Herinneringen aan de speeltuin Sloten: Judo, cowboyfilms en luilak
Omdat de Slotense speeltuin 100 jaar bestaat, stond er afgelopen voorjaar een oproep in deze Nieuwsbrief om herinneringen aan de speeltuin te delen. Ook Guido Frankfurther (1963) reageerde en deelt zijn herinneringen.
Judo in het verenigingsgebouw van de Speeltuin Sloten. Vierde van links is Guido; 20 juni 1970. Foto: Irene Frankfurther-Fischer.
In het speeltuingebouw werden toen nog door verschillende clubs wekelijks activiteiten georganiseerd. Jong en oud uit Sloten zat op judo. Bijna mijn hele familie zat er op: mijn vader P. Hans, mijn broer Felix en mijn zus Tamar.
Judo
Guido: “Ik zat op judo vanaf mijn zevende en ben gekomen tot de half-groene band. Bij een iedere nieuwe kleur band, kreeg je ook telkens een officieel diploma met Japanse tekens en de handtekening van de judoleraar erop. Dat vond ik prachtig. Die kwamen allemaal aan de muur van mijn slaapkamer. Ik herinner me dat we van tevoren zelf de matten moesten neerleggen. Daarover werd dan een groene stof strakgetrokken. We leerden worpen en grepen en hadden ook clubkampioenschappen. Hier op Sloten heb ik mijn enige sportprestatie van betekenis geleverd: een zilveren medaille in mijn leeftijdscategorie.”
Guido’s judo-diploma voor de gele band. Afbeelding: Archief Familie Frankfurther.
Vanuit de Rietvoorn en Sloterschool
“Vanuit de kleuterschool De Rietvoorn en de lagere school (de Sloterschool aan de Osdorperweg) gingen we vaak naar de Speeltuin. We liepen twee-aan-twee en hand-in-hand over de smalle stoep op Sloterweg langs het winkeltje van Mol. We moesten ook bij alle inritten en stegen wachten tot de juf of meester zei dat we weer door mochten lopen. Onze sportdagen waren ook altijd in de speeltuin. De ouders hielpen dan mee om de orde te handhaven en de standen bij te houden.”
In de zomervakantie
“Ieder jaar werd er ook een kinderkermis georganiseerd. Er waren kleine attracties en je had altijd prijs, zoals touwtje trekken en ringen gooien.
Daar keken we enorm naar uit. Later had je ieder jaar in de zomervakantie altijd de ‘Vliegende Brigade’ die langskwam. Dat was geweldig. Je kon er elke dag terecht voor allerlei sport en spel onder begeleiding van enthousiaste jonge mensen. Het was bijna jammer als je dan met vakantie ging.
Ook waren er filmmiddagen, waarbij 16 mm-films op een projector werden vertoond. Vaak cowboyfilms en limonade uit de keuken in de pauze. Die limonade rook naar klei, maar was wel lekker. En trappelen met de voeten als het spannend werd. Ik hoorde dat er nu plannen zijn om weer filmmiddagen en -avonden in het Dorpshuis te gaan organiseren. Dat is dan wel met een beamer. Minder romantisch, maar de films kunnen tenminste niet breken, zoals bij ons af en toe wel het geval was.”
Sticker uit 1976 ter gelegenheid van het 55-jarig jubileum van de Speeltuin Sloten. Afbeelding: Archief Familie Frankfurther.
Luilak met Van der Puij
“Hoogtepunt in het jaar: Luilak vieren. Dat stond onder leiding van Gerrit van der Puij, naar wie een straat op het dorp is genoemd. We verzamelden om 4 uur ’s morgens bij de speeltuin, terwijl het nog helemaal donker was en je de eerste vogels hoorde fluiten. Rond 4.30 uur gingen we dan eerst de ‘lawaaironde’ door het dorp houden. Dat betekende voor de meesten onder ons: een paar keer op de fiets op en neer de Sloterweg af. Meestal met blikjes achter je fiets, maar ik ben ook een keer gaan lopen met mijn trommel van de Scouting Marsband Amsterdam. Dat gaf me toch een lawaai! Iedereen wakker! Na de lawaaironde kregen we wat te drinken en begon de wielerwedstrijd rond het dorp. Dat hield ons goed bezig en putte alle jongeren flink uit, zodat er in het dorp eigenlijk nooit rottigheid werd uitgehaald; iets waar Luilak in Noord-Holland helaas ook toen al om bekend stond. Na de wielerwedstrijd was er een ontbijt met kakelverse belegde broodjes in de prille ochtendzon om ca. 7 uur, aangeboden door Bakkerij Griffioen. Die kwam ze zelf ook brengen. Ik voel me bevoorrecht dat ik op Sloten heb mogen opgroeien en feliciteer de Speeltuin Sloten van harte!”
