Als het over de toekomst van de Lutkemeerpolder ging, droegen opeenvolgende wethouders, gesteund door de meerderheid van de gemeenteraad, jarenlang oogkleppen. Ondanks breed verzet twijfelden zij al die tijd nooit of het wel verstandig zou zijn om deze laag gelegen polder vol te bouwen met blokkendozen.
Dit veranderde pas toen in maart 2024 de 35 conclusies van het gezamenlijke onderzoek door gemeentelijke specialisten en experts van Voedselpark Amsterdam (Joint Factfinding) bekend waren geworden. Zelfs de gemeente moest toen wel erkennen dat de Lutkemeerpolder eigenlijk helemaal geen ideale locatie is voor stadslogistiek.
Alleen oog voor financiën korte termijn
Gemeenteraadsleden van GroenLinks, de PvdA en de Partij voor de Dieren hebben naar aanleiding van die conclusies op 3 juli 2024 aan wethouder Ruimtelijke Ordening Van Dantzig allerlei vragen gesteld over de (on)mogelijkheden om alsnog stadslandbouw in de Lutkemeerpolder te bedrijven. En nu, weer bijna 3 maanden later, reageerde de wethouder op deze vragen. Van Dantzig bood tijdens de commissievergadering van 25 september aan om een besloten technische sessie over de toekomst van de Lutkemeerpolder te organiseren. Voldoende partijen gaven meteen aan te willen deelnemen.
Het is nog niet bekend wanneer dit overleg plaats zal vinden. Wel staat vast dat hier o.a. over de financiën gesproken zal worden. Het is de vraag of men daarmee alleen de te dragen verliezen op de korte termijn bedoelt of dat men ook besparingen op de lange termijn zal laten meewegen. En of men hierbij oog zal hebben voor lastiger in euro’s te vertalen maatschappelijke winstpunten van stadslandbouw op het terrein van bijvoorbeeld klimaat, leefbaarheid, waterveiligheid en sociale aspecten ten bate van bewoners van Nieuw-West.
“Leg bouwprocedures stil”
Ondertussen blijven de vrijwilligers van Voedselpark Amsterdam met klem aan wethouder Van Dantzig vragen om lopende het vervolgonderzoek alle procedures rond de verdere bebouwing van de Lutkemeerpolder stil te leggen.
Tamar Frankfurther; 9 oktober 2024.
Na eerdere succesvolle acties die leidden tot het behoud van de Helena, is de veerdienst alwéér bedreigd. De wethouder wil de subsidie van ongeveer 50.000 euro voor dit aantrekkelijke uitje voor bewoners van Nieuw-West stopzetten.
Hopelijk kan iedereen volgend jaar vanaf half april in de weekenden weer als vanouds met veerboot Helena overvaren over de Nieuwe Meer tussen De Oeverlanden en het Amsterdamse Bos.
Om de veerdienst te behouden, moeten veel mensen nu van zich laten horen en deze petitie steunen. Alleen dan kan de veerdienst over de Nieuwe Meer hopelijk ook de volgende jaren in de weekenden van de zomermaanden in de vaart blijven. Reina van Zwoll van De Groenen Basis Piraten: “Iets wat mooi en waardevol is, maak je niet kapot, daar ben je zuinig op. Omdat het gemeentebestuur de waarde van een tochtje met de veerdienst over de Nieuwe Meer niet snapt, zullen wij dat met zoveel mogelijk mensen kenbaar moeten maken. De veerdienst geeft zovelen plezier. Deze móet blijven! Laat uw stem horen en deel de petitie alstublieft breed!”
Betaalbaar uitje naar het groen voor iedereen
Bijna de hele stadsdeelcommissie – alleen GroenLinks onthield zich van stemmen – steunde op 24 september 2024 het ongevraagd advies van Reina van Zwoll over het behoud van de subsidie voor de veerdienst. Daarin houdt de fractievoorzitter een gloedvol betoog vóór het behoud van de Helena als:
• betaalbare verbinding vanuit De Oeverlanden naar het Amsterdamse Bos;
• uitje waar ook bewoners van Nieuw-West met een kleine beurs gebruik van kunnen maken waardoor ook zíj in het Bos kunnen recreëren;
• topattractie om het mooie ‘Rondje Nieuwe Meer’ te kunnen blijven maken.
