De afgelopen maanden is in de Westerpost, op de pagina Sloten-Oud Osdorp, in 20 afleveringen een compleet beeld gegeven van de Cultuurhistorische Verkenning Sloten en Oud Osdorp. Interessant vanwege de historische weetjes over de dorpen en de omgeving, maar er zaten ook een aantal boodschappen in verpakt. In deze laatste aflevering daar een samenvatting van.

Beschermd dorpsgezicht Sloten

De dorpen Sloten en Oud Osdorp zijn niet aangewezen als beschermd dorpsgezicht. Er is wel onderzocht of dat mogelijk was, maar het is niet gelukt. Het dorp Sloten is in het verleden aangemeld bij de Rijksdienst voor de Monumentenzorg om als dorp een beschermde status te verkrijgen. In twee onderzoeken is Sloten echter buiten de boot gevallen.

Eind jaren ’80 is een derde onderzoek, het Monumenten Inventarisatie Project jongere bouwkunst en stedebouw 1850 – 1940 uitgevoerd. Op grond daarvan is in het daarop volgende Monumenten Selectie Project (MSP) een groot aantal ‘jonge’ monumenten aangewezen, alsook een aantal nieuwe, beschermde gezichten. Ook in dit kader is Sloten niet aangewezen.

De reden is voor de hand liggend: het gaat in het MSP om wat in de periode 1850 – 1940 aan stedenbouw en architectuur tot stand is gekomen. Bij Sloten is de stedenbouwkundige hoofdstructuur van ver vóór 1850, de bebouwing gedeeltelijk.

Er is in de eerste plaats vanwege omringende bebouwing nauwelijks nog een relatie met het oorspronkelijke buitengebied. Vervolgens is het dorp als type veennederzetting niet zeldzaam, gavere exemplaren zijn bijvoorbeeld Eemnes, Kamerik en het genoemde

Holysloot (alle beschermd). Daar is ook de ontwikkelingsgeschiedenis -juist vanwege het bewaard blijven van het buitengebied- veel beter te herkennen dan in Sloten.

Uiteindelijk is daarom besloten dat Sloten weliswaar een interessante geschiedenis heeft, maar dat er te weinig zichtbaar is gebleven van deze geschiedenis.

Dat Sloten op rijksniveau niet beschermenswaard is, betekent uiteraard niet dat er op historisch-geografisch, historisch-stedenbouwkundig en historisch-bouwkundig gebied geen waarden aanwezig zijn.

Vanuit historisch-geografische en historisch-stedenbouwkundig invalshoek ligt de waarde van Sloten vooral in de stedelijke, Amsterdamse context. Binnen de stedelijke ruimte als geheel is Sloten als dorp herkenbaar. Net als de nu door stedelijke uitbreidingen ingeklemde dijkdorpen Nieuwendam en Buiksloot maakt Sloten daarmee de groei van Amsterdam duidelijk. De oude dorpen laten zien dat de stad in een eeuwenlang proces van groei, andere plaatsen -ooit ver buiten de stadsgrenzen- heeft opgeslokt.

Primair is daarom het dorpse, niet-stedelijke karakter van Sloten van cultuurhistorische waarde. Op de stad als geheel heeft de aanwezigheid van dit soort dorpslinten, die vaak ook recreatieve routes zijn, een ‘ontspannende’ werking.

Oud Osdorp

Voor Oud Osdorp is het verhaal vergelijkbaar. Aan Osdorperweg en Lutkemeerweg staan geen rijks- of gemeentemonumenten. Wel is een aantal panden op de lijst van het Monumenten Inventarisatie Project (mip-lijst, jaren ’90) gezet. Een deel daarvan blijkt inmiddels gesloopt te zijn.

Op grond van veldwerk, de mip-lijst en de inventarisatie van het gebied die in 1978 is gemaakt door de Commissie Dooijes is een lijst opgesteld van waardevolle bebouwing aan de Osdorperweg en omgeving. De panden zijn tevens op kaart gezet. Deze gebouwen zijn te beschouwen als orde 2 panden en zullen door de welstandscommissie, net als die in de dorpskern van Sloten, ook als zodanig worden beschouwd. Langs de Osdorperweg is het van groot belang de ‘drager’ van het gebied, het landschap, zoveel mogelijk als structuur te handhaven, op zo’n manier dat het gebied een groen en landelijk aanzien houdt, waarbinnen wel van alles kan gebeuren. Essentieel is dus een kade voor ruimtelijke planvorming dat dit aanzien in stand kan houden, maar dat tegelijkertijd ruimte biedt aan ontwikkelingen zoals die nu al gaande zijn. In een aantal aanbevelingen wordt daarop geanticipeerd.