Guido Frankfurther; augustus 2021.
Omwonenden en nabestaanden verzetten zich tegen villa’s bij eeuwenoude begraafplaats Oud-Osdorp
Een eeuwenoude grafheuvel in Oud-Osdorp dreigt letterlijk uit beeld te raken door de bouw van twee villa’s. Omwonenden en nabestaanden vragen de rechter om bescherming van het monument.
Het Parool – Patrick Meershoek – 24 augustus 2021
Pronkstuk van de begraafplaats is de grafkelder van de familie Deckers.
Beeld: Dingena Mol.
De aan Sint Pancratius opgedragen kerk werd ruim honderd jaar geleden afgebroken, maar de kleine grafheuvel is gebleven, als tastbare herinnering. Een dozijn grafstenen in het weiland, inclusief een grafkelder die toebehoort aan de familie Deckers. Zowel de begraafplaats als de tombe werd in 2018 uitgeroepen tot gemeentelijk monument, waarmee werd voorkomen dat het cultuurhistorisch erfgoed moest wijken voor de bouw van woningen op de grond.
De doden in Oud-Osdorp krijgen weinig rust, want drie jaar later ligt er een nieuw bouwplan op tafel, ditmaal voor de bouw van twee villawoningen op het perceel tussen de begraafplaats en de Osdorperweg. Zeven buurtbewoners staan vandaag voor de rechter tegenover de gemeente die de omgevingsvergunning heeft verleend aan de parochie Onze Lieve Vrouwe Geboorte in Halfweg, tegenwoordig eigenaar van de grond.
Beroemde steenhouwer
Volgens de buurtbewoners is de bouw van de woningen in strijd met het bestemmingsplan, en had de omgevingsvergunning nooit verleend mogen worden. Ook wijzen zij op het bijzondere ensemble van de begraafplaats in het open landschap. “De Sint Pancrashof is in Oud-Osdorp de enige plek met vrij doorzicht op de historische grafheuvel en het achterliggende polderlandschap,” stelt buurtbewoner Frans van der Woerd. “Dat mag niet verloren gaan.”
De cultuurhistorische waarde van de begraafplaats staat niet ter discussie. Eerder riep erfgoeddeskundige Margriet de Roever op tot grote voorzichtigheid bij de ontwikkeling van het gebied. De kunstig versierde graftombe is gemaakt door de beroemde steenhouwer Johannes Schumaker uit Den Bosch. “Dit is het enige grafmonument van zijn hand boven de grote rivieren,” aldus De Roever. “We moeten daar echt ontzettend zuinig op zijn.”
Vurige wens
Dat laatste is ook de vurige wens van Sybrand Buve uit Deventer, een nazaat van de familie Deckers van het familiegraf. In 1878 nam Aleide Deckers-Schaar als eerste haar intrek in de tombe, ruim dertig jaar later gevolgd door haar echtgenoot Alphonse. In 2017 ging het graf opnieuw open, ditmaal voor de overleden vader van Sybrand Buve, de filosoof Jeroen Buve die tevens de grondlegger was van de particuliere Geert Grote Universiteit.
De zoon schreef vorige week een persoonlijke brief aan burgemeester Femke Halsema met de oproep om de laatste rustplaats van zijn vader te beschermen tegen de oprukkende verstedelijking. De bouw van de woningen, al zijn het er maar twee, brengt volgens hem onomkeerbare schade toe aan de bijzondere plek. “Een prachtige combinatie van natuurlijke schoonheid en cultuurhistorie mag niet worden opgeofferd aan een financieel belang,” aldus Buve.
Verkeerde afweging
Dat financieel belang betreft met name de parochie uit Halfweg, die de euro’s uit de verkoop van de grond goed kan gebruiken. In de zienswijzen die in de aanloop naar de zitting van vandaag zijn uitgewisseld, geeft de gemeente aan dat het belang van de eigenaar van de grond in dit geval zwaarder weegt dan dat van de bezwaarmakers. Volgens de buurtbewoners is dat een verkeerde afweging en had de gemeente de vergunning nooit mogen afgeven.
Sybrand Buve is het daarmee eens. “Het bestemmingsplan biedt de gemeente alle mogelijkheden om de vergunning te weigeren. Het verbaast dat er anders is besloten. Ik heb er moeite mee dat het graf van mijn vader straks grenst aan een tuin waar honden en kinderen spelen. Maar dat is een particulier belang. Als cultuurhistorisch monument moet de begraafplaats voor alle Amsterdammers zichtbaar blijven. Dat argument moet wel zwaar wegen.”