Kom op 13 oktober ook feestelijk uw steun betuigen
Reina: “Onze veerdienst die al zo lang heen-en-weer pendelt tussen Aquarius en de Pannenkoekenboerderij mag niet verdwijnen. Doet u ook mee aan de feestelijke demonstratie? We verzamelen om 14.00 uur op de kade bij Paviljoen Aquarius bij de Nieuwe Meer. Neem wat lekkers te eten en drinken mee. Dan maken we er een klein feestje van. Hopelijk lukt het Reinier Sijpkens om met zijn Muziekboot te komen. Ook Piraat Martyn V. Halm is van de partij en zal op zijn typemachine uw boodschap aan de wethouder en de gemeenteraad vastleggen. We zullen deze reacties samen met de steunbetuigingen voor de petitie aan de wethouder overhandigen. Bij nat weer zorgen we voor een tent.”
Tamar Frankfurther; 9 oktober 2024.
Het is weer als vanouds: Ontwikkelaars richten zich alleen op hun eigen winst en niet op het behoud van cultuurhistorie en starters op de woningmarkt.
De ontwikkelaar kiest voor een appartementengebouw met 30 dure koopwoningen aan de Sloterweg 984. Het bouwplan is strijdig is met zo’n beetje álle hier geldende regels.
Dit bouwplan past totaal niet bij de cultuurhistorische waarden van de eeuwenoude Sloterweg en is daarnaast strijdig met zo’n beetje álle beleidsregels voor deze locatie. Afbeelding: PBV Architects.
Terug naar de tekentafel
Zowel aan de Slotense als de Nieuw Slotense kant van de kavel – waar vroeger Kwekerij Bakker was gevestigd – ondersteunt men de komst van nieuwe betaalbare huur- en koopwoningen. “Maar dan wel met respect voor en goed passend bij de bouwstijlen en kavelinrichting van de eeuwenoude Sloterweg rond de nieuwbouw”, zo laten omwonenden en de Dorpsraad weten. Zij hebben zich verenigd en samen een uitgebreide zienswijze ingediend bij de gemeente.
In de hoop dat de plannen – mogelijk samen met hen zoals goed werkte bij eerdere bouwplannen – teruggaan naar de tekentafel. De voorkeur gaat uit naar een nieuw passend bouwplan waarbij ook bewoners met een kleine(re) beurs eindelijk weer eens welkom zijn op Sloten. Dit zou voorkomen dat partijen mogelijk ook nog bij de rechter de degens zullen moeten kruisen. En al die tijd verrijst hier dan geen enkele zo broodnodige woning.
Te hoog, te groot, alleen dure koop, in strijd met alles
Voor alle duidelijkheid: Anders dan dit bouwplan doet vermoeden valt het onder het gebied van Sloten en niet van Nieuw Sloten. De bezwaren richten zich op 3 hoofdonderwerpen:
• De aantasting van het cultuurhistorisch karakter en het Beschermd Dorpsgezicht;
• De afwijking van het in heel Amsterdam geldende uitgangspunt: 40 procent sociale huur; 40 procent middelhuur en 20 procent dure huur en koop;
• Dit bouwplan is op 9 punten fors in strijd met het hier geldende bestemmingsplan Nieuwe Meer e.o. Het parkeerdek wordt ten onrechte als ’tuin’ ingetekend en de brandweer heeft het plan op een aantal punten afgekeurd. Daarnaast is het bouwplan o.a. 5 meter hoger dan toegestaan, te groot voor de kavel en bevat het 29 woningen meer dan hier toegestaan.