Aanbevelingen voor de welstand

Het dorp Sloten is van stedenbouwkundig, architectuurhistorisch en historisch belang als voormalig dorp, met structuur en bebouwing van dien, dat binnen de stadsgrenzen is komen te liggen. Het is niet uitzonderlijk, gaaf en zeldzaam genoeg voor een beschermd dorpsgezicht op rijksniveau, het dorp heeft zeker wel bijzondere waarde voor de stad Amsterdam.

Bovendien is het dorp een bijzondere identiteitsdrager op het niveau van de stad, die de geschiedenis van het gebied in de snel verstedelijkende omgeving leesbaar houdt. Water en groen houden de oorspronkelijke kavelstructuur afleesbaar. Dit alles rechtvaardigt het aanwijzen van het dorp Sloten tot een gebied met bijzonder welstandsniveau. Daarom is er een architectuurordekaart gemaakt waarop per pand de waardering is aangegeven en het daarbij behorend welstandskader. Welstand zet in op het herkenbaar houden van de historische dorpskern en het tegengaan van schaalvergroting. Die herkenbaarheid wordt gedragen door het zicht op het dorp, de open stegen die de relatie vormen tussen Sloterweg en achterland en de aan het landelijk verleden refererende bebouwing. Daarbij wordt er naar gestreefd bij verbouw de bestaande architectuur zoveel mogelijk in stand te houden. Nieuwbouw zou moeten inspelen op de bestaande karakteristieken.

Vervolgens geeft de verkenning een opsomming van criteria waaraan verbouw en nieuwbouw zou moeten voldoen. Daarbij moet worden gelet op zichtlijnen, schaalgrootte, bouwhoogte en in zijn algemeenheid het historische karakter van het dorp. Daarna wordt een opsomming gegeven van meer specifieke zaken als gevelopbouw (geen balkons aan de straatzijde), kleurgebruik bij schilderwerk en materiaalgebruik (stenen en dakpannen). Een aparte paragraaf is gewijd aan het groen, zoals het tegengaan van verstening van de bestaande voortuinen en behoud van de structuur van de waterlopen (geen demping en bruggen in plaats van dammen).

Bestemmingsplan

In hoeverre al deze aanbevelingen in het nieuwe bestemmingsplan van Sloten worden opgenomen en welke juridische status zij dan krijgen is nog onduidelijk. Ook wanneer het bestemmingsplan openbaar gemaakt wordt is niet helder. Navraag bij het stadsdeel Osdorp leverderde geen datum op. Een weinig behulpzame telefoniste slaagde er niet in iemand te vinden die daar uitsluitsel over kon geven.

Arie van Genderen

Uit: de Westerpost, pagina Sloten-Oud Osdorp, 12 maart 2008.

Zie ook: Cultuurhistorische Verkenning dorpskern Sloten en omgeving Osdorperweg

Inspraak tot 6 maart mogelijk

Heel veel extra geluidsoverlast door opstijgende vliegtuigen. Daar moeten de bewoners in Osdorp en Slotervaart rekening mee houden, als de plannen van Schiphol en minister Eurlings doorgaan. Vooral de bewoners in De Aker en Nieuw Sloten krijgen het zwaar te verduren. Op 13 maart start een experiment, waarbij de komende maanden maar liefst 10.000 extra toestellen vanaf de Zwanenburgbaan zullen opstijgen. Protesteren tegen dit experiment is mogelijk tot 6 maart.

door Kees Fisser

Schiphol en minister Eurlings (Verkeer) hebben plannen gemaakt om tussen 13 maart en 31 oktober 2008 minimaal 10.000 extra vluchten vanaf de Zwanenburgbaan te laten vertrekken. Tijdens dat ‘experiment’ wordt bekeken of het veilig genoeg is, om twee toestellen tegelijkertijd in noordelijke richting te laten opstijgen: één vanaf de Zwanenburgbaan, de ander vanaf de Polderbaan. Als dit mogelijk blijkt, zal Schiphol de Buitenveldertbaan in de toekomst veel minder voor starts gaan gebruiken.

