idee, dien dan een voorstel in bij de Dorpsraad. U kunt de Dorpsraad bereiken via: e-mail, telefoon en natuurlijk de post. De adresgegevens vindt u hieronder.
Uiteraard is het ook mogelijk uw idee mondeling toe te lichten. Graag van te voren melden wanneer u wilt komen inspreken, de tweede dan wel de vierde maandag van de maand, dan kan met uw bezoek rekening worden gehouden.
Het Dorpshuis
Nieuwe Akerweg 14
1066 ES Amsterdam-Sloten
tel. 020 – 617 45 11
fax: 020 – 614 34 72
e-mail: dorpsraad@tiscali.nl
De openingstijden van het dorpshuis zijn:
maandag, dinsdag en donderdag van 9.00 tot 16.00 uur,
woensdag en vrijdag gesloten.
Vrijwilligersbrief over dreiging opheffen Dorpsraad Sloten-Oud Osdorp
Beste vrijwilligers en andere actieve bewoners van Sloten en Oud Osdorp,
De Dorpsraad Sloten-Oud Osdorp wordt met opheffen bedreigd. De wethouder Jesse Bos van Stadsdeel Nieuw-West heeft besloten dat de Dorpsraad niet past in haar nieuwe opzet voor de wijken. Zij is enkel nog bereid de huisvestingslasten voor het Dorpshuis aan de Stichting Impuls te geven. De Dorpsraad zou dan het Dorpshuis mogen gebruiken. Misschien dat er nog wat geld is voor een paar activiteiten maar dat is ook nog erg onzeker.
De Dorpsraad zet zich al vele tientallen jaren met hart en ziel in voor het behouden van alles wat goed en mooi is in het dorp en het landelijk gebied. Soms met succes en som lukt het ook niet. Zeker is dat alle leden van de dorpsraad en alle vrijwilligers zich al die jaren altijd voor 100% ingezet hebben. Dat mag niet zomaar verloren gaan. De Dorpsraad is het enige orgaan dat zich hiervoor inzet en als dat verloren gaat dan is de kans groot dat de omgeving gaat verloederen. Ik noem slechts één succes van de laatste tijd. De oude molen ziet er toch weer fantastisch uit. Dankzij jullie, onze vrijwilligers, is dat bereikt.
De Dorpsraad wordt al jaren ondersteund door Rita de Voogd, onze ambtelijk secretaris. Zij bemenst het Dorpshuis en zorgt dat de Dorpsraad kan functioneren. Zonder deze ondersteuning kan de Dorpsraad niet blijven bestaan.
Deze ondersteuning is vanuit het verleden gegarandeerd door de centrale stad. Toen de stadsdelen ingesteld werden is afgesproken dat Stadsdeel Osdorp de Dorpsraad moest financieren. Het stadsdeel moest ervoor zorgen dat de Dorpsraad intern goed kon functioneren, dat wil volgens ons zeggen dat er huisvesting moest zijn en ambtelijke ondersteuning, alsmede moest de Dorpsraad in staat gesteld worden adviezen uit te brengen over zaken die in het Dorpsraad gebied speelden.
Jesse Bos legt dit nu zo maar naast zich neer. De Dorpsraad is druk bezig geweest en nog steeds bezig de politici te benaderen en steun te vragen.
Wij doen bij deze ook een dringend beroep op jullie, onze actieve vrijwilligers. Kent u iemand uit de Deelraad die ons zou willen helpen, schroom niet en benader deze. We zullen ook nog posters gaan verspreiden en spandoeken gaan maken. We zullen u op de hoogte houden van de voortgang van onze acties en wij hopen op uw steun.
Zodra de datum bekend is waarop de definitieve begroting van de Deelraad zal worden besproken hopen wij op uw aanwezigheid in de raadszaal. Hou de Westerpost pagina in de gaten voor nieuws over de Dorpsraad.
Sjoerd Jaasma, voorzitter Dorpsraad
8 november 2011.