Cultuurhistorie Sloterweg beschermen
Het landelijke gebied Sloten-Oud Osdorp vormt binnen de gemeente Amsterdam een herkenbare ruimtelijke eenheid. Het heeft een duidelijk landelijk en (authentiek) cultuurhistorisch karakter en een waardevolle historische kern in de vorm van het dorp Sloten, een Beschermd Dorpsgezicht. Onderdeel hiervan zijn de typisch landelijke wegen zoals de Sloterweg, de Osdorperweg in Oud Osdorp en de Akerwegen. De op verzoek van de gemeente opgestelde nota over de cultuurhistorische kwaliteiten van de Sloterweg buiten de dorpskern onderstreept dat dit bouwplan hier niet past.
Tamar Frankfurther; 16 september 2024.
Lees verder: Zienswijze van de Dorpsraad en omwonenden
Met deze bijlagen:
* Bijlage III: Brief Dorpsraad aan gemeente Amsterdam d.d. 01-05-2020
* Bijlage IV: brief Dorpsraad aan gemeente Amsterdam d.d. 10-12-2019
* Zienswijze bewoner Sloterweg W. Kleyn
* Zienswijze ProWest Erfgoedorganisatie van stadsdeel Nieuw-West
In het voorjaar van 2023 kwamen enkele dorpsbewoners op het idee om de tuin, die achter en naast het Dorpshuis ligt, op te knappen.
Het is de bedoeling dat de tuin vooral gebruikt wordt als aanvulling van activiteiten in het Dorpshuis, bijvoorbeeld voor een schilder- of yoga-cursus of voor koffiedrinken na afloop van het wekelijkse afvalprikken op zondagochtenden.
Het Tuinteam in de opgeknapte Dorpshuistuin, een verborgen pareltje achter het Dorpshuis Sloten. V.l.n.r.: Anne, Drea, Hella, Ria. Thea ontbreekt. Foto: Tamar.
Wildernis wordt natuurlijke tuin
De tuin was verwilderd, maar ligt op een bijzondere plek en we zagen kans om er iets moois van te maken. Aangezien we slechts over beperkte financiën konden beschikken, moesten we zoveel mogelijk uitgaan van de bestaande situatie. We kozen ervoor om een natuurlijke tuin te creëren. Een ‘broedplek’ voor planten, vlinders en vogels midden op het dorp Sloten.
Omdat we de bestaande woekerende beplanting zo veel mogelijk wilden behouden, moest deze flink ingetoomd worden. Met een door bewonersorganisatie Eigenwijks toegekend budget hebben we eerst (deels tweedehands) gereedschap aangeschaft voor maai- en snoeiwerk.
Sfeerimpressie van voorjaar 2024 toen de opgeknapte natuurlijke tuin met Elsenrij voor het eerst voorzichtig tot bloei kwam. Foto: Anne Nicolai.
Nu al 91 soorten kruiden en mossen
Daarna konden we écht aan de slag. Om de tuin toegankelijk te maken hebben we met natuurlijke materialen paden aangelegd en zitplekken gecreëerd. De drie picknicktafels zijn geschonken en voldoen goed. Er is een tiental (inheemse) struiken geplant, zoals Meidoorn en Lijsterbes. Deze bieden voedsel aan insecten en vogels (nectar en bessen). Verder zijn er bloemrijke grasperken ingezaaid. Tot slot hebben we nestkasten opgehangen voor vogels en vleermuizen. Tijdens de laatste planteninventarisatie in juli 2024 telden we maar liefst 24 soorten bomen en struiken en 91 soorten kruiden en mossen.
Insecten, zoals deze zweefvlieg de Stadsreus op een bloeiende distel, weten de tuin al goed te vinden. Foto: Anne Nicolai.
Nattigheid in tuin op polderniveau met droge plekken
De tuin is in de loop der jaren nooit opgehoogd en ligt dus nog op het lage polderniveau. Dat was het afgelopen winterseizoen te merken: na de overvloedige regenbuien waren er grote plassen water – beter gezegd: vijvers – in de tuin. Op de laagste plek hebben we daarom een wadi gegraven waar het regenwater voortaan naartoe kan lopen. In winter van 2023-2024 hebben we in enkele tuindelen drainage aangelegd om overtollig water naar de wadi en de sloot af te voeren.