Katholiek kerkhof
De kleine begraafplaats in Oud-Osdorp herinnert aan de bijzondere kerkgeschiedenis van Amsterdam en omgeving. Na de hervormde alteratie van 1578 was het katholieken eeuwenlang niet toegestaan hun doden in de stad te begraven. Dat veranderde bij wet in 1830. In het toen nog zelfstandige Osdorp nam de pastoor van de schuilkerk Sint Pancratius het initiatief voor de aanleg van een begraafplaats. Het hervormde dorpsbestuur wist dat nog tien jaar tegen te houden, maar in 1854 kregen de katholieken alsnog hun eigen dodenakker.
De Boterbloem in Lutkemeerpolder mag blijven, maar wel op 10 hectare minder
Zorgboerderij De Boterbloem blijft bestaan. De boerderij, lange tijd het symbool van de strijd tegen de plannen om de Lutkemeerpolder vol te bouwen, moet wel genoegen nemen met veel minder land.
Het Parool – Bart van Zoelen – 26 augustus 2021
In de Lutkemeerpolder wordt al langer actie gevoerd voor behoud van De Boterbloem in de Lutkemeerpolder. Beeld: Dingena Mol.
Na een nieuwe bruikleenovereenkomst met de gemeente en de ontwikkelaar van het gebied, GEM, gaat de zorgboerderij op 3 hectare verder. Boerin Trijntje Hoogendam reageert daarom zuinig op de nieuwe bruikleenoverkomst die het voortbestaan van De Boterbloem heeft gered. De bruikleenovereenkomst is bovendien tijdelijk, geldig voor twee jaar. “Een klein beetje land is gered,” zegt Hoogendam. “Dat is beter dan niets.”
Want de rest van de Lutkemeer, 42 hectare groen bij Osdorp langs de rand van Amsterdam, dreigt nog altijd plaats te moeten maken voor een bedrijventerrein. Eerder dit jaar bleek dat supermarktconcern Ahold hier een distributiecentrum wil vestigen. De gemeente Amsterdam ziet het terrein bovendien als mogelijke nieuwe locatie voor een extra beveiligde rechtbank die in de plaats moet komen van ‘De Bunker’ even verderop in Osdorp.
Stadslandbouw
Op het nieuwe terrein gaat De Boterbloem samenwerken met stadslandbouwproject Pluk! en groentepakkettendienst De Stadsgroenteboer. Daarmee is de zorgboerderij wel gedwongen om het over een andere boeg te gooien. De uitgestrekte akkers waar De Boterbloem sinds 1996 op 14 hectare plek voor had, zijn op het veel kleinere areaal ingeruild voor tuinbouw en gewassen die meer geld opbrengen, zoals kool, pompoen en kapucijners.
Wethouder Marieke van Doorninck (Duurzaamheid) is blij dat De Boterbloem blijft. “Doordat de zorgboerderij gaat samenwerken met Pluk! en De Stadsgroenteboer worden nog meer Amsterdammers betrokken bij de stadslandbouw en kunnen ook kinderen door educatieve projecten leren waar hun voedsel vandaan komt.”
In 2018 drong de gemeenteraad erop aan om in de bouwplannen voor de Lutkemeerpolder plaats in te ruimen voor stadslandbouw. Toch moest De Boterbloem ook daarna vrezen voor zijn voortbestaan, want toen dreigde een aanbesteding die ook door een ander stadslandbouwproject kon worden gewonnen.
Laatste vruchtbare grond van Amsterdam
De Boterbloem ging jarenlang voorop in de strijd om de Lutkemeer groen te houden en ‘de laatste vruchtbare landbouwgrond van Amsterdam’ te redden. Het was ook vanuit de boerderij dat keer op keer vraagtekens werden gezet bij de oorsprong van de bouwplannen na grondtransacties. Daarbij was de in 2013 wegens corruptie tot celstraf veroordeelde provinciebestuurder Ton Hooijmaijers betrokken.
Maar met de redding van De Boterbloem zal er geen einde komen aan de acties om de Lutkemeerpolder groen te houden. Onlangs organiseerde klimaatactiegroep Extinction Rebellion hier nog een actiekamp. Ook is de actiegroep Behoud Lutkemeer al geruime tijd actief. Alies Fernhout, namens Behoud Lutkemeer: “Het protest gaat door, alleen niet meer vanuit De Boterbloem.”