Stadsdeel heft Dorpsraad Sloten-Oud Osdorp op
Stadsdeel heft Dorpsraad Sloten-Oud Osdorp op
Het huidige bestuur van het stadsdeel Nieuw-West heeft de stekker getrokken uit de Dorpsraad Sloten-Oud Osdorp. De subsidiekraan is dichtgedraaid en Sloten en Oud Osdorp zijn ’toegewezen’ aan welzijnsinstelling Impuls. Activiteiten-centrum België is aangewezen als het nieuwe ‘dorpshuis’.
Nieuw-West heeft een nieuw beleid voor het subsidiëren van welzijnsinstellingen. Het stadsdeel is verdeeld in negen ‘wijken’, die elk een ‘huis van de wijk’ krijgen. Elke wijk krijgt een welzijnsinstelling die het huis van de wijk gaat runnen. In deze plannen was de bijna 1000 jarige eenheid Sloten-Oud Osdorp verdeeld over twee wijken.
Voor de Dorpsraad, die jarenlang werd gesubsidieerd vanuit de welzijnspot, is in het nieuwe beleid geen ruimte. Reden: past niet in de nieuwe structuur; wordt maar deel van het Huis van de Wijk.
Maar de Dorpsraad is helemaal geen welzijnsinstelling. De Dorpsraad is veel breder en zet zich in voor het behoud en ontwikkeling van het gebied in veel ruimere zin. De aandacht van de Dorpsraad gaat uit naar de bescherming van de ruimtelijke structuur, naar het verkeer in het gebied, naar de natuur(ontwikkeling), naar de waterhuishouding, naar de cultuur historie èn naar het welzijn van de bewoners.
Na 49 jaar lijkt daar nu een einde aan te komen; dat kan toch niet waar zijn?
Fietssuggestiestroken in 30 km-zone Oud Osdorp
Vorige week is een gedeelte van de Osdorperweg in Oud Osdorp voorzien van een zogeheten fietssuggestiestrook. Het gaat om een gedeelte van 720 meter op het stuk van de 30 km-zone waar tot dusver alleen zwart asfalt was aangebracht zonder enige vorm van belijning.
In 2006 is het wegdek van de Osdorperweg tussen Ookmeerweg en Joris van den Berghweg volledig vervangen. Op de eerste 400 meter kwam een fietsstrook met rood asfalt en een onderbroken streep aan de even zijde en een vrijliggend fietspad aan de oneven kant. De daaropvolgende 720 meter kreeg echter géén fietsstrook, maar bovendien ook geen enkele belijning, zelfs niet in de gevaarlijke bocht! Alleen het laatste stuk, 180 meter voor de kruising met de Joris van den Berghweg, kreeg weer wél aan weerskanten een fietsstrook.
Fietssuggestiestrook
Bij fietssuggestiestroken gaat het om een strook rood asfalt zonder enige aanduiding dat het om een fietsstrook gaat, dus zonder afbeelding van een witte fiets op de strook en zonder belijning. Bij fietssuggestiestroken worden auto’s als het ware gedwongen meer op het midden van de weg te rijden, zodat de fietssuggestiestrook beter vrij blijft voor fietsers. Echter, bij tegemoetkomend verkeer zijn auto’s uiteraard genoodzaakt op de fietssuggestiestrook te rijden. Bij deze toepassing, zoals nu ook op dit stuk in Oud Osdorp, ontbreekt op de aldus versmalde autostrook een onderbroken middenstreep, iets waarvan afgevraagd moet worden of dit wel verstandig is. Met name in de bocht van de Osdorperweg bestaat het gevaar dat tegemoet rijdend autoverkeer nu plotseling naar de zijkant moet uitwijken.
Marginale verbetering
Uiteraard zijn de thans aangebrachte fietssuggestiestroken een verbetering voor de veiligheid van de fietser. Men kan zich echter afvragen of het niet beter was geweest om deze op dezelfde wijze aan te leggen zoals aan het begin van de Osdorperweg en op het gedeelte vlak voor de Joris van den Berghweg, namelijk als een echte fietsstrook, dus met fietsaanduiding op het rode asfalt en met de onderbroken belijnen tussen het rode en zwarte asfalt. Had men de reeds bestaande fietsstroken met de onderbroken belijning óók in de 30 km-zone op dezelfde wijze doorgetrokken, dan had het hele tracé dezelfde fietsstrook met de bijbehorende belijning en zou al het verkeer zodoende een beter zicht hebben op het soms grillige verloop van deze weg; iets dat vooral bij donker en slecht weer een verbetering van de verkeersveiligheid zou zijn geweest op dit gedeelte van de Osdorperweg, waar dus nu helaas nog steeds een doorlopende vorm van belijning ontbreekt.