Op zo’n natte plek ontstaat er ook een leefmilieu voor waterminnende planten en dieren; denk aan: libellen en salamanders. In het voorjaar van 2024 hebben we aan de westzijde van het Dorpshuis een hoger liggende border aangelegd. Hier kunnen planten – zoals Lavendel en Salvia – groeien die juist van droogte houden. Hierdoor is de plantenvariatie in deze toch relatief kleine tuin groot.
De drie geschonken picknicktafels bieden bij mooi weer ruimte voor allerlei activiteiten. Bij slecht weer vinden deze plaats in het Dorpshuis. Foto: Anne Nicolai.
Toekomstige plannen van het Tuinteam
Een tuin is nooit af. Dat blijkt maar weer: inmiddels blijken de wadi en drainage zo goed te werken dat overtollig regenwater meestal binnen een dag al verdwenen is. Zo snel hoeft nou ook weer niet… Daarom willen we het laagste deel van de wadi voorzien van vijverdoek zodat hier een plek ontstaat die blijvend nat is. Dat is fijn voor de libellen en kikkers.
De sloot naast de Dorpshuistuin is afgelopen winter uitgebaggerd en de waterkwaliteit is daardoor sterk verbeterd. Langs de sloot willen we een glooiend oeverdeel aanleggen. Hierdoor zal een geleidelijke overgang ontstaan van land naar water. Als alles volgens planning verloopt verwachten we dat de aanleg van de Dorpshuistuin in het voorjaar van 2025 gereed is. Daarna vraagt de tuin uiteraard nog wel om onderhoud. We willen daarnaast in de toekomst ook publieksactiviteiten in de tuin verzorgen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan informatieve wandelingen en lezingen over bijvoorbeeld vlinders.
Meehelpen of vragen?
Zoals gezegd: Een tuin is nooit af. Als onze werkwijze u aanspreekt en u het leuk vindt om mee te denken hoe we deze tuin verder kunnen ontwikkelen, dan bent u van harte welkom om te komen meehelpen tijdens onze werkochtenden op zaterdagen (vanaf 10 uur) met droog weer. Als u tuingereedschap of ander materiaal – bijvoorbeeld planten – aan ons project wilt schenken, is dat welkom. Voorwaarde is uiteraard wel dat we dit materiaal kunnen gebruiken en dat de planten passen in de stijl van deze tuin. Graag vooraf overleg hierover. Vooral materiaal voor het bouwen van een buitenberging is welkom. Dit geldt ook voor financiële bijdragen aan dit project.
Als u vragen hebt of mee wilt helpen, bent u op droge zaterdagochtenden vanaf 10 uur welkom in de Dorpshuistuin. U kunt ook een briefje voor ons achterlaten in de brievenbus van het Dorpshuis Sloten.
Het tuinteam: Ria, Hella, Drea, Thea en Anne; 4 september 2024.
Als het ook maar even droog is, verschijnen er meteen overal vlinders. Door de klimaatverandering komen bomen en struiken ongeveer een maand eerder in bloei dan 50 jaar geleden het geval was.
De Vlindergroep Sloten blikt terug op het afgelopen vlinderjaar. Wie weet dat u naar aanleiding hiervan plotseling ‘overal’ fladderaars ziet…
Steeds meer mensen kiezen ervoor om een Vlinderstruik in hun tuin te planten. Dat is natuurlijk prima, maar… als het aan de vlinders zélf lag, zouden zij liever voor brandnetels kiezen. “Een aantal vlinders is zelfs volkomen afhankelijk van deze plant”, zo laat de Vlinderstichting weten. De rupsen van de Kleine vos (foto) lusten zelfs alléén maar brandnetels… Foto: Trees Kaizer.