Gezocht: verhalen over Nieuw-West van vroeger, nu of in de toekomst
De Osdorpse boekwinkel Meck&Holt lanceert een verhalenprijsvraag. De circa twintig mooiste verhalen worden gebundeld in de vijfde editie van de ‘Nieuw-West Side Stories’.
Tuinder met zicht op Sloten. De beide kerktorens van de Slotense dorpskern zijn zichtbaar. Foto: Beeldbank Stadsarchief Amsterdam.
Schrijvers krijgen veel vrijheid, maar de teksten moeten wel gaan over of zich afspelen op het grondgebied van Nieuw-West. Het mag fictie, of non-fictie zijn en spelen in verleden, heden of toekomst.
Over Slotense belevenissen in het zwembad of op school?
Wie de eerdere edities van de ‘Nieuw-West Stories’ kent, weet dat verhalen over het voormalige landelijke gebied Sloten-Oud Osdorp hierin tot nu toe oververtegenwoordigd zijn. Lezers waarderen deze teksten ook, omdat ze de wereld, die onder het zand van Nieuw-West bedolven werd, weer even tot leven roepen. Kent u nog een mooi verhaal over de het vergane Slotense leven, over boeren in de voormalige gemeente Sloten, de tuinders van de Louwesweg, de Noorder- of Zuiderakerweg of over een winkelier in de dorpskern van Sloten? Het hoeft niet echt gebeurd te zijn… De winnaar van de ‘Publieksprijs Nieuw-West 2022’ ontvangt € 1.000,-. Meer weten? Klik hier.
Tamar Frankfurther; 20 augustus 2021.
Eénmalige ‘Night Experience’ in de Molen van Sloten
De Molen van Sloten biedt een unieke ervaring: Dwaal ’s nachts met een lantaarntje door de donkere draaiende molen.
‘Night Experience’ in de Molen van Sloten.
Avondmensen, nachtbrakers, vroege vogels en iedereen die iets romantisch en avontuurlijks wil meemaken, is in de nacht van 10 op 11 september 2021 welkom in de molen. Die nacht markeert namelijk de start van het dertigjarige jubileum.
Spannend of romantisch (?) avontuur
In kleine groepjes van maximaal vier personen, verken je samen met de molenaar de hele molen. Je loopt in het donker, bij het schijnsel van een lantaarntje, over de smalle trapjes tot helemaal bovenin de woonzolder. Je hoort het geluid van de wind, het gekraak van de werkende molen, de wieken die langs zoeven en flarden live pianomuziek. Na afloop kun je even bijkomen met een drankje en een hapje. Uitsluitend ieder uur in de nacht van 10 op 11 september 2021 tussen 20.00 tot 6.00 uur. Er is dus maar een beperkt aantal plekken á € 30,- p.p. beschikbaar… Lezers van deze website hebben een streepje voor. Boek hier.
Tamar Frankfurther; 20 augustus 2021.
Schaakclub ODI in de Speeltuin Sloten
Sloten had van oorsprong een rijk verengingsleven. Vanuit beide kerken werd in het Parochiehuis en in gebouw Vink en Boer, maar vooral ook in het verenigingsgebouw van de Speeltuin Sloten van alles georganiseerd.
De werkgroep Historie beschikt (nog) niet over een foto van ODI, maar deze foto van het speeltuingebouw uit 1953 toont waar de club bijeen kwam.
Foto: Beeldbank Stadsarchief Amsterdam.
In 1935 werd Max Euwe wereldkampioen schaken. In het hele land, en ook op Sloten, werden er toen veel schaakclubs opgericht. Ger Meijer las afgelopen voorjaar de oproep in deze Nieuwsbrief en deelt zijn herinneringen.
Ontspanning Door Inspanning
Ger: “In de jaren dertig was het heel gebruikelijk dat de clubnaam bestond uit ‘verheffende’ termen die dan als afkorting samen een naam vormden. ODI is daarvan een goed voorbeeld. Zelf werd ik rond 1951 lid. Ik was toen een schooljongen van 17 jaar. We speelden elke dinsdagavond in het Speeltuingebouw. Iedere week speelden we wel met een man of 35 á 40 van meer dan 50 leden. Helaas zonder dames-schakers. Dat is tegenwoordig gelukkig wel anders. Dat niet iedereen elke week kwam, had er ook mee te maken dat sommige leden liever naar het populaire radioprogramma ‘De Bonte Dinsdagavondtrein’ wilden luisteren. In de loop der jaren werden steeds meer Badhoevedorpers lid en uiteindelijk is de club ook naar Badhoevedorp verhuisd. Jammer genoeg heeft de club zijn 50-jarig bestaan niet gehaald.”