En de rest?
Vraag blijft wanneer de vervanging van het wegdek tussen Joris van den Berghweg en Halfweg aan de beurt komt en ook dit gedeelte fietsstroken zal krijgen. Hoewel de oorspronkelijke plannen van het stadsdeel in 2006 aangaven dat dit 1450 meter lange stuk een jaar later zou volgen, is tot op heden alleen nog sprake geweest van het dichten van de ergste gaten. Om nog maar te zwijgen van het voetpad dat momenteel in zeer slechte staat verkeert en bovendien gevaarlijk is voor rolstoelgebruikers en wandelaars met kinderwagens…
Redactie
Uit: de Westerpost van 26 oktober 2011.
Kwam keizer Napoleon door Sloten?
Half oktober is het op de kop af 200 jaar geleden dat de Franse keizer Napoleon Bonaparte een bezoek van twaalf dagen bracht aan Amsterdam. In de herfst van 1811 was hij op inspectiereis door de Nederlandse provincies, die hij een jaar eerder had ingelijfd bij het Franse keizerrijk. Vanuit het paleis op de Dam waar hij logeerde, maakte hij verschillende inspectietochten en uitstapjes door Noord-Holland.
Of Napoleon onderweg door Sloten is gekomen, is niet zo’n ongerijmde vraag. De keizer was twee maal in Haarlem. De snelste route tussen Haarlem en Amsterdam was in die tijd de weg langs de Haarlemmertrekvaart naar de Haarlemmerpoort. Maar niets weerspreekt de mogelijkheid dat de keizer bij Sloterdijk voor de oude weg over Osdorp en Sloten heeft gekozen. Het toenmalige dorpsbestuur was er in ieder geval helemaal klaar voor.
Napoleon krijgt de sleutel van de stad Amsterdam overhandigd.
Triomfboog, vlaggen en toespraak
Vóór het dorp, aan de weg richting Haarlem, stond een beschilderde houten triomfboog opgesteld, die fraai verlicht kon worden als Napoleon ’s avonds zou passeren. De straten waren feestelijk met groen versierd. Vanaf de kerktorens van Sloten en Osdorp wapperden vlaggen, die tijdens het hele verblijf van Napoleon in Amsterdam bleven hangen. Voor het geval het de keizer zou behagen door het dorp te rijden, stonden de burgemeester, zijn adjunct en de raadsleden klaar om hem met een mooie Franse toespraak en onder klokgelui te begroeten. Zonodig konden de dorpelingen worden verplicht hun huizen te verlichten en zouden er vermakelijkheden worden georganiseerd.
Omgewaaide ereboog
Dat het geheel een flinke duit kostte, weten we omdat zowel de begroting van het dorpsbestuur als de uiteindelijke rekening bewaard zijn gebleven. De totale uitgaven bedroegen 516 francs, zo’n 270 toenmalige Hollandse guldens (ongeveer het jaarsalaris van een bekwame timmerman). De kosten waren extra hoog uitgevallen omdat de ereboog tussentijds was omgewaaid, zodat er een nieuwe moest worden gemaakt. Timmerman W. de Loor moet er volgens de gespecificeerde rekening twee keer een behoorlijke klus aan hebben gehad. Hij kreeg inclusief de kosten voor materialen 176 francs uitbetaald. Schilder A. de Loor – ongetwijfeld familie – verdiende ruim 19 francs. Naast kosten voor het ophangen en afnemen van de vlaggen, was er ook er een nota te voldoen van de weduwe Van Rooyen voor een diner voor de burgemeester en de raadsleden.