Oosten en zuiden
Een deel van die opstijgende vliegtuigen heeft een bestemming ten oosten of ten zuiden van Nederland. Zeker in de zomermaanden vliegen veel toeristen naar het zuiden van Europa. De vliegtuigen die vanaf de Zwanenburgbaan opstijgen, maken een bocht naar rechts om naar het oosten of zuiden te vliegen. De officiële uitvliegroutes liggen binnen een brede strook boven Amsterdam-West (De arcering op de afbeelding geeft het gebied aan van de uitvliegroute naar het zuiden.)

Vliegen over dichtbebouwde gebieden
In de huidige situatie vliegen de toestellen bij het opstijgen eerst een flink stuk naar het noorden, over niet- of minder dichtbebouwde gebieden. Pas ongeveer bij het Westelijk Havengebied maken ze een bocht naar rechts. Hierdoor zitten die vliegtuigen al relatief hoog in de lucht, voordat ze over dichtbebouwde gebieden vliegen. Daardoor veroorzaken ze ‘relatief weinig geluidsoverlast’. Alleen kleine, lichte toestellen maken nu wel eens een ‘korte bocht’ en vliegen dan laag over dichtbebouwde gebieden als De Aker en Nieuw Sloten.

Korte bocht voor alle vliegtuigen
Korter is goedkoper! De vrees bestaat dat tijdens het experiment met 10.000 extra vluchten vanaf de Zwanenburgbaan, veel méér vliegtuigen zo’n ‘korte bocht’ naar rechts zullen maken. Dus ook de grote, zware toestellen die er veel langer over doen om hoger in de lucht te komen en dus heel veel extra geluidsoverlast voor de omwonenden zullen veroorzaken. Als het experiment slaagt wat betreft de luchtverkeersveiligheid, is niet uitgesloten dat die korte vliegroute ook daarná gehandhaafd blijft.

Reageren tot 6 maart
Voor dit experiment (en voor drie andere experimenten met vliegbewegingen) heeft de overheid een inspraakprocedure bekendgemaakt. U kunt tot uiterlijk 6 maart uw mening geven. De gemakkelijkste manier om uw mening kenbaar te maken, is gebruikmaken van een digitaal formulier op de website: www.inspraakpunt.nl . De webpagina met de naam: ‘Vier nieuwe experimenten voor vermindering geluidshinder rond Schiphol (2008)’ biedt toegang tot informatie én een inspraakformulier, dat digitaal verzonden kan worden. Hebt u geen toegang tot internet? Dan kunt u uw mening schriftelijk sturen naar ‘Inspraakpunt, Concept-ministeriële regeling experimenten, Postbus 30316, 2500 GH Den Haag’. U zou bijvoorbeeld het volgende reactie kunnen inzenden: ‘Ik maak bezwaar tegen het experiment waarbij de Zwanenburgbaan 10.000 extra starts te verwerken krijgt. Hierdoor zullen meer vliegtuigen lager over dichtbebouwde gebieden van Amsterdam-West vliegen, wat – juist in de zomermaanden als bewoners hun ramen willen openzetten of in hun tuin willen zitten – tot een onacceptabele toename van de geluidshinder zou leiden.’ Mocht u het eens zijn met het experiment, dan kunt dat natuurlijk ook via internet of in een brief laten weten.

Voor meer informatie over de inspraakprocedure kunt u contact opnemen met het Inspraakpunt, tel. (070) 351 96 04. De plannen liggen ook ter inzage in de stadsdeelkantoren en gemeentehuizen in de omgeving van Schiphol.

Van: www.eigenwijks.nl

Uit: de Westerpost, 27 februari 2008.

In 1987 mocht ik als kersvers lid van de Provinciale Staten van Noord-Holland, een korte speech houden over het onderwerp ‘Stiltegebieden in Noord-Holland’. Omdat ook toen al de geluidsoverlast van Schiphol een heet hangijzer was, wilde ik de tegenstrijdigheid van het beleid van de Provincie aan de kaak stellen.

Het gegoochel met cijfers, al dan niet verkregen met behulp van metingen of berekeningen, zat mij dwars en ik gebruikte toen de term ‘gesjoemel met cijfers’. Dat had ik niet moeten doen. De toenmalige Gedeputeerde voor Milieu, Geert de Boer (PvdA) reageerde als door een adder gebeten, eiste dat ik mijn woorden terug zou nemen en maakte het mij in feite onmogelijk om mijn verhaal af te ronden.

Intussen zijn we ruim twintig jaar verder en wat lees ik op 5 februari 2008 in de Volkskrant? Volgens PvdA kamerlid Tang is ‘het stelsel van metingen en berekeningen failliet’. GroenLinks kamerlid Duyvendak doet er nog een schepje bovenop en stelt dat het afgelopen moet zijn met ‘rommelen aan de geluidsnormen’. En ook luchtvaarthoogleraar Jaap de wit vindt het huidige systeem ‘ziek’. In de commissievergadering van Verkeer en Waterstaat van 6 februari beaamden Christenunie en SP dit met opmerking ‘Het is niet te vertrouwen en niet meer uit te leggen’ (de berekeningen). Een van de uitkomsten van dit overleg is dat men wil gaan onderzoeken of er een volledig nieuw stelsel van maatregelen kan worden opgezet, bij voorkeur nog gedurende deze kabinetsperiode. Want, alle partijen hebben moeite, met het huidige gegoochel. Volgens de Luchtvaartwet dient een wijziging altijd een verbetering of gelijkwaardig te zijn aan het vorige besluit. En dat is nu niet het geval.

De bewonersallianties die zich in ons woongebied met de geluidsoverlast van Schiphol bezig houden zullen dit van harte onderschrijven. Dit mede naar aanleiding van een onnavolgbare berekening van minister Eurlings van Verkeer die Schiphol in staat stelde de norm opnieuw op te rekken met zo’n 35 duizend vluchten per jaar. En als het aan Schiphol en de minister ligt komen daar de komende jaren nog heel veel vluchten bij.

De Alders Tafel
De Tafel van Alders is een overlegplatform onder voorzitterschap van de voormalige Commissaris van de Koningin van Groningen, de heer Hans Alders. De overlegtafel is in december 2006 opgericht. Het doel is om het kabinet te adviseren over de balans tussen de groei van de luchtvaart op Schiphol, de hinderbeperking en de kwaliteit van de omgeving voor de korte (tot en met gebruiksjaar 2010) en de middellange termijn (2018/2020). Aan tafel bij Alders zitten alle betrokken partijen, waaronder talloze bewonersorganisaties uit de wijde omgeving van Schiphol. Alders heeft al een eerste advies uitgebracht in juni 2007 (MER korte termijn) en zal op 31 maart 2008 zijn tweede advies (MER-middellange termijn 2018/20) uitbrengen. De adviezen moeten de politiek helpen bij besluiten en afspraken over de balans tussen groei, hinder en ruimte rondom Schiphol. De adviezen beslaan verschillende periodes. Het eerste advies ging over de periode vanaf nu tot oktober 2010 en het tweede over 2010 tot 2020. In het eerste advies staat dat er in 2010 maximaal 480.000 (was 438.000, red.) vliegtuigbewegingen op Schiphol mogen zijn. En in twee ‘convenanten’ hebben de luchtvaartpartijen en de overheden afspraken gemaakt over maatregelen om de hinder te beperken en de kwaliteit van de leefomgeving te verbeteren. De uitvoering van de maatregelen uit deze convenanten (Hinderbeperkende Maatregelen + Leefbaarheid) is inmiddels gestart.

Het tweede advies
De bewonersgroepen proberen nu de komende weken om zoveel mogelijk invloed uit te oefenen op de inhoud van het tweede advies. Zij hebben een (concept) 16 Gemeenschappelijk Standpunten geformuleerd dat eind van deze maand aan Alders zal worden overhandigd. Omdat Alders 31 maart van dit jaar zijn advies moet uitbrengen is er nog weinig tijd voor overleg en iedereen die nog een standpunt naar voren wil brengen moet dat nu snel, voor het eind van deze maand doen.

Wat voor de inwoners van Nieuw West, Oud Osdorp en Sloten van belang is is niet alleen dat Schiphol het totaal aantal vluchten wil opvoeren, maar vooral het gegeven dat om dat te realiseren de uitvliegroutes anders worden. Vooral de opstijgende vliegtuigen richting het zuiden, dat zijn er veel, vooral in de zomer, gaan in dit gebied voor meer overlast zorgen. Bij het opstijgen via de Zwanenburgbaan maakten ze een ruime bocht via het Westelijk Havengebied om vervolgens hun bocht te maken richting het zuiden. Dan zitten ze al zo hoog dat de geluidsoverlast binnen de perken blijft. In de nieuwe plannen zullen ze echter de bocht drastisch inkorten en daarmee Amsterdam-West aanzienlijk meer belasten dan nu het geval is. André Schelleman, bewoner van de Noorderakerweg en actief in verschillende platforms, heeft dit effect opgemerkt, vandaar deze waarschuwing. Het begint al op 15 maart, dan worden 10.000 vluchten van de Polderbaan overgeheveld naar de Zwanenburgbaan (zie aankondiging in de Echo van 6 februari)

16 Gezamenlijke standpunten (VGP)
In de brief van de Vereniging van Gezamenlijk Platforms (VGP) gericht aan de Alders-tafel worden 16 punten aan de orde gesteld. Teveel om hier allemaal weer te geven. Kort samengevat komt het neer op de volgende punten. Voorop staat de erkenning dat Schiphol een belangrijke economische waarde vertegenwoordigt. Daar wil men niet aan tornen. En door het treffen van en hele serie maatregelen zou Schiphol zelfs nog kunnen groeien (tot 500.000 vliegbewegingen), zonder dat de hinder voor omwonenden al te zeer toeneemt. Die hinder betreft niet alleen het lawaai (vlieglawaai en grondlawaai), maar ook de luchtkwaliteit en de veiligheid. Belangrijk bij dit alles is het opzetten van een betrouwbaar meetsysteem, met wettelijke vastgestelde heldere normen, waaronder een duidelijk plafond t.a.v. de 500.000 vliegbewegingen en misschien wel het meest belangrijke: handhaving van deze normen en keiharde sancties. Dit laatste punt werd door de meeste politieke partijen in de Commissie van Verkeer en Waterstaat uitdrukkelijk genoemd. U kunt de volledige tekst van de brief vinden op: www.vlieghinder.nl (zie Bewonersstandpunt CROS en VGP).

Gevolgen voor Amsterdam-West
Een onderwerp dat niet in de 16-puntenbrief aan de orde komt is het hiervoor genoemde punt van de ‘korte bocht’ voor de vliegtuigen die vanaf de Zwanenburgerbaan richting het noordoosten opstijgen. Zij zullen een aanzienlijk kortere bocht gaan maken als zij richting het oosten en zuiden gaan. De heer Schelleman is al enig tijd bezig om alle instanties en bewonersorganisaties in Nieuw-West te benaderen met de waarschuwing voor de ‘korte bocht’. Hij is van mening dat de politiek de plicht heeft de burger hierover te informeren, maar deze laat het afweten. Hij roept iedereen op om hier tegen te protesteren. Het is volgens hem voor ons gebied van groot belang dat de huidige uitvliegroute (richting Raasdorper klaverblad) gehandhaafd blijft. Er is wel degelijk het besef dat iedereen zijn steentje moet bijdragen aan het oplossen van de problemen en dat de overlast naar evenredigheid verdeeld wordt over de omgeving van Schiphol, maar dit gaat voor Amsterdam-West te ver.
Schelleman heeft daarvoor een concept aanvulling geschreven op de 16 standpuntenbrief, gericht op de situatie in West.

Inspraak: uw mening telt
Als u dat met hem eens bent en ook de andere 16 punten van de brief van het VGP onderschrijft kunt u dat laten weten op een van de volgende e-mailadressen: SchipholOsdorp@gmail.com of SchipholSlotervaart@gmail.com .

U kunt uw mening ook kenbaar maken aan de locale politiek, de wijkcentra, de Dorpsraad of rechtstreeks aan het CROS (Commissie Regionaal Overleg luchthaven Schiphol; www.crosnet.nl ). Het e-mailadres van CROS is: CROS@overlegschiphol.nl . U kunt ook een reactie sturen naar aanleiding van de advertentie in de Echo van 6 februari. Dat kan via een formulier op www.inspraakpunt.nl of telefonisch op nummer 070-351 96 04.
Maar u kunt ook een berichtje aan de redactie van deze pagina sturen, dan zorgen wij dat de reactie op de juiste plaats terecht komt.

Arie van Genderen

Uit: de Westerpost, pagina Sloten-Oud Osdorp, 13 februari 2008.

Op 29 december 2007 kreeg de Molen van Sloten een officiële peilschaal aangeboden door het Hoogheemraadschap van Amstel, Gooi en Vecht.

De schaal, bestaande uit drie delen met schaalverdeling, in totaal ruim drie meter lang, werd overgedragen door mevrouw Marion Dibucchianico, lid van het dagelijks bestuur van het Hoogheemraadschap en de heer J. Landman, senior adviseur waterbeheer en cultuurhistorie bij Waternet. Waternet is de uitvoerende organisatie van het Hoogheemraadschap.