Voor optimaal beheer van het groen
De Vlindergroep heeft in 2023 tussen 18 maart en 10 oktober ruim 300 keer een melding gedaan op het Meetnet Vlinders van de Vlinderstichting. Het gaat daarbij zowel om dag- als om nachtvlinders. Stefan Lemmers van de Vlindergroep Sloten maakte een overzicht van alle meldingen. Deze informatie is nuttig voor het toekomstige beheer van het groen.
Op en rond Natuurpark Vrije Geer
De vlinders zijn waargenomen op Natuurpark Vrije Geer, de Slenk (langs de Slotervaart tussen de Baden Powellbrug en de Akersluis) en de nabije omgeving (Sloten en Nieuw Sloten). Nieuw dit jaar zijn de waarnemingen gedaan in de Dorpshuis-tuin. De verduurzaming begint daar dus al zijn vruchten af te werpen. Stefan stelt vast dat de aanwezigheid van het natuurpark de waarnemingen in de omgeving beïnvloedt.
Stefan: “De Kolibrie vlinder heeft zich dit jaar voor het eerst op de Slenk laten zien en ook de Sint Jans vlinder is waargenomen. Bonte zandoogjes, Icarusblauwtjes en Atalanta vlinders waren vaak te zien. Daarentegen waren er juist erg weinig Dagpauwoog vlinders.”
Nachtvlinders met bijzondere namen
In 2023 stond er dankzij beheerders Ruud Lutterlof en Marina den Ouden op de Schapenweide van Natuurpark Vrije Geer voor het eerst een LED-emmer waarin nachtvlinders zijn gevangen. Ook de traditionele manier met een lamp en vanglaken is gebruikt. Na telling werden de fladderaars uiteraard weer vrijgelaten. Waargenomen werden onder andere: het Rood weeskind, het Zwart weeskind, de Winde pijlstaart, de Piramide vlinder, de Satijnlichtmot, de Donkergroene korstmosuil en de Hommelnestmot.
Sinds 2012 werkt de gemeente Amsterdam met gebieden en buurten. Daarbij is het de bedoeling dat de gebiedsmakelaar de spin in het web is en de contacten onderhoudt tussen de gemeente enerzijds en de buurtbewoners en ondernemers anderzijds.
Isa Vermin (25) is sinds maart 2024 als gebiedsmakelaar voor de ‘Groengebieden Nieuw-West’ ook in touw voor Oud Osdorp. Correspondent voor Oud Osdorp Theo Durenkamp was zich eerder niet bewust dat er in Oud Osdorp een wisseling van de wacht had plaatsgevonden. Daarom nam hij pas na 4 maanden contact op met Vermin en stelde haar een aantal vragen.
Wat houdt de functie gebiedsmakelaar eigenlijk in?
Vermin: “Als gebiedsmakelaars zijn wij in onze buurten een verbinder en aanspreekpunt: dé tussenpersoon voor bewoners, ondernemers en andere betrokkenen. Als spin in het web stimuleren, ondersteunen en sturen wij initiatieven van de buurt aan. Wij brengen de juiste personen met elkaar in contact. Ook signaleren wij kansen en knelpunten. Als er iets niet in de haak is, pakken wij dit als gebiedsmakelaars op.”
En wat betekent dit in de praktijk?
Vermin: “Gebiedsmakelaars adviseren en bemiddelen en wanneer men er echt niet uitkomt, bieden we hulp. Dat kan bijvoorbeeld gaan om een paaltje dat verplaatst moet worden dat tijdens een verhuizing in de weg staat of een vuilcontainer die gedraaid moet worden tot het bieden van ondersteuning bij de complete vernieuwing van een speelplek. Als er vragen of problemen zijn, dan zorgt de gebiedsmakelaar voor verbinding tussen de buurt en de gemeente. En als het even kan proberen we procedures te versnellen.”
Hoe is uw arbeidzame leven tot nu toe verlopen?