Flitsbezoek
Of alle voorbereidingen voor niets waren en de dorpsbestuurders in de herberg van de weduwe Van Rooyen met bier en wijn de kater hebben weggespoeld, zullen we nooit met zekerheid weten. Door heel Noord-Holland stonden honderden soortgelijke erebogen en ontvangstcomités klaar om Napoleon te verwelkomen. Uit voorzorg, want de precieze route van de keizerlijke stoet werd steeds pas op het allerlaatste moment bepaald. Bekend is dat Napoleon zijn reizen in een moordend tempo aflegde. Zelfs grotere plaatsen kregen niet meer dan een flitsbezoek. De Slotenenaren zullen dan ook hooguit een glimp van een voorbijratelende koets hebben gezien. Of op zijn allerbest een wuivende keizerlijke hand achter het raampje.
Carly Misset is historicus en woont in Sloten.
Uit: de Westerpost van 5 oktober 2011.
Nieuw fiets- en wandelpad langs de Osdorper Bovenpolder
Op 15 september 2011 vond de officiële opening plaats van het nieuwe fiets- en wandelpad langs de Ringvaartdijk tussen Halfweg en de Raasdorperweg. Tevens was dit de afsluiting van de werkzaamheden aan de dijkverzwaring en de realisatie van een stukje van de Groene As (de ecologische verbinding tussen het Amsterdamse Bos en Spaarnwoude).
Aanleiding hiervoor was de dijkverzakking in Wilnis in de zomer van 2003. Doordat toen een veendijk door verdroging en verzwakking is bezweken zijn de waterschappen gaan onderzoeken of een dergelijke verzakking van veendijken ook elders zou kunnen gebeuren. Inderdaad bleken diverse dijken niet aan de eisen te voldoen en moesten worden verbeterd. Dit gold ook de dijk langs de Ringvaart van de Haarlemmermeerpolder tussen Halfweg en de Raasdorperweg. Deze veendijk, daterend uit de tijd dat de Ringvaart in de 19e eeuw werd aangelegd, bleek te laag en te zwak te zijn. De kade langs het water van de Ringvaart is een ‘boezemwaterkering’ die achterliggende polders beschermt tegen het hoger gelegen boezemwater. De kruin van de waterkering moet voldoende hoog zijn. Ook moet de waterkering voldoen aan bepaalde stabiliteitseisen.
In de afgelopen twee jaren zijn de werkzaamheden uitgevoerd aan dit dijkvak over een lengte van 1100 meter. Dit was een mooie gelegenheid was om in het kader van de Groene As en de Tuinen van West ook natuurvriendelijke oevers en een fiets- en wandpad aan te leggen.
De dijk behoort tegenwoordig tot het Hoogheemraadschap Amstel Gooi en Vecht (AGV), terwijl de Ringvaart behoort tot het Hoogheemraadschap Rijnland. Na de dijkversterking werd een fiets- en wandelroute op de dijk gemaakt in opdracht van de Dienst Landelijk Gebied van het ministerie van Ministerie van Economie, Landbouw en Innovatie. Voorts waren Waternet, de Provincie Noord-Holland en de gemeenten Haarlemmerliede-Spaarnwoude en Amsterdam en het Stadsdeel Nieuw-West (voorheen Osdorp) bij dit project betrokken.
Het nieuwe fiets- en wandelpad begint aan de Osdorperweg, net ten zuiden van het dorp Halfweg (gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude). Hier takt het pad af met een nieuw brugje over de Osdorpervaart. Vervolgens loopt het pad over de Nieuwenkade (de noordwestelijke begrenzing van de Osdorper Bovenpolder) naar de restanten van de sluis die voorheen de verbinding vormde tussen de Osdorpervaart en de Ringvaart. Vandaaruit loopt het pad verder over de dijk langs de Ringvaart richting de Raasdorperweg.
In het verlengde van deze weg wordt een nieuwe fiets- en voetgangersbrug over de Ringvaart gebouwd, zodat ook een kortere verbinding tussen Osdorp en Zwanenburg zal ontstaan. Daarmee worden de recreatieve verbindingen in dit gebied aanzienlijk uitgebreid in het grensgebied van Amsterdam, Haarlemmermeer en Haarlemmerliede-Spaarnwoude. Met de reeds eerder aangelegde fiets- en wandelpaden langs de Ringvaart is er nu een rechtstreekse verbinding tussen Halfweg, Sloten en de Nieuwe Meer ontstaan.
