Over de ecologische verbinding rond Natuurpark Vrije Geer

Natuurpark Vrije Geer ligt in de ecologische Hoofdgroenstructuur De Groene AS. Dat is een ecologische verbindingszone die grote en kleine natuurgebieden tussen Amstelland en Spaarnwoude met elkaar verbindt. Maar, dat lint is nog niet compleet. Begin volgend jaar gaat de gemeente een aantal knelpunten in de Groene AS in Sloten en De Aker oplossen.

Hierdoor ontstaat niet alleen een mooie natuurverbinding, maar ook een aantrekkelijk landschap dat onder meer geschikt is voor recreatie en als leefgebied voor dieren. Tot nu toe lag het natuurpark nogal geïsoleerd binnen dat lint. Stadsdeel Nieuw-West gaat er nu voor zorgen dat de Groene AS rond het park vorm krijgt. Op 6 januari 2016 organiseert stadsdeel Nieuw-West een informatiebijeenkomst en kunt u zien welke werkzaamheden in de planning staan.

Wat gaat er gebeuren?
De uitvoering van dit project zal plaatsvinden bij de Ditlaar, Vrije Geer, langs de Slotervaart (naast en achter de Bovenlanden-school) bij de Akersluis en de groenstrook achter de P. Hans Frankfurthersingel. Vanaf het natuurpark liggen er al grote ecotunnels onder de Langsom door.

Er worden voorzieningen aangebracht die het voor de doelsoorten; zoals ringslang, waterspitsmuis, meervleermuis en Noordse woelmuis mogelijk maken om zich te verplaatsen in de Groene AS. In dit project gaat het om de aanleg van onder andere natuurvriendelijke oevers, tunneltjes en paddenpoelen. Ook de Beheergroep Natuurpark Vrije Geer van de Dorpsraad heeft over de plannen mogen meedenken.

De planning
De werkzaamheden starten in het eerste kwartaal van 2016. De exacte startdatum is nog niet bekend. De werkzaamheden moeten uiterlijk op 1 juli 2016 gereed te zijn. Bij het plannen van de werkzaamheden wordt rekening gehouden met de flora en faunawet. Niet alle werkzaamheden mogen bijvoorbeeld in het broedseizoen plaatsvinden.

Inloopbijeenkomst
Alle belangstellenden zijn van harte uitgenodigd bij de informatiebijeenkomst. Die wordt gehouden op woensdag 6 januari 2016 van 17.00 tot 19.00 uur bij de Molen van Sloten (in de zaal onder het Kuiperijmuseum). U kunt daar de plannen inzien en vragen stellen. Kunt u er niet bij zijn, maar hebt u wel een vraag? Dan kunt u contact opnemen met projectleider John Romeijnders via j.romeijnders@amsterdam.nl.

Tamar Frankfurther

Uit: de Westerpost van 16 december 2015.

Amsterdam geïsoleerd

Lijn 145 in zijn nadagen op de Sloterweg op een herfstige natte novemberdag in 2015. Al die jaren was het zo gewoon: openbaar vervoer over de Sloterweg. Sinds het moment dat de paardentram ging rijden, was die verbinding er al. De naam wisselde wel: bus G, bus 69, bus 179 en uiteindelijk bus 145. Met ingang van 13 december 2015 is dit verleden tijd. Bus 145 zal op Sloten alleen nog stoppen bij de Molen van Sloten.

Bus 192 en de nachtbus verdwijnen helemaal. Wie ’s nachts met de bus wil, zal voortaan helemaal naar het Belgiëplein in Nieuw Sloten moeten lopen…

Maar… u weet het… we geven niet op! Ik ga mijn uiterste best doen om u volgend jaar te kunnen melden dat bus 145 tenminste weer rond het dorp en over de helft van de Sloterweg tot de rotonde gaat rijden…

Al moet ook ik in mijn optimisme toegeven dat het wel een beetje een strijd tegen de bierkaai is… Maar ach… wie niet waagt… De haltes blijven dus gewoon liggen!

Tamar Frankfurther

Vanaf 1925 was buslijn G de opvolger van de vroegere tram naar Sloten.
Deze buslijn reed tot in 1965 de oude route via de Sloterweg en door het dorp Sloten tot bij de Sloterbrug.
Daarna werd deze vervangen door buslijn 29, die om het dorp heen ging rijden.
Foto: Tj.E. Swierstra

Tot en met zaterdag 12 december rijdt bus 145 over de Sloterweg. Vaarwel of tot ziens?
Foto: Erik Swierstra.

Uit: de Westerpost van 9 december 2015.

* Voor de Geschiedenis sinds 1925: zie het artikel: Buslijnen in Sloten

“Normaal gesproken trekken ooievaars toch naar het zuiden?” Dat is een vaak gestelde vraag dezer weken op Sloten. Oplettende voorbijgangers zien de laatste maand namelijk afwisselend twee of drie ooievaars (de ouders van dit jaar en de weduwe van vorig jaar?) in de buurt.

Meestal flaneren ze statig op de Driehoek, ten noorden van het natuurpark, soms ook in Nieuw Sloten. Het is in deze donkere dagen wat lastig te zien, maar wie goed kijkt, ontdekt dat ze ’s nachts op de palen slapen! En dan ieder op een eigen paal…

Hoe dat kan? Ooievaar-watchers – ja, die bestaan! – denken dat oudere ooievaars tegenwoordig lekker blijven overwinteren. De winters worden toch minder koud en dat scheelt een hoop heen-en-weergevlieg…

De jonkies kunnen hun instincten minder goed weerstaan en trekken wel richting Spanje. Hopelijk zijn die ook op tijd terug om straks een mooie paal op ons parkje uit te kiezen!

Tamar Frankfurther

Uit: de Westerpost van 9 december 2015.

De Sloterplas ligt in het hart van Amsterdam Nieuw-West. En Nieuw-West heeft de plas in zijn hart gesloten. Hoewel relatief jong, is het kunstmatige meer omgeven met verhalen en legenden.

De drie auteurs hebben ieder vanuit hun eigen specialisme een bijdrage geschreven. In het eerste deel beschrijft Fred Martin de geschiedenis van het gebied waarin de Sloterplas ligt: de voormalige gemeente Sloten.

De historische begrenzing, ontsluiting, ontwikkeling van polder tot stad, de bewoners vroeger en nu en de geschiedenis van de plas zelf komen hierbij uitgebreid aan bod.

Het tweede deel, van de hand van zanger/componist/schrijver Jan-Paul van Spaendonck, gaat in op jeugdherinneringen en legt uit, welke inspiratie hij uit de jonge tuinsteden putte voor zijn oeuvre. Tot slot vertelt schrijver/antropoloog Anthonie Holslag een fantasy-verhaal waarin hij kans ziet, de lezer uit te leggen hoe zogenaamde urban legends ontstaan.

Het resultaat is een kleurrijk drieluik dat voor iedere huidige of voormalige bewoner van de Westelijke Tuinsteden wel een of twee eyeopeners zal bevatten. En op de bijgeleverde CD worden de buurt en zijn monster bezongen.

Het monster van de Sloterplas
Door Fred Martin, Jan-Paul van Spaendonck en Anthonie Holslag
Stichting de Driehoek
Contactpersoon: Fred Martin
Tel: 065 181 03 29
Een uitgave van Stichting de Driehoek;
252 pagina’s, illustraties, 21×21 cm, gebonden, full colour, met CD € 24,90
Verkrijgbaar in iedere boekhandel en bij de uitgever.

Zie ook: www.stichtingdriehoek.nl

Uit: de Westerpost van 2 december 2015.

“Volle bak” liet een bezoeker weten over de boekpresentatie die afgelopen donderdag 26 november in de grote zaal van De Honingraat plaats vond. Inderdaad, voor een boek over “1940-1945 in de polders van Amsterdam Nieuw-West”, was de opkomst van zo’n honderd mensen opmerkelijk.