“Ik hoop dat u er een mooi plekje voor hebt en dat u de bezoekers nu nog duidelijker kunt maken hoe het zit met het water bij uw molen”. Met deze woorden overhandigde mevrouw Marion Di Bucchianico de peilschaal aan Ko Kuiper, voorzitter van de Stichting Molen van Sloten.

Op de peilschaal is goed te zien hoe groot het verschil is tussen het waterniveau in de polder en dat in de boezem (Ringvaart). Mevrouw Dibucchianico gaf tijdens de plechtigheid een korte geschiedenisles. Daarbij gaf zij onder meer aan hoe uniek het is dat de molen nog steeds functioneel is en samen met het elektrische gemaal aan de Akersingel de achterliggende polder droog houdt. De polder ligt ongeveer drie meter beneden NAP en de Ringvaart zestig centimeter.

De peilschaal wordt aangebracht aan de polderkant van de molen en krijgt vooral een educatieve functie. Het laat bezoekers zien dat het achterliggende land zo’n tweeënhalve meter onder water zou komen te staan als er niet meer gemalen zou worden. Om van een dijkdoorbraak nog maar te zwijgen.

De molenaar werkt nauw samen met de beheerder van het elektrisch gemaal. De hoeveelheid elektriciteit die wordt bespaard doordat de molen op de wind werkt wordt door het hoogheemraadschap vergoed aan de molen.

Na de overhandiging van de peilschaal bracht het gezelschap nog een bezoek aan het aangebouwde kuiperijmuseum en aan de molen zelf waar onder andere de Rembrandt tentoonstelling werd bekeken.

Arie van Genderen

Functionerende poldermolen
De Molen van Sloten is een functionerende poldermolen en tevens de enige voor het publiek dagelijks toegankelijke molen in Amsterdam. De molen ligt aan de rand van de stad, bij de Ringvaart, en zorgt ervoor dat het waterpeil in de lager liggende omgeving (Sloterplasgebied) onder een bepaald niveau blijft. Het is een stellingmolen met een ter plaatse herbouwde achtkant uit 1847.

Uit: de Westerpost, pagina Sloten-Oud Osdorp, 9 januari 2008.

Al enige jaren tracht Stadsherstel te komen tot de restauratie van een vervallen molenstomp langs de Ringvaart van de Haarlemmermeer aan de zijde van het oude dorp Sloten, tegenwoordig onderdeel van het stadsdeel Osdorp.

De molenstomp ligt op de kop van het uitwateringskanaal van de Akerpolder aan het zogenaamde Zwarte Pad en wordt geflankeerd door een kunstwerk, waardoor met behulp van een nieuw elektrisch gemaal, het water uit de polder wordt afgevoerd. Over de dijk loopt een druk gebruikt wandel- en fietspad, dat onderdeel uitmaakt van een ecologische route langs deze west-zuid-westzijde van het Amsterdamse.

De Oude Molen aan de Ringvaart in 2000. Foto: Erik Swierstra.

De molenstomp is het restant van een in 1874 daar van elders neergezette molen van nog onbekende herkomst. De molen werd geplaatst op een geheel nieuw fundament en watergang, dit als vervanging van een reeds uit 1600 daterende voorganger, die enkele honderden meters verderop stond. De nieuwe molen maakte net als zijn voorganger onderdeel uit van de Linie van Amsterdam, de voorganger van de Stelling van Amsterdam, en wel in die zin dat hij ook diende om de polder De Aker te inunderen en voor indringers ondoorwaadbaar en niet bevaarbaar te maken. Bij de tekeningen van de funderingswerken is aan één zijde van de molen dan ook een apart kanaal opgenomen om het water voor de inundatie de polder in te laten stromen, een kanaal dat nu nog steeds herkenbaar is.

Stadsherstel is op het spoor van deze molenstomp gekomen door de Stichting De Oude Molen, die steun zocht in haar streven deze markante stomp van de ondergang te redden. Want ondergang dreigde, omdat de laatste bewoner en oud-molenaar de stomp had verlaten en volgens contract met het Hoogheemraadschap de molen dan gesloopt moest worden. Iedere opstand op de dijk die met zijn voeten (lees fundering of wortels) in het primaire dijklichaam staat en geen functie vervult in de waterhuishouding van de achterliggende polder moet namelijk compleet worden verwijderd.

Eerst is een strijd gevoerd over de monumentale status van de molenstomp, waarvan ten slotte de adviezen alle duiden op een belang groot genoeg voor een rijksstatus. Het bleek het laatste nog bestaande onderdeel van de Linie van Amsterdam aan de Osdorpse zijde en zo voor de geschiedenis van de Linie en van Amsterdam een onmisbaar onderdeel. De rijksdienst besliste echter anders, zelfs nadat tegen deze merkwaardige beslissing beroep was aangetekend. De stomp werd wel gemeentelijk monument en het stadsdeel Osdorp erkende het belang ervan door enerzijds een extra bedrag voor het herstel te reserveren en anderzijds met het Hoogheemraadschap de discussie aan te gaan over behoud in plaats van de overeengekomen sloop. Bij al deze processen speelde Stadsherstel tezamen met de Stichting een belangrijke initiërende rol.

We zijn nu zover dat de molen van het Hoogheemraadschap mag blijven staan. De bouwvergunning voor de restauratie kan daarom binnenkort definitief worden verstrekt (die lag al een tijdje te wachten op dit besluit), maar er zal nog wel een huzarenstukje moeten worden uitgevoerd om aan de gestelde eisen te voldoen. Want alle metsel- en betonwerken, die in het dijklichaam steken moeten worden verwijderd en de nieuwe betonfundering zal ook boven dit dijklichaam moeten uitkomen. Dat betekent een constructie met veel bijzondere oplossingen om toch de oude watergangen – waar het tenslotte allemaal om gaat – in stand te houden. Daarbij komt dat de stomp door de leegstand van de afgelopen jaren ernstig vervallen is geraakt, dus er is sprake van een echte bouwval.

Laatste te nemen hobbel zijn nu de financiën want een dergelijke bijzondere reddingsoperatie brengt hoge kosten met zich mee en een groot rendement is uit de gerestaureerde stomp niet te verwachten. Met de bijdrage van het stadsdeel, een subsidie uit het ISV fonds voor gemeentelijke monumenten en met overige nog te verwerven fondsen hopen we de financiering rond te kunnen krijgen voor de restauratie van deze voor Amsterdam bijzondere molenstomp. Wij zullen daarom de publiciteit niet schuwen om aandacht te vragen voor dit project, dat na restauratie als theehuis op de ecoroute een ieder de kans zal geven dit oude Hollandse stukje verdedigingsvernuft te bekijken. De oude goten in de fundamenten zullen zichtbaar worden gemaakt door middel van glazen vloerplaten.

Van: www.stadsherstel.nl

Oktober 2007

Op woensdag 24 oktober 2007 om 21:30 uur wordt op Nederland 2 aandacht besteed aan de te restaureren Oude Molen in Osdorp. In de laatste aflevering van de reeks ‘BankGiro Loterij Restauratie’ wordt kennis gemaakt met de Kerk van Wier en de Oude Molen in Amsterdam-Osdorp.

Van 9 tot en met 11 oktober heeft Endemol bij De Oude Molen opnames gemaakt voor het programma Restauratie. Dinsdag 9 sprak presentator Frits Sissing er met de experts Karel Loeff (architectuurhistoricus) en Marieke van Zanten (kunsthistorica). Woensdag vertelde Wim Luimee over zijn leven op de molen en donderdag kwam een hoogwerker op de dijk om het gebouw nog eens vanuit alle hoeken te kunnen filmen. Op 24 oktober wordt de molen aan de kijker voorgesteld. Het project met de meeste stemmen wint de prijs van 1 miljoen euro van de BankGiro Loterij voor de restauratie. Stemmen gebeurt via telefoontjes of SMS-jes. Tijdens de grote live finale op 31 oktober, wordt duidelijk welk bouwwerk uiteindelijk het felbegeerde bedrag van maximaal 1 miljoen euro van de BankGiro Loterij in de wacht sleept. Van: www.akermolen.nl

Onder hen bevindt zich de Oude Molen aan het Zwarte Pad in Osdorp. Hierdoor maakt de molen kans op een prijs van 1 miljoen euro aan restauratiegeld.

Per aflevering van ‘BankGiro Loterij Restauratie’ worden twee bouwwerken die ernstig in verval zijn geraakt onder de loep genomen. Door middel van indrukwekkende computeranimaties wordt voor de kijker duidelijk hoe het bouwwerk na de restauratie eruit kan komen te zien. Na de uitzending krijgt de kijker de kans om, via de telefoon of per sms, op zijn of haar favoriete gebouw stemmen. Tijdens de grote live finale op 31 oktober, wordt duidelijk welk bouwwerk uiteindelijk het felbegeerde bedrag van maximaal 1 miljoen euro van de BankGiro Loterij in de wacht sleept.

De genomineerden
    •     1) De Oude Molen te Osdorp, Noord-Holland
    •     2) Oude stadsbegraafplaats te Leeuwarden, Friesland
    •     3) Huis met de Kogel te Alkmaar, Noord-Holland
    •     4) ’s Gravenhaagsche Stadsrijschool te Den Haag, Zuid-Holland
    •     5) Scholtenboerderij Hesselink te Winterswijk, Gelderland
    •     6) Sterrewacht te Leiden, Zuid-Holland
    •     7) De kerk van Wier te Wier, Friesland
    •     8) De Zonnehal te Vierhouten, Gelderland
    •     9) De Molen van Coops te Zelhem, Gelderland
    •     10) Molen van Goidschalxoord, gemeente Binnenmaas, Zuid-Holland
    •     11) Boerderij Aartswoud te Aartswoud, Noord-Holland
    •     12) De Cattentoren te Roermond, Limburg
    •     13) Zigzagoven Steenbakkerij Randwijk te Heteren, Gelderland
    •     14) Fort Altena te Werkendam, Brabant

De Oude Molen
De Oude Molen is een van de zeven beeldbepalende monumenten in Amsterdam en de regio. De molen is volgens officiële gegevens gebouwd in 1876, maar kenners hebben, na inspectie van de balken, geconstateerd dat de molen al veel eerder is gebouwd. Hij heeft dienst gedaan bij het droogmalen van de polder. Toen de molen niet meer werd gebruikt voor het droogmalen van het land, werd het een woning van Polderwerken. Degene die het waterpeil en de toestand van het landschap in de gaten hield, deed dit vanuit de molen. Sinds 1999 staat de molen leeg en is hij niet meer onderhouden.

‘BankGiro Loterij Restauratie’, vanaf woensdag 5 september om 21.30 uur op Nederland 2.

Van: www.osdorp.amsterdam.nl , 6 augustus 2007

Stadsdeelvoorzitter Marjo Teuling weet het zeker: basisschool het Bovenland komt in de verbindingszone van de Groene AS. Momenteel staat een noodgebouw op deze plek. Ook na de voorlichtingsavond die Gedeputeerde Peter Visser vorige week woensdag in de molen van Sloten organiseerde, heeft het stadsdeel zijn opinie nog niet gewijzigd. Helemaal alleen staat het in zijn beslissing om op de toekomstige verbindingszone tussen Amstelland en Spaarnwoude een definitief schoolgebouw neer te zetten. Stad en provincie zijn faliekant tegen het plan.

Toch laat Teuling via een woordvoerder weten dat zij niet twijfelt over haar keuze. Teuling laat verder weten ‘blij te zijn met de grote opkomst, de toelichting die de architect over het ecologische ontwerp van het toekomstige gebouw gaf en dat iedereen een school voor de kinderen wil.’ Visser kreeg op de bijeenkomst een ander idee: ,,Osdorp leek minder overtuigd om dit buiten de provincie om te spelen.”

Visser is blij dat hij de avond heeft georganiseerd: ,,Vaak denken mensen waar bemoeit die provincie zich mee. Nu heb ik duidelijk kunnen maken hoe belangrijk dit stukje groen voor de ecologische verbinding is. Het is net als een snelweg, wanneer je daar een flessenhals in bouwt verpest je alles. Ook bij voorstanders van de school merkte ik meer begrip. Ik heb aangegeven graag te helpen bij het zoeken naar een alternatieve locatie. Nu afwachten wat Osdorp doet.”

Amsterdams Stadsblad, 18 juli 2007.

Bron: www.argopress.nl

Tamar Frankfurther en René Kruis zijn op 30 juni 2007 getrouwd in de Molen van Sloten. Tamar is een geboren Slotense en is al jaren actief in de Dorpsraad. René was in de jaren tachtig bijna tien jaar vaste organist van de Sloterkerk.

Pas tijdens de Open Monumentendag in 2005 ontmoetten zij elkaar – in de Sloterkerk. René bespeelde het orgel en Tamar kwam langs om voor de Rubriek ‘Sloten-Oud Osdorp’ in de Westerpost een foto te maken van een activiteit die in die kerk plaatsvond. Dat werd dus een foto van René. Nadere kennismaking volgde op het terras van café Kerkzicht. Van het een kwam het ander… En daarmee zijn we terug bij het begin van dit stukje.

Bron: Westerpost, 4 juli 2007.