Naar de stad, Noord en Ouderkerk
“ODI had best goede schakers: We hadden vier tientallen bij de Amsterdamse Schaakbond, waar we officieel bij waren aangesloten. We stonden wel eens op de zesde plek van de 40 Amsterdamse clubs. Je speelde dus ook uitwedstrijden. Dan ging je met tien man op stap. Dat klinkt leuk, maar de uitwedstrijden van ODI waren eigenlijk geen pretje. De wedstrijden begonnen om acht uur ’s avonds. Dan gingen we met bus G en de tram bijvoorbeeld naar het Centraal Station. Daarna met een bootje het IJ oversteken naar Scheepswerf Verolme of naar Kromhout in Amsterdam-Noord.
We speelden ook in de tramremise in de Tollenstraat en in het Gezellenhuis in Ouderkerk. Daar stond een grote kolenkachel midden in de zaal. In het Max Euwe Schaakhuis in de Bilderdijkstraat was de speelzaal letterlijk driehoog achter… Als je een afgebroken partij had – dat bestond toen nog – dan moest je na elf uur echt haast maken om de laatste bus G nog te halen en dan moest je de volgende week terug om de partij af te maken.”
Kernzaken uit Sloten en Badhoevedorp
“In de jaren vijftig organiseerde ODI regelmatig toernooien in het Speeltuingebouw, bijvoorbeeld elk jaar het Nieuwsjaarstoernooi om de ‘Kernbeker’. Die beker werd beschikbaar gesteld door de winkeliersvereniging van Sloten en Badhoevedorp, door de zogenaamde ‘Kernzaken’. In mei was altijd het ‘Ringvaartbekertoernooi’ tegen andere clubs. En niet te vergeten: in september het jaarlijkse Herfsttoernooi.”
Wie er lid waren
“ODI was een echte dorpsvereniging. De leden kwamen uit alle lagen van de samenleving. Je kende elkaar en wist van elkaar wat iedereen deed. Dat gold ook nog toen er meer Badhoevedorpers bij kwamen. Nu ik erop terugkijk was het ouderwets, gezellig en goed. Voor de liefhebbers wil ik ook nog enkele leden, van wie ik me herinner dat zij lid waren, benoemen. Uit Sloten: politieman Hoek, groenteboer Meekel, sigarenman Wiersma, tuinder Mulder, winkelier Jo Verbeek (van de Slotense ‘Blokker’, de winkel die ‘alles’ had) en Dreschler, directeur van de Boerenleenbank.
De schakers uit Badhoevedorp waren bijvoorbeeld: taxichauffeur Van Geemen, speelgoedhandelaar Leuven, kolenboer Dogger, tuinder Dorus Smit, ambtenaar van de gemeente Haarlemmermeer Breukelman en de onderwijzers Hazelaar, Loos en Pasterkamp. Door hun namen te noemen, komen dierbare herinneringen bij me boven. Ik zal ze voor altijd koesteren.”
Tamar Frankfurther; 20 augustus 2021.
Hoe beleven bezoekers Natuurgebied De Oeverlanden?
Gedurende de maand december 2020 hebben studenten aan de HAS Hogeschool te ‘s-Hertogenbosch in opdracht van de gemeente Amsterdam een onderzoek gehouden over De Oeverlanden Nieuwe Meer.
De Oeverlanden Nieuwe Meer. Foto: Marijke Turksma.
Hiertoe werd een enquête uitgeschreven om er achter te komen hoe de bezoekers De Oeverlanden beleven en of De Oeverlanden in de toekomst beter aan kunnen sluiten op hun behoeften. Deze enquête werd verspreid in diverse facebookgroepen en op de website van de gemeente Amsterdam. Helaas kwam de vereniging ‘De Oeverlanden blijven!’ hier pas achter nadat het onderzoek al was afgesloten. Wel hebben we na wat rondvragen de resultaten kunnen krijgen.
Goed tot zeer goed
hebben 224 Amsterdammers deelgenomen aan het onderzoek, maar gezien het aantal inwoners van Amsterdam hadden dat er minimaal 384 moeten zijn om een volledig betrouwbaar resultaat te verkrijgen. Als er meer ruchtbaarheid aan was gegeven was het vereiste aantal wellicht wel gehaald. Het resultaat is wel positief te noemen. Het grootste deel van de respondenten woont in Nieuw-West, Badhoevedorp en Amsterdam-Zuid. De Oeverlanden worden door hen hoog gewaardeerd, het overgrote deel waardeert De Oeverlanden met een goed tot zeer goed. Slechts 6,3 % van de deelnemers geeft De Oeverlanden het cijfer 5 of lager. De volledige resultaten van de enquête zijn hier te vinden.