Vermin: “Na mijn studie Politicologie ben ik als stagiair bij de gemeente Amsterdam aan de slag gegaan. Daarna heb ik ongeveer vier jaar gewerkt om alles rond de verdeling van de buurtbudgetten in de stadsdelen Zuid en Nieuw-West soepel te laten verlopen. Daarna werd het tijd voor iets nieuws en kon ik als gebiedsmakelaar in stadsdeel Nieuw-West aan de slag. Ik ga over een bijzondere ‘wijk’, namelijk drie groengebieden in het stadsdeel: De Oeverlanden, de Bretten en Oud Osdorp.”
Wat ziet u als de grootste uitdagingen in uw gebied?
Vermin: “Het gaat om drie totaal verschillende groengebieden, maar toch zijn er ook veel overeenkomsten en spelen hier dezelfde opgaves. De stad groeit steeds verder en daardoor wordt de druk op het groen steeds groter. Ik zie het als mijn taak om de natuur te behouden en tegelijkertijd mensen in Nieuw-West in te laten zien hoe fijn het is om de groengebieden te bezoeken. Het gaat daarbij om het zoeken van een balans tussen de verschillende functies van de gebieden. Andere opgaves waar ik me op richt zijn: het verkeer, de veiligheid, de overlast en het zwerfafval. Ik kijk ernaar uit om veel in het groen te kunnen zijn voor mijn werk en om met bewoners en organisaties samen te werken aan deze mooie gebieden.”
Waar bent u op het moment vooral druk mee?
Vermin: “Een concreet onderwerp, waar ik als gebiedsmakelaar in Oud Osdorp mee te maken heb, is het festivalbeleid in de Osdorper Binnenpolder-Noord. Liefhebbers van festivals komen naar de Polderheuvel om te recreëren. Tegelijkertijd ondervinden de bewoners hiervan overlast. Hier ligt voor mij echt een uitdaging om samen met iedereen naar een aanvaardbare balans te zoeken.”
Geen bericht van vorige gebiedsmakelaar El Gouy
Net zo min als Durenkamp op de hoogte was van de komst van Vermin, zo was ook onbekend dat haar voorganger Khalid el Gouy niet meer voor Oud Osdorp werkte. Om zijn werkzame periode van 2,5 jaar voor het landelijke gebied op een prettige manier af te ronden heeft Durenkamp El Gouy gevraagd om een terugblik op zijn tijd in Oud Osdorp. El Gouy zegde dit toe maar ondanks gedurende drie weken herhaaldelijk aandringen bleef het vervolgens stil. Durenkamp: “Het was mijn bedoeling om de gaande en de komende buurtmakelaar in één artikel te combineren. Ik heb publicatie van het artikel hiervoor twee weken uitgesteld, maar het bleef stil van de kant van El Gouy. Kort voor publicatie heeft hij me wel nog laten weten dat hij het te druk heeft om een terugblik te kunnen geven op zijn tijd in Oud Osdorp en niet met ons kan delen welke dossiers hij op welke manier aan zijn opvolgster heeft overgedragen.”
U kunt via de mail of telefonisch (06 1424 4479) contact opnemen met Isa Vermin.
Tamar Frankfurther; 4 september 2024.
Sinds de sloop van de Oude Haagsebrug begin 2024 is een halfjaar later de Nieuwe Oude Haagsebrug in augustus open gesteld voor het verkeer.
Vanaf 23 augustus 2024 rijden de buslijnen 341, 369 en 397/N97, na zeven maanden omrijden, weer hun oude route vanaf de Oude Haagseweg over de brug richting Schiphol.
Bus van lijn 397 richting Schiphol op de busbaan op de Nieuwe Oude Haagsebrug;
2 september 2024. Foto: Erik Swierstra.
Sinds 31 augustus is de brug ook geopend voor fietsverkeer, waarmee de rechtstreekse verbinding met Schiphol is hersteld. De tijdelijke pontonbrug is daarmee weer verdwenen.
Kunstwerken
De Oