Investeert de gemeente in fietsveiligheid voor iedereen of alléén voor hockeyers?

Tot ieders verbazing verscheen op 21 juni 2021 op de website van de gemeente het bericht dat er een tijdelijk fietspad (voor een halfjaar?) in de bosstrook (aan de kant van de Sloterweg) van Sportpark Sloten zal worden aangelegd.

Uitrit sloterweg fietspad Xenios. Zéér onveilig voor fietsers om hier linksaf te slaan op de Sloterweg. Foto: Tamar Frankfurther.

Via dit fietspad zouden fietsers dan ‘binnendoor’ veiliger naar de hoofdingang van Sportpark Sloten kunnen fietsen. Of dat echt veiliger is, is maar de vraag.

Urgentie maatregelen wordt erkend
Na het sporten moeten fietsers op de terugweg naar de dorpskern van Sloten dan de drukke smalle Sloterweg (linksaf) oversteken. Daarna moeten zij ook nog eens de continue verkeersstroom vanaf de Ditlaar, die voorrang heeft, doorkruisen. De Dorpsraad: “Dat de gemeente dit overweegt, geeft in ieder geval wél aan dat men doorheeft dat het zo niet langer kan op de Sloterweg, onderdeel van het Hoofdnet Fiets. Wij begrijpen alleen niet waarom de gemeente eindelijk niets eens begint met de uitvoering van de al een half jaar geleden door de Centrale Verkeers Commissie goedgekeurde tijdelijke verkeersmaatregelen (deel 2) op de Sloterweg. Die vernielen geen groen in de Hoofdgroenstructuur, zijn veel goedkoper en komen ten goede aan álle fietsers. Of ze nu naar het sportpark gaan of een andere bestemming hebben.”

Het gemeentelijke plan
Er zou een half verhard fietspad met verlichting (in de Hoofdgroenstructuur) aangelegd moeten worden. Het fietspad blijft liggen totdat de permanente maatregelen op de Sloterweg zijn ingevoerd. Kijkend naar de nu bekende gemeentelijke planning zou dat waarschijnlijk betekenen dat het tijdelijke fietspad komend voorjaar al weer verwijderd zou gaan worden. De gemeente verwacht in zijn optimisme dat – als alles volgens planning loopt – het tijdelijke fietspad er in oktober zou kunnen liggen.

De redactie heeft uiteraard aan de gemeente om uitleg gevraagd. Fred Coesel, ambtelijk opdrachtgever Sportinvesteringen van de gemeente Amsterdam reageerde snel. Hij geeft aan dat het écht om een tijdelijk fietspad gaat en dat de gemeente zijn best zal doen om de schade in de Hoofdgroenstructuur te beperken, maar ook dat een tweerichtingsfietspad nu eenmaal de nodige ruimte in beslag neemt. Het wekt verbazing dat hij er als vertegenwoordiger van de gemeente van uitgaat dat deze grote operatie in deze beschermde natuur zomaar zou kunnen plaatsvinden zonder dit voor te leggen aan de speciale adviescommissie (TAC) die hierover gaat. De Dorpsraad tekent verzet aan tegen deze aanname.

Natuurschade in de Hoofdgroenstructuur
Om dit plan te realiseren, moeten waarschijnlijk vijf bomen en een veelvoud aan bosschages en andere planten worden verwijderd. Voor de aanleg zullen ook in een bredere zone rond het tijdelijke fietspad grondwerkzaamheden plaatsvinden. De bouw-apparatuur moet immers wel ter plaatse kunnen komen en het nu nog ‘heuvelachtige’ mountainbike-terrein moet geëgaliseerd worden. De kaalslag beslaat dus een veel bredere strook dan alleen de vierkante meters waar het fietspad gepland is. Om de stroom bij de te plaatsen lantaarnpalen te krijgen, moeten er ook ondergrondse stroomkabels worden gelegd. Daarvoor zijn grondwerkzaamheden noodzakelijk. Wortels van bomen en planten, die niet gekapt/verwijderd worden, zullen hierdoor zeker schade oplopen. Dat het de gemeente lukt om de natuur (een half jaar) later weer in zijn oorspronkelijke staat terug te brengen, is ongeloofwaardig.

In de verwilderde bosstrook, die niet voor niets onderdeel is van de Hoofdgroenstructuur, leven nu veel planten, dieren en bomen. Een dergelijke biotoop vlak naast het versteende Nieuw-West is zeer kostbaar en vervult een essentiële rustplaats en verbinding tussen de Groene AS (Natuurpark Vrije Geer) en natuurgebied De Oeverlanden. Als hier dwars doorheen een fietspad – dat slechts een paar maanden blijft liggen – zou worden aangelegd, wordt veel natuur vernield. Ook de verlichting zou schadelijk zijn voor allerlei dierensoorten; vooral ook voor de grote aantallen vleermuizen die hier leven. Foto: Tamar Frankfurther.

Veel regelen voor aanleg van dit fietspad
Uit het schrijven van de heer Coesel blijkt verder dat er nogal wat hobbels genomen moeten worden voordat de gemeente over zou kunnen gaan tot aanleg van dit tijdelijke fietspad. Enkele voorbeelden: Er moeten kapvergunningen worden aangevraagd, er moet milieukundig bodemonderzoek worden uitgevoerd, er moet onderzocht worden wat er gedaan moet worden om de fietsers veilig linksaf over de Sloterweg te leiden (en dit voorstel moet dan in de Centrale Verkeers Commissie worden besproken en goedgekeurd) en er moet over heel veel andere grote en kleine zaken veel overleg worden gevoerd. Dat dit fietspad – waartegen breed verzet bestaat – al in oktober gereed zou kunnen zijn, is dan ook waarschijnlijk erg optimistisch ingeschat. De grote complexiteit van dit project toont ook aan dat het hier om een duur project gaat. Zeker in ogenschouw nemend dat dit fietspad waarschijnlijk maximaal een half jaar in gebruik zal zijn. Wilt u de volledige reactie van de heer Coesel lezen, klik dan hier.

Wie is verantwoordelijk?
Verkeerswethouder Egbert de Vries (PvdA) is verantwoordelijk voor de structurele oplossing op de Sloterweg en niet voor de tijdelijke maatregelen om de weg nu al veiliger te maken. Dat blijkt ook uit zijn snelle reactie op alle consternatie: “Ik ben het eens met de stelling dat de Sloterweg veilig moet worden voor iedereen. Er is een stevig proces achter de rug waarin iedereen zijn of haar input heeft kunnen geven. De gemeente gaat nu zo spoedig mogelijk met een voorstel komen voor een veilige Sloterweg waar de fiets een goede plek heeft. Graag zou ik willen benadrukken, dat de uitwerking van het plan voor een tijdelijk fietspad op geen enkele manier invloed heeft op de voortgang of de uitkomst van het proces om te komen tot een veilige Sloterweg voor fietsers en omwonenden.”

Wethouder Simone Kukenheim (D66) is als wethouder Sport vanuit de gemeente verantwoordelijk voor alles wat op Sportpark Sloten gebeurt. De redactie vermoedt dat zij is overvallen door deze hele situatie en dat zij zich nog aan het verdiepen is in deze materie. De redactie van de Nieuwsbrief heeft haar om commentaar gevraagd, maar ontving (nog) geen reactie.

Reactie DB stadsdeel
Portefeuillehouder Erik Bobeldijk van stadsdeel Nieuw-West is verantwoordelijk voor de tijdelijke verkeersmaatregels om de Sloterweg (en omgeving) veiliger te maken totdat de échte oplossingen komen. In zijn reactie geeft hij jammer genoeg niet aan waarom hij het reeds goedgekeurde plan (deel 2), om de verkeersveiligheid op korte termijn al substantieel tijdelijk te verbeteren, niet uitvoert. Hij liet de redactie van de Nieuwsbrief op 23 juni wel het volgende weten: “Over alles wat op het sportpark gebeurt, heeft het stadsdeel alleen een adviserende taak. Wij Ronald Mauer (Sport) en ik (Openbare Ruimte / Groen) hebben afstemming gehad over het schelpenpad. Als dit de veiligheid ten goede komt en de natuur hierdoor geen schade ondervindt, hebben wij hier geen problemen mee. We hebben wel een aantal punten benoemd die aandacht vragen, zoals het feit dat dit fietspad gepland is in de Hoofdgroenstructuur. De Technische Adviescommissie (TAC), die over de Hoofdgroenstructuur gaat, zal moeten adviseren over de benodigde bomenkap. Daarnaast speelt ook het extra risico bij het uitrijden van fietsers naar de Sloterweg en bij de hoek Ditlaar. Wij hebben nog niet op al deze punten antwoord gehad en ook dus ook nog geen formeel advies gegeven. Indien er bomenkap voor nodig is of als de TAC van mening is dat er een negatief effect op de natuur is, lijkt mij deze variant lastig of zelfs onmogelijk.” 

Het is prettig te merken dat het Dagelijks Bestuur van het stadsdeel oogt heeft voor de bescherming van de Hoofdgroenstructuur en de veiligheid van fietsers op het tracé tussen het sportpark en de dorpskern van Sloten. De bestuurders hechten duidelijk wél aan het advies van de Technische Adviescommissie (TAC), die voorgestelde ingrepen in de Hoofdgroenstructuur normaal gesproken altijd beoordeelt. Fred Coesel gaat ervan uit dat het niet nodig zou zijn dat de TAC zich over deze plannen buigt. Het stadsdeelbestuur denkt hier duidelijk anders over dan deze ambtenaar. Datzelfde geldt ook voor het beeld van het aan te leggen fietspad zelf. Erik Bobeldijk heeft het over een “schelpenpad”, terwijl Fred Coesel spreekt over een “half verhard pad dat wel aan de veiligheidsnormen voor tweerichtingsverkeer moet voldoen”. De veel hogere kosten van het aparte fietspad worden door geen van beiden als problematisch ervaren.

Verzet van de Dorpsraad
Het is heel goed dat de gemeente toewerkt naar een veiliger manier voor fietsers om naar het sportpark te komen. De wijze waarop dit nu vorm krijgt, een fietspad alleen voor hockeyers (en niet voor andere gebruikers), en dan zelfs nog alleen voor hockeyers komend vanuit Badhoevedorp en De Aker (en niet uit Nieuw Sloten en elders uit Nieuw-West), doet de wenkbrauwen wel fronsen. Zeker omdat betere en goedkopere plannen al een half jaar goedgekeurd klaarliggen en snel kunnen worden uitgevoerd.

Dorpsraadvoorzitter Sjoerd Jaasma sluit zijn brief aan wethouder Kukenheim van Sport als volgt af: “Wij zullen als Dorpsraad hoe dan ook, indien noodzakelijk, alle ons ten dienste staande middelen inzetten om uitvoering van dit heilloze plan te verhinderen. Wij kunnen ons echter niet voorstellen dat u na kennisname van deze feiten en omstandigheden akkoord gaat met de nu voorgestelde ambtelijke lijn en dat u daarvoor de bestuurlijke verantwoordelijkheid zou willen dragen.”

Kortom, wordt vervolgd…

Tamar Frankfurther; 29 juni 2021.

Zie ook: www.parool.nl/amsterdam/bomen-en-parcours-voor-mountainbikes-moeten-wijken-voor-tijdelijk-fietspad-in-nieuw-west