Nico Jansen
Véél te hard rijden op de Ditlaar/Sloterweg: auto in de sloot
Op zaterdagochtend 21 augustus 2021 ging het vlak voor 10 uur weer eens flink mis op de Sloterweg: Daar waar 30 km/uur mag worden gereden is een auto uit de bocht gevlogen met minstens 70 km/uur.
Na onverantwoord racegedrag en een ‘spin’ belandde de auto nabij de Ditlaar aan de overkant van de Sloterweg in de sloot.
“En nu ligt-ie in de plomp, de sloot naast de Sloterweg. Echt weer een gevalletje puur aso-gedrag, dat we als omwonenden hier helaas dag en nacht moeten verduren”, aldus een bewoner van de Sloterweg, die toevallig langs de Ditlaar liep toen de zwart-witte auto langs hem racete. “Hij moet gedacht hebben dat-ie op Zandvoort reed!” De toedracht: De auto kwam met zeer hoge snelheid en piepende banden over de Ditlaar aanrijden. De bestuurder draaide de auto linksaf de Sloterweg op en kon zijn auto eerst nog nét op de weg houden. Na de bocht gaf hij nog eens extra gas en toen ging het mis. Omwonenden – opgeschrikt door het lawaai – zagen dat de auto vervolgens “een halve spin met achterwielaandrijving maakte, haaks de Sloterweg over ging en aan de overkant in de sloot belandde”.
De bestuurder is gevlucht en de bijrijder is zelf uit de auto geklommen. De politie ging ervan uit dat de auto vanaf de rotonde kwam aanrijden. Getuigenverklaringen en sporenonderzoek ter plaatse onderstrepen dat dit niet het geval is.
Een wonder: geen gewonden
De politie en ambulance waren snel ter plaatse. Gelukkig is niemand gewond geraakt. Het mag een wonder heten dat er op dat moment op dat stuk van de Sloterweg toevallig even geen fietsers waren. Dit is namelijk voor hen – ook zonder dit asociale rijgedrag – toch al de áller gevaarlijkste plek van het Hoofdnet Fiets op de verderop ook gevaarlijke Sloterweg.
Precíes op de plek van dat tijdelijke fietspad…
Dit incident speelt zich precíes af op de plek waar dat – door de Dorpsraad en Fietsersbond Amsterdam – ongewenste fietspad van de gemeente vanaf het sportpark op de Sloterweg zou moeten uitkomen. Daar waar de gemeente dus wil dat jonge sporters met hun fiets linksaf de drukke Sloterweg zouden moeten gaan oversteken. Daarna moeten zij dan aan de overzijde richting de dorpskern gaan rijden en dan eerst ook nog eens voorrang verlenen aan veel te snel rijdend verkeer dat vanaf de Ditlaar komt aanrazen. De verantwoordelijkheid voor de veiligheid van deze jonge fietsers hier wil de gemeente ook nog eens delegeren aan de besturen van de sportclubs, zo blijkt uit een bewonersbrief van de gemeentelijke afdeling ‘Sport en Bos’.
Het is volstrekt onbegrijpelijk waarom de gemeente dit levensgevaarlijke tijdelijke fietspadproject nog altijd niet heeft stilgelegd; laat staan afgelast. Ondertussen lijkt de gemeente er nog steeds niet voor te kiezen om wél tijdelijke maatregelen te treffen op de Sloterweg, Ditlaar en Vrije Geer, zodat het Hoofdnet Fiets hier zo snel mogelijk voor álle fietsers veiliger wordt. Mogelijk heeft deze keuze te maken met verschillende geldpotjes van de afdeling ‘Sport en Bos’ van de gemeente (waar geld is) en van de afdeling ‘Verkeer en Openbare Ruimte van de gemeente (waar geld- capaciteitsgebrek is).
Snel naar structurele oplossing voor een veilige Sloterweg
Dit voorval onderstreept alleen maar weer hoe belangrijk het is dat er zo snel mogelijk structurele maatregelen worden getroffen op de Sloterweg. Wethouder Egbert de Vries, de gemeenteraad en de ambtelijke projectgroep zijn hiervan goed doordrongen. De inspraak hierover start op korte termijn. Na de inspraak over deze definitieve plannen voor de Sloterweg, kan de gemeente het hier dan zo snel mogelijk écht veilig maken.