Met het nieuwe fiets- en wandelpad is een stukje van het meest westelijke deel van de gemeente Amsterdam ontsloten wat tot voor kort niet toegankelijk was. Het nieuwe fiets- en wandelpad loopt langs de jachthaven aan de Ringvaart. Vanaf de zuidkant van deze jachthaven is er ook een mooi uitzicht op een bijzonder onderdeel van het Werelderfgoed de Stelling van Amsterdam. In de Ringvaart liggen landhoofden die onderdeel waren van een damsluis, waarmee met behulp van plaatsing van schotbalken in de vijf openingen tussen de pijlers, de Ringvaart kon worden afgedamd. Met een soortgelijke voorziening bij Vijfhuizen kon de Ringvaart worden gecompartimenteerd, dit was van belang voor het handhaven van het waterniveau bij het inunderen (onder water zetten) van polders langs de Ringvaart in tijden van oorlog.
Vanaf de dijk is er een mooi uitzicht op de Osdorper Bovenpolder, met de kassen en de tuinbouwkavels die zich daar bevinden. Op de achtergrond is inmiddels ook het dijklichaam van de Westrandweg in aanbouw te zien. Iets ten zuiden van de Raasdorperweg is ook een grote brug in aanbouw over de Ringvaart. Voor het viaduct over de Osdorperweg bij de Raasdorperweg zijn de heiwerkzaamheden aan de gang. Naar verwachting zal de Westrandweg (A5) over circa twee jaar voor het verkeer worden geopend en daarmee een nieuwe rechtstreekse verbinding vormen tussen de (Tweede) Coentunnel (A10), Schiphol en de Haagseweg (A4).
Enkele decennia geleden was er ook al sprake van doorsnijding van de polder, maar dan iets noordelijker. Hier zou het Kanaal om de West moeten komen ter vervanging van de toen nog drukke scheepvaartverbinding via de Kostverlorenvaart. Via het nieuw te graven kanaal zouden de schepen vanaf de Ringvaart rechtstreeks naar het Westelijk Havengebied en het Noordzeekanaal kunnen varen. Vooruitlopend op de aanleg is door grenswijziging in 1964 het meest noordelijke deel van de Osdorper Bovenpolder bij de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude gevoegd. Omdat in de jaren zestig en zeventig het scheepvaartverkeer hier afgenomen was, is het bedoelde kanaal er nooit gekomen.
Het fiets- en wandelpad werd met een officiële handeling in gebruik gesteld die bestond uit de onthulling van een informatiepaneel naast de oude schutsluis. Deze ligt nog net in de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude (gemeentehuis te Halfweg). Ook legden vertegenwoordigers van de diverse overheden stukjes van een legpuzzel aaneen waarmee de samenwerking werd gesymboliseerd die dit project kenmerkte.
De schutsluis werd aangelegd in 1920 in verband met de ontvening van het noordelijke deel van de Osdorper Binnenpolder. De maatschappij ‘De Eendracht’ verkreeg in 1918 vergunning en voerde dit project uit tussen 1920 en 1941. Het uitgeveende gebied werd weer drooggemaakt en is sindsdien bekend als de Eendrachtpolder. Omdat het transport van turf uit de polder via de Osdorpervaart naar de Ringvaart en verder ging, was de verbinding nodig onder de Osdorperweg (met voorheen een ophaalbrug) en langs de Mientekade. Het verschil in waterniveau van bijna drie meter werd overbrugd met deze schutsluis, die na de droogmaking geen functie meer had en werd ontmanteld. Restanten van de sluismuren zijn tot op heden aanwezig gebleven en nu ook weer zichtbaar gemaakt.
Het gemaal en de sluis. Foto’s: Beeldbank Amsterdam.
Naast de sluis staat nog het oude gemaal van de Eendrachtpolder, gebouwd in 1920. Het wordt nu door een grote boom aan het zicht onttrokken. Vanaf de Zwanenburgse kant van de Ringvaart is dit karakteristieke gebouwtje beter zichtbaar. Merkwaardig is dat dit gebouw een huisnummer heeft aan de Osdorperweg (nr. 981), tevens het hoogste nummer. Sinds 1951 heeft dit gemaal ook de taak van de molen de ‘1200 Roe’ aan de Haarlemmerweg overgenomen voor de bemaling van het niet-uitgeveende deel van de Osdorper Binnenpolder.
De Osdorper Bovenpolder, die dus vanaf de dijk mooi te overzien is, heeft ook een interessante geschiedenis. Tot de aanleg van de Ringvaart van de Haarlemmermeer omstreeks 1845 was deze een ‘buitenpolder’, zonder eigen bemaling. Het laaggelegen land ten westen van de waterkering van de Osdorperweg was altijd drassig en werd regelmatig geteisterd door overstromingen, het werd slechts door een lage kade beschermd tegen het woeste water van de Haarlemmermeer, ook wel bekend als de ‘Waterwolf’.
Het veenland strekte zich vroeger veel verder naar het westen uit, maar oeverafslag heeft veel veen in het meer doen verdwijnen. Na aanleg van de Ringvaart, compleet met een stevige dijk aan weerszijden, werd de Osdorper Bovenpolder een ‘echte’ polder, compleet met een in 1868 gebouwde poldermolen, aan het einde van de Raasdorperweg. De landtong Raasdorp, die zich nog verder naar het westen uitstrekte, werd door de Ringvaart doorsneden, zodat er nu een Raasdorperweg in Osdorp en een Raasdorperweg in de Haarlemmermeerpolder is. Na de droogmaking van de Lutkemeer is het restant van Raasdorp ten oosten van de Ringvaart vanaf 1867 verveend en in 1872 onderdeel van de Lutkemeerpolder geworden. Na de droogmaking van de Haarlemmermeerpolder in 1852 en Lutkemeerpolder in 1865 konden ook de oude polders ten oosten van de Ringvaart worden uitgeveend t.b.v. de turfwinning.
Eerst werd tussen 1875 en 1896 de Middelveldsche Akerpolder uitgeveend en opnieuw drooggemaakt, vervolgens kwam de Osdorper Bovenpolder aan de beurt. Deze werd tussen 1896 en 1920 uitgeveend. In 1920 werd de poldermolen bij de Raasdorperweg vervangen door een elektrisch gemaal met een hogere capaciteit, dit was nodig omdat het hoogteverschil met de Ringvaart met zo’n twee meter was toegenomen. Een andere aanleiding was het feit dat de, toen nog zelfstandige, gemeente Sloten inmiddels een eigen elektriciteitsbedrijf had, wat aanleiding was om voor de drie aan de Ringvaart grenzende polders (Akerpolder, Lutkemeerpolder en Bovenpolder) op elektrische bemaling over te gaan. Het gemaaltje van de Osdorper Bovenpolder is, compleet met gevelsteen, nog steeds aanwezig aan het einde van de Raasdorperweg. Na de vervening van deze polder kwam als laatste het noordelijke deel van de Osdorper Binnenpolder aan de beurt.
Het poldergebied aan weerszijden van de Osdorperweg was eeuwenlang een veenweidegebied, maar na de vervening was er grotendeels een kleibodem. Na de droogmaking werd er ook wel akkerbouw bedreven, naast de al langer bestaande tuinbouw en veeteelt. Aan deze functies komt langzamerhand een einde, omdat de landbouw hier niet meer rendabel is als gevolg van de economische ontwikkelingen in de agrarische sector.
De gemeente Amsterdam heeft in 2008 besloten om de resterende open gebieden aan weerszijden van de Osdorperweg binnen de Westrandscheg een recreatieve bestemming te geven in het kader van de Tuinen van West. Een belangrijk onderdeel hiervan is het verbeteren van de infrastructuur, waardoor het per fiets of wandelend beter toegankelijk wordt. Het in dit artikel beschreven fiets- en wandelpad is hierin een belangrijke nieuwe schakel. Het valt te hopen dat de ontwikkeling van de Tuinen van West de komende jaren kan voortgaan, ondanks de recente bezuinigingsgolf. Het nieuwe pad is een waardevolle en hopelijk niet de laatste aanwinst.