Uiteraard waren er veel tuinders, boeren en dorpelingen die tijdens de oorlog in Sloten, Osdorp en in de Sloterpolder woonden, of anders hun kinderen en kleinkinderen. 25 van hen had de auteur, Pim Ligtvoet, geïnterviewd en velen hadden ook foto’s afgestaan voor het boek.

Enkelen van hen kwamen ook aan het woord: de zussen Moppie en Annie Fontijn, die als schoolmeisjes in 1944-1945 door hun ouders betrokken waren bij het vervoer en de verspreiding van het illegale Parool; en Jaap van den Boogaard, boerenzoon, die met enige moeite vertelde over het bombardement van 3 november 1942 op Schiphol, waarbij hun boerderij werd getroffen.

Andere bezoekers kwamen voor wat ze niet van huis uit kenden: de oorlogsgeschiedenis van hun huidige wijk, waar inmiddels niet meer enkele duizenden maar 140.000 mensen wonen.

Schrijver Pim Ligtvoet gaf een overzicht van de inhoud van het boek, vertelde over de manier waarop hij de geïnterviewden had gevonden, herdacht de drie overledenen die uit de herinnering waren weggegleden en bedankte de velen die aan de totstandkoming van het boek hadden bijgedragen. Onder hen met name de uitgever, Fred Martin van stichting De Driehoek.

Tussen de toepasselijke intermezzo’s van zangeres Maryen van Castro en gitarist Erik de Ruijter spraken hierna Marjan Schwegman, directeur van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD), en Ronald Mauer, bestuurslid van stadsdeel Amsterdam NieuwWest. Beiden kregen een exemplaar van het boek uitgereikt. Mevrouw Schwegman was opgevallen dat de oorlog ‘in de schaduw van’ de holocaust, de opstandigheid en de honger van de grote stad toch niet veel afweek van wat de verhalen die zij uit andere bronnen kent.

“Het verzet in de Tweede Wereldoorlog bestond niet per definitie uit geharde mannen die waren vrijgesteld om spectaculaire acties tegen de vijand te plegen.” In het boek vond zij terug wat haar inspireert bij het NIOD: “dagelijkse vormen van verzet die mannen, vrouwen en kinderen in hun gewone bestaan ondernamen.” Ze wees op het Parool-gezin Fontijn, op de dorpspolitie in Sloten en op de medewerkers van het hoofdbureau die er illegaal melk haalden bij slager Kool.

Zonder steun van verzetsorganisaties organiseerden bewoners van de Osdorperweg onderduikplekken in de ‘veenkregels’ van de Eendrachtspolder. En twee leden van het tuindersgezin Ruhe, vader Herman en dochter Gré maakten binnen hun gewone werk op de tuinderij en het distributiekantoor deel uit van de nationale verzetsorganisatie Groep 2000. Wat Schwegman in het boek miste was collaboratie met de Duitsers. Misschien praatte men daar liever niet over, misschien was het er niet.

Bestuurder Ronald Mauer sprak over zijn vader

Deze werd door collega’s van de marechaussee in Hellevoetsluis verraden en via kamp Vught naar concentratiekamp Sachsenhausen bij Berlijn gedeporteerd. Tussen 1936 en 1945 zaten daar 200.000 mensen vast, met name joden en politieke tegenstanders van de nazi’s. Honger, kou en mishandeling was normaal. Er werd thuis niet vaak over gesproken. Maar als 11-jarige vond Ronald een keer onder de naaimachine op een stuk karton dat zijn moeder voor het raderen van patronen gebruikte een tekening.

Het bleek de plattegrond van Sachsenhausen te zijn. Hierna kreeg hij verhalen van zijn vader te horen, en liet de oorlog hem niet meer los.

Mauer herkende in het boek van Pim Ligtvoet de toewijding aan ‘ondergeschoven’ geschiedenis en bedankte hem. ‘Herdenken brengt mensen bij elkaar. Mensen van allerlei leeftijden, culturen, achtergronden en geaardheden. Een bonte verzameling van mensen, die hier met elkaar leven, en soms ook een oorlogsgeschiedenis hebben’. Het boek is bij elke boekhandel te bestellen en op voorraad bij de regio-boekhandels Meck & Holt en Jaspers.

Zie ook: www.stichtingdriehoek.nl

Uit: de Westerpost van 2 december 2015.

De boomgaard

Wat genieten wij van onze kippen en de kippen genieten van onze boomgaard.

Ze zien er super gezond uit, scharrelen de hele dag over het bedrijf, leggen zalige eieren en zijn lekker eigenwijs. De eieren vallen zo goed in de smaak dat we in het weekeinde, ruim vóór sluitingstijd, al nee moeten verkopen. Dus als je zeker wilt zijn van een eitje moet je er ‘als de kippen bij zijn’! We hebben deze herfst erg weinig peren aan onze bomen. En het blijft ook voor ons als ervaren telers lastig om precies de oorzaak aan te wijzen.

De natuur is namelijk heel complex en er zijn meerdere factoren die slechte oogst kunnen veroorzaken.

We vermoeden dat het te maken heeft met luizen of met bijen. De luizen waren er in zulke grote aantallen tijdens de bloei dat veel perenknoppen aangetast waren; die vallen er dan als mini-peertje van af. Maar: als je veel luizen hebt, haal je ook de natuurlijke vijanden (roofwants, lieveheersbeestje, oorworm) binnen en zo creëer je balans in je boomgaard.

Omdat we hier nog maar kort telen moet de balans zich nog ontwikkelen; maar het komt goed! Los van de boomgaard-balans zou het ook te maken kunnen hebben met de bijen.

We dachten dat die van het bijenpark over zouden vliegen naar ons; maar we hebben er minder gezien dat we wilden. Dat betekent dat we dit voorjaar toch bijenkasten neer willen zetten. Natuurlijk hopen we dat jullie volgend jaar volop peren kunnen oogsten bij ons.

De eerste frambozen van de struiken die we tussen de kersen hebben geplant, zijn afgelopen week geoogst! Wat we hoopten is gelukt.

We kunnen in november in Amsterdam gewoon frambozen plukken! Geweldig is dat! Het zijn er nog niet zo heel veel; dus ik durf het nog niet op Facebook te zetten. Zodra we meer dan 3 graden vorst krijgen, is het afgelopen met de pret. Frambozen en vorst gaat niet goed samen.

Op de site houd ik steeds bij wat er te oogsten is. We kunnen nog steeds lekkere Elstar appels plukken. Als het weer geen gekke dingen gaat doen, verwachten pas aan het eind van de maand de laatste te plukken.

Met andere woorden: ook om appels te plukken zijn jullie nog steeds van harte welkom!

De ‘all-inclusieve-schuur’
Poe, afwerken kost meer tijd dan we hadden ingepland, maar… Elke dag komen we een stapje dichter bij het echte ‘af’. De vloerverwarming doet het en we hebben het qua temperatuur heel aangenaam in het proeflokaal.

Daar gaan inmiddels heel wat stukken taart, broodjes, soep, drinken en ander lekkers naar enthousiaste bezoekers. De kaart is nog niet af en er komen steeds weer leuke ideeën bij. Het is zó leuk om met elkaar dit soort zaken aan te vullen en te verbeteren. Ik heb echt een wereldbaan met hele leuke collega’s! Ook in de winkel wordt nog het nodige geschaafd. We hebben een hoek met verzorgingsproducten ingericht, het Sinterklaas assortiment is gearriveerd en we halen groenten en fruit zoveel mogelijk rechtstreeks bij de boeren die we kennen.

Vorige week hebben we super mooie cadeau-tasjes binnen gekregen. Dat betekent dat je vanaf nu ook je eigen pakketjes samen kunt stellen; of kunt kiezen uit één van de tasjes die wij voor je klaargemaakt hebben.

En iedereen die voor meer dan € 20,- boodschappen doet, krijgt van ons Bericht van Wil en Lisan een tegoed bon voor een gratis kop koffie bij het volgend bezoek (geldig tot 15 dec).

Vergaderlokaal
De aanvragen voor het gebruik van het vergaderlokaal beginnen binnen te komen! De folders ervoor zijn nog in de maak. Als je geïnteresseerd bent naar de mogelijkheden horen of lezen we dat graag.

Biomeiler en water
Een biomeiler is een systeem waarbij warmte wordt gewonnen uit het vercomposteren van groen-afval. Wij gaan een biomeiler bouwen maar weten nog niet helemaal hoe hij er uit gaat zien. Leerlingen van het technasium / Calandlyceum hebben aan de hand van ‘ons’ programma van eisen onderzoek gedaan en ontwerpen gemaakt. Vorige week donderdag heeft ieder groepje hun plan gepresenteerd aan Wil en mensen van stichting biomeiler.

Ongekend wat een kwaliteit en verrassende ideeën er bij die jongelui naar boven komt! De maquettes staan in ons proeflokaal tentoongesteld. Deze winter gaan we aan de gang met de bouw van de echte. En jawel! We hebben inmiddels water van onze eigen bron en het smaakt hartstikke goed. Stap 1 is met succes gezet. Ons doel is om over een kleine twee jaar helemaal zelfvoorzienend te zijn. Dan hebben we gas uit onze biovergister (de ‘silo’ die naast de schuur staat), stroom van onze zonnepanelen die we op de zuidkant van de schuur gaan plaatsen, en een kleine windmolen die voor energie en herkenning gaat zorgen. Wat zou het gaaf zijn om dan een knip te kunnen zetten in alle leidingen en niet meer afhankelijk te zijn van die grote toeleveranciers.

Kerst op komst!
Natuurlijk gaat de aandacht voorlopig uit naar Sinterklaas. Toch doen we vast een vooraankondiging ivm kerst perikelen. Want wij zijn volop bezig met het organiseren van een ‘kerstmarkt-in-fruittuin-stijl’ in het weekend van 19 en 20 december én een heel bijzonder kerstspel (datum volgt nog).

Wil en Lisan Fruittuin van West | Tom Schreursweg | Amsterdam | www.fruittuinvanwest.nl

Uit: de Westerpost van 25 november 2015.

Vijf oorlogsjaren in de polders van Nieuw-West

Boeken vol zijn er geschreven over de periode 1940-1945. Zoveel boeken dat je je niet kunt voorstellen dat er nog een onderwerp onderbelicht is. Toch moest Pim Ligtvoet diep graven voor een antwoord op de vraag ‘Wat is er in de polders van Nieuw-West in die periode gebeurd?’ Hij maakte er een boek van: In de schaduw van de oorlog.

Door: Shirley Brandeis

“Ik voel me aangetrokken tot ondergeschoven geschiedenis,” zegt Ligtvoet op de vraag: waarom dit boek? Eerder dook hij al in de historie van de Joden in de Zaanstreek, binnenkort start zijn zoektocht naar de Zaankanters die in 1937 tegen de Spaanse dictator Franco vochten. Over zijn laatste onderzoeksonderwerp, de westelijke polders: “Er is zoveel meer gebeurd dan wij weten.” Herdenkend bij het Sierplein op een 4e mei – Ligtvoet is sinds drie jaar lid van het comité 4/5 mei in Slotervaart – vroeg hij zich op een keer af wat er zich tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft afgespeeld onder de meters opgespoten zandlaag waar de Westelijke Tuinsteden op zijn gebouwd.

“Ik wilde weten wat we nu precies hier te herdenken hebben. Wat de bewoners van toen hebben meegemaakt.” De vraag mondde exact zeventig jaar na het einde van die oorlog uit in een boek; na een lange zoektocht.

Wijnvlekken
Die zoektocht startte met dat andere rijkelijk gevulde boek over de periode voordat Cornelis van Eesterens uitbreidingsplan werkelijkheid werd: Ruimzicht. Dit boek van Marja van der Veldt vertelt de verhalen van de boeren die er boerden en hun annexatie vanwege de uitbreiding van de stad. Ligtvoet: “Daar stond ook wat over de periode 1940-1945 in, dat was een mooi startpunt.” Via via ging de tocht: langs mensen met verhalen, met boeken, foto’s, brieven (“Bij iemand kreeg ik een ordner met 181 brieven uit die tijd!”) en zelfs menukaarten met wijnvlekken er nog op… Ligtvoet viel van het een in het ander, kwam af en toe op een dood spoor, richtte zijn blik weer op andere archieven en bronnen en verzamelde zo uit zowel Sloten, Osdorp als de Sloterpolder verhalen en vooral ook veel beeldmateriaal.

Een gezicht
Ligtvoet: “De oorlog kreeg langzaamaan een gezicht. Duidelijk werd dat in deze ’tuinen van Amsterdam’ de hechte gemeenschappen van dorpelingen, boeren en tuinders niet onberoerd door de oorlog kwamen. Ook hier waren mensen betrokken bij het verzet, bij het verstrekken van voedsel aan hongerlijdende Amsterdammers.

Mensen zagen vliegtuigen neerkomen en ook waren er die zich met het zogenoemde zwartslachten verrijkten.” Ligtvoet spoorde alle in de polder neergestorte vliegtuigen op, inclusief foto’s van de piloten, verdiepte zich in de scholen en hun functie tijdens de Duitse bezetting en kwam – “een van mijn grootste ontdekkingen” – er achter waar de ‘verdwenen’ Joodse familie Meijer, die tot 1932 een slagerij in Sloten had, uiteindelijk terecht is gekomen.

“Ik las over de familieleden, maar door het uit te zoeken, kregen zij een gezicht. Dát is wat ik wil. Al deze mensen een gezicht geven.

Reconstrueren wie de mensen uit de verhalen waren en wat er met hen is gebeurd.” En dat is waarmee Job Cohen, die het voorwoord schreef, de auteur complimenteert: ‘Dit boek geeft een gezicht aan een vergeten wereld.’ De oorlog leeft nog steeds, weet Ligtvoet.

“Geïnterviewden vertelden me over hun school die door Duitse soldaten was bezet, uit een dagboek haalde ik het verhaal van de klokkenroof van de Pancratiuskerk en de zus van Dirk van den Broek (een neef van de bekende Dirk) kon me een foto van haar broer sturen, maar praten over wat er gebeurd is, was te heftig voor haar.

Hij had een rol gespeeld in de zwarte handel, was daarvoor gestraft, gevangen genomen en is uiteindelijk door de slechte omstandigheden in concentratiekamp Neuengamme gestorven.” De puzzel was enorm en alle stukjes heeft hij niet passend kunnen krijgen. “Maar gelukkig heb ik deze verhalen wél kunnen construeren.

Maar ja, er zijn nog veel verhalen niet genoteerd, verzwegen zijn ze, voor altijd misschien wel.”

Boekpresentatie
De verhalen in de polders lagen in de schaduw van de verhalen uit de grote stad, waar de meeste aandacht naar uitging en vaak nog uitgaat. Vandaar de titel: In de schaduw van de oorlog. Geen foto was passend genoeg, vonden Ligtvoet en uitgever, om de omslag te halen.

“Dat zou alles omvattend moeten zijn; die foto bestaat niet.” Het werd een abstract geheel, met een grijze band als een zoeklicht van bovenaf – “de schijnwerpers staan zelden op de plattelandsgeschiedenis”- en een persoonsbewijs met vingerafdruk als symbool voor de oorlog en alle bijbehorende risico’s die ook op het platteland, op de grond onder het later gebouwde Nieuw-West, aanwezig waren. Vandaar ook de boekpresentatie in het Tuinstadhuis aan Plein ’40-’45.

Donderdag 26 november om 16:00 uur krijgt Marjan Schwegman, directeur van het NIOD, daar het eerste exemplaar uit handen van auteur Pim Ligtvoet. Het boek, normaal € 19,50, is na afloop te koop voor de tijdelijke prijs van € 17,50.

In de schaduw van de oorlog, een uitgave van Stichting de Driehoek, 208 pagina’s, € 19,50, ISBN 978-94-90586-12-6. Verkrijgbaar in iedere boekhandel en bij de uitgever www.stichtingdriehoek.nl.

Uit: de Westerpost van 18 november 2015

Zie ook: Aanvullingen en correcties op het boek ‘Schaduw van de Oorlog’