Ondertussen wacht ook de redactie van deze website de start van de inspraakprocedure over de door de gemeente voorgestelde voorkeursvariant om het veilig te maken op de Sloterweg, zonder Nieuw Sloten met de gevolgen hiervan te belasten, in spanning af. Navraag bij de gemeente leert dat zij hun ‘ei’ bijna gelegd hebben. Wordt dus zeker spoedig vervolgd!
Tamar Frankfurther; 22 augustus 2021.
Al 40 jaar actie voor 30-jarige molen
Zaterdag 11 september 2021 is het precies 30 jaar geleden dat Prinses Juliana de pas herbouwde Molen van Sloten in werking stelde. De hele maand september zijn er tal van feestelijkheden. Wie nog steeds geen bezoek aan de molen heeft gebracht, heeft nu alle kans. Want er is een uitgebreid programma voor jong en oud. Bekijk het op www.molenvansloten.nl/jubileum-30-jaar-molen-van-sloten/
Molen van Sloten met molenschuur.
Al 10 jaar eerder
Weinigen zullen weten dat de geschiedenis van de molen al tien jaar eerder begon. In 1981 werd namelijk al de stichting Molen voor Sloten opgericht met als doel een molen te herbouwen als opvolger van de Rieker Molen die Sloten in de jaren ’50 kwijtraakte door de verbreding van de Nieuwe Meer voor de zandwinning ten behoeve van de bouw van Nieuw-West. Bij de afbraak in 1956 beloofde de gemeente een vervanger van deze molen bij het dorp Sloten.
Het was Slotenaar Hans Frankfurther die in 1980 vond dat deze gemeentelijke belofte nu eindelijk eens moest worden ingelost. Ik weet nog dat hij Ko Kuiper aanschoot met de vraag of hij deze kar zou willen trekken. Op 24 februari 1981 werd de stichting Molen voor Sloten opgericht waarin naast Ko Kuiper als voorzitter Stien Ruijs-Hellinga als secretaris en John Everaardt als penningmeester, en Toon Koenen en Gerrit van der Puy als leden.
Een Bouwcertificaat vormde het bewijs van eigendom van een stukje Molen voor Sloten; september 1981.
Stukjes molen kopen
Om geld voor de te bouwen molen in te zamelen bedacht Ko het plan om alle molenonderdelen te beschrijven, van een prijskaartje te voorzien en te koop aan te bieden. Omdat op deze wijze elke gulle gever tevens eigenaar werd van een stukje van de molen, zouden de giften makkelijker binnenstromen, was toen de gedachte. En dat plan heeft gewerkt…! Want tijdens de Uitmarkt op het Museumplein op 5 september 1981 stond daar opeens Ko Kuiper met zijn kraam om de te bouwen molen aan te prijzen en de onderdelen daarvoor te verkopen. Als bezoeker van de Uitmarkt op die mooie zaterdagmiddag wist ik niet wat ik zag: elke kraam presenteerde zijn eigen theater, toeristische attractie of culturele activiteit, maar Ko’s kraam presenteerde iets wat er nog helemaal niet was en … misschien ook nooit zou komen, zo was de gedachte. Als een echte koopman bood Ko ook mij aan om een of meer onderdelen voor de te bouwen molen te kopen. Veel van deze onderdelen zeiden mij echter niets (onderbonkelaar, kaprol e.d.), zodat ik hem even later vroeg: “Kan ik eigenlijk ook de voordeur kopen?” “Tuurlijk”, antwoordde Ko, en na even nadenken (want deze kwam op zijn lijst niet voor) was ik na betaling van 250 gulden meteen de trotse eigenaar van de voordeur, in mijn beleving een prominenter onderdeel dan iets uit het diepste binnenste van de molen. Enkele weken later ontving ik als bewijs van deze aankoop het zogeheten bouwcertificaat. ‘Bouwcertificaat nr. 1’ stond erop. Ik bleek dus ook nog eens de eerste te zijn in de rij van onderdelenkopers. De invulling van alle certificaten gebeurde door Toon Koenen die zijn fraaie kalligrafische vaardigheden hiervoor benutte.
Naar de Plesmanlaan
Een ander wapenfeit in de strijd om het doel te verwezenlijken in 1981 was toen de bouwplek van de nieuwe molen officieel werd bepaald. Nee, niet de Akersluis waar de molen nu staat, maar de Plesmanlaan, vlakbij de kruising met de Osdorperweg: dáár zou de molen van Sloten worden gebouwd, bedoeld om het Tuinbouwgebied Sloten te kunnen bemalen en het water via een duiker onder de Plesmanlaan uit te slaan naar de Slotervaart. In aanwezigheid van tal van hoogwaardigheidsbekleders werd op 4 juni 1981 een groot bord onthuld met de tekst ‘Hier krijgt Sloten zijn molen’.