Tekst en actuele foto’s: Erik Swierstra, september 2011.
Een volledig rondje!
Eindelijk is het er: een volledige fiets- en wandelroute die Halfweg via de Ringvaartdijk-Noord met De Nieuwe Meer verbindt. Vorige week donderdag vierden drie gemeentes en alle andere samenwerkende partijen (en dat zijn er nogal wat) op het driegemeentenpunt bij de Oude Schutsluis de komst van het fiets-/wandelpad tussen de Raasdorperweg en de Osdorperweg.
Door: Shirley Brandeis
De Ringvaartdijk is verstevigd en verbeterd en de paden zijn aangelegd. Met aan de ene kant de kassen en de andere kant de Ringvaart Haarlemmermeer en Zwanenburg is het nu aangenaam (autovrij) voortgaan over de Raasdorperweg naar de Osdorperweg en verder. Een compleet rondje Tuinen van West, wat hebben we ernaar verlangd, is nu mogelijk! En het wordt nog beter, want de werkzaamheden voor een fietsbrug over de Ringvaart – aan het eind van de Raasdorperweg naar Zwanenburg – zijn in volle gang en in het volgend voorjaar zal hier dus ook een snelle verbinding tussen de Tuinen van West en de Haarlemmermeer zijn.
Belangrijk
Donderdag kregen alle sprekers een paar minuten spreektijd en dat was maar goed ook, want er hebben nogal wat mensen en partijen samengewerkt op dit stukje grond. De gemeente Haarlemmerliede Spaarnwoude, gemeente Amsterdam en deelgemeente Nieuw-West moesten het eens worden, alsook de Provincie Noord-Holland, het ministerie van Landbouw, het Heemraadschap AGV en het Hoogheemraadschap Rijnland. Het kwam in de toespraken in grote lijnen op hetzelfde neer: goede verbindingen aanleggen is belangrijk (ook in financieel zware tijden), recreatief gebruik is belangrijk en die samenwerking dus ook. Anders was het niet gelukt.
Bezoektips
“Een goed bewaard gebleven geheim was dit,” vertelde Mieke Blankers, voorzitter van het ILG (Investeringsbudget Landelijk Gebied) Zuidwest/Rijnland, dat de subsidie ervoor moest toezeggen. “Leuk dat het nu zo goed ontsloten is!” Stadsdeelwethouder Ronald Mauer had moeite tijdens het spreken op zijn plek te blijven staan. Slechts enkele meters was hij op dit ‘driegemeentenpunt’ verwijderd van ‘zijn’ Nieuw-West. De toespraken vonden namelijk net plaats op een stukje Haarlemmerliede. Mauer was ook blij met de ‘verstandige manier van ontsluiting voor recreatie’ en ving alle vliegen in één klap. Zowel als wethouder Verkeer als wethouder Sport stond hij hier goed op zijn plek, al was het dan naast en niet in Nieuw-West. Nog een paar bezoektips van Mauer: een kopje thee bij de Molen van Sloten en een bezoek aan bierbrouwerij de 7 deugden.
Griffioen
Wethouder Ger Markus (Haarlemmerliede) was vooral blij dat de rijke historie van zijn gemeente nu onder de aandacht van nog meer recreanten zou komen, “zoals hier bij de oude schutsluis.” Een geschiedenislesje volgde over de eerst schuit die in 1920 door de Ringvaart naar Osdorp voer. Dat stukje geschiedenis werd ook onthuld na alle toespraken. Op een bord bij de sluis, waarvan de restanten eerder dit jaar zichtbaar werd gemaakt bij het aanleggen van de recreatieve route, staat het verhaal en een foto uit het familiealbum van de familie Griffioen. De foto toont de opening van de schutsluis – D’Eendracht genaamd – annex elektrisch gemaal met als aanwezigen de veenbazen, heren van het polderbestuur en de sluiswachter, Warnard Griffioen.
Waar hebben we het over?
Wie nog zonder plattegrond zich nu afvraagt waar hebben we het over, hier in woorden een uitleg: de fiets- en wandelroute begint vlak bij Halfweg op de dijk aan de oostelijke kant van de Osdorperweg. Na de Oude Schutsluis kom je op de Ringvaartdijk-Noord, die ter hoogte van de Raasdorperweg overgaat in het Lascarpad en na de Ookmeerweg in het Zwarte Pad. Na de Akersluis gaat het pad weer verder onder de noemer Ringvaartdijk tot aan de Oeverlanden bij de Nieuwe Meer. Op deze manier zijn Recreatiegebied Spaarnwoude en de Bretten, via Halfweg, met de Oeverlanden bij de Nieuwe Meer verbonden.
Uit de Westerpost van 21 september 2011.
Fietspad Ringvaartdijk geopend
Het heeft even geduurd, kostte slecht 860.000 euro, maar dan heb je ook wat. Een versterkte dijk en een fetspad! En dat was nodig. De dijk moest worden versterkt en fetsers die normaal van bijvoorbeeld Sloten naar Halfweg wilden fetsen konden vanaf Sloten tot aan de Raasdorperweg via de Ringvaartdijk fetsen. Een mooie groene route, zonder hinderlijk autoverkeer.
Maar, vanaf de Raasdorperweg moest dan toch weer de slinger gemaakt worden via de Raasdorperweg en de drukke Osdorperweg. Dat hoeft nu niet meer, je kunt gewoon de dijk blijven volgen tot aan Halfweg. Als je verder wilt, bijvoorbeeld naar De Bretten of het recreatiegebied Spaarnwoude, moet je nog wel even een kleine slinger maken. Helaas nog een paar honderd meter Osdorperweg en dan de drukke Haarlemmerweg oversteken, maar dan ben je al snel weer in een heel groen gebied.
Rommelig
De voorbereidingen voor de openingsceremonie verdienen geen schoonheidsprijs. Zo ontving de redactie drie uitnodigingen met steeds een iets verschillend programma. En bellen en mailen met het stadsdeel om een plattegrond te krijgen van de nieuwe fetsroute leverde veel verwarring op maar een kaartje was niet te krijgen. En waarom bij zo’n eenvoudige opening maar liefst zes sprekers (waarvan 1 zich afmeldde) moesten opdraven is mij ook een raadsel. Ja, er waren zes instanties betrokken bij het project, nou én, zeg ik dan. Maar goed, het fetspad ligt er prachtig bij. En daar gaat het toch maar om.
Arie van Genderen
Uit: De Westerpost van 21 september 2011.
Eindelijk actie tegen de villa!
Al jaren is de vervallen villa aan de Sloterweg 781 een doorn in het oog van omwonenden en de Dorpsraad. Al jaren ook spreekt de Dorpsraad het stadsdeel erop aan dat de situatie onhoudbaar is en moet veranderen. Officieel heet dat het aandringen op handhaving. De eerste keer dat wij het stadsdeel hebben gevraagd te handhaven was juni 2008!
Wat daarop volgde was een soort juridisch kat en muis spel. Daarbij liet het stadsdeel ons steeds in de kou staan. Uiteindelijk hebben we begin dit jaar voor de tweede keer bezwaar aangetekend tegen het niet optreden van het stadsdeel. En, zowaar, de bezwaarcommissie van het stadsdeel was het met ons eens en adviseert het stadsdeel om wel wat te gaan doen tegen de ontstane situatie. Het stadsdeel legt zich neer bij dit advies en stelt in een brief aan de Dorpsraad actie te zullen ondernemen “om de illegale situatie op te heffen”.
In de praktijk zal dat betekenen dat de illegale bewoner dient te verdwijnen, het pand opgeknapt moet worden en de gekapte bomen herplant zullen moeten worden. Het stadsdeel moet er voor zorgen dat de eigenaar dit allemaal gaat doen. De Dorpsraad is heel blij met deze uitspraak van bezwaarcommissie en vervolgens van het dagelijks bestuur. Vol verwachting kijken we nu uit naar de uitvoering!
Piet Renooy
Uit: De Westerpost van 21 september 2011.