De plek stond toen al zó vast dat ter verdere promotie van de herbouw tevens prentbriefkaarten werden gedrukt waarop de nieuwe molen op zijn gedroomde plek prijkte. Een luchtfoto van het dorp Sloten werd daartoe zodanig bewerkt dat de molen er naadloos in werd geplaatst, alsof het nooit anders was geweest. Saillant detail bij de totstandkoming van deze fotomontage is ook nog dat op deze luchtfoto van Sloten de toren van de hervormde kerk ontbrak wegens restauratie. Behalve de molen moest door luchtfotograaf Ger van Middelkoop tijdens deze fotomontage dus ook nog de kerktoren worden ingevlogen…
Prentbriefkaart waarop de molen op zijn gedroomde plek aan de Plesmanlaan hoek Osdorperweg is ingemonteerd.
De achterkant van de prentbriefkaart bevatte tevens een oproep om bij te dragen voor de herbouw van de molen voor Sloten.
Het idee was om de Molen De 1200 Roe aan de Haarlemmerweg naar deze plek te verplaatsen. Maar een actie met 10.000 handtekeningen onder de bewoners van Slotermeer en Geuzenveld deed dit plan sneuvelen, zodat naar een andere molen moest worden uitgezien. Dat werd uiteindelijk de molen in de Watergraafsmeer die voor de aanleg van de ringweg moest wijken.
Naar de Akersluis
Op 9 juli 1984 zou blijken dat de herbouw van de molen enkele honderden meters verder veel meer kans zou maken. Immers, als de molen in de route van de bemaling van Nieuw-West een functie zou krijgen, konden we profiteren van de ‘Wet op de Bescherming Waterschapswerken in Oorlogstijd’. Bij stroomuitval van het bestaande elektrische gemaal zou de molen dan deze functie met windkracht kunnen overnemen, was toen de gedachte. Een moerassig langgerekt stuk weiland tussen het Akersluisgemaal en de Ringvaart zou nu de definitieve plek worden van de Molen voor Sloten…
Al 174 jaar…
Vanaf toen kwam er schot in de bouw: in 1989 sloeg de Commissaris van de Koningin Roel de Wit de eerste paal, en een jaar later legde burgemeester Ed van Thijn de eerste steen, samen met de eerste steen uit 1847 van de overgenomen molenromp uit Watergraafsmeer. ‘Twee eerste stenen’ is dan ook de toepasselijke naam van het boekje met de geschiedschrijving van onze overgeplaatste molen die nu dus eigenlijk al 174 jaar bestaat…
Bekijk ook de speciaal uitgegeven jubileumkrant op www.molenvansloten.nl/wp-content/uploads/2021/08/Molen-van-Sloten_Druk.pdf
Theo Durenkamp, 16 augustus 2021.
Van: www.theodurenkamp.nl/artikelen-1/al-40-jaar-actie-voor-30-jarige-molen
Jubileumkrant voor jarige Molen van Sloten
Op 11 september 2021 is het precíes 30 jaar geleden dat Koningin Juliana de Molen van Sloten opende door de vang (zeg maar: de rem) van de molen te lossen.
Jubileumkrant Molen van Sloten. Foto: Tamar Frankfurther.
Het feestprogramma begint met de verschijning van de speciale feestkrant, die in de laatste week van augustus huis-aan-huis wordt verspreid in de postcodegebieden 1060, 1066, 1069 en 1171. Hierin staan alle (gratis) activiteiten, die in de hele maand september worden georganiseerd. Vrienden van de molen hebben hierbij uiteraard een streepje voor. Gelukkig kunt u ook nu nog Vriend van de molen worden. In de komende Nieuwsbrieven volgt uiteraard meer informatie.
Kranten liggen ook bij…
Woont u in een ander postcodegebied, maar wilt u wel weten wat er georganiseerd wordt? Klik dan hier. U kunt de krant ook ophalen bij de Molen van Sloten zelf, diverse ‘Huizen van de Wijk’, bij Eigenwijks, bibliotheken, tuinparken etc. Wie niet kan wachten, ziet de krant hier digitaal. Deze uitgave is mogelijk gemaakt door de 48 adverteerders uit Sloten, Badhoevedorp en Nieuw-West.
Tamar Frankfurther; 16 augustus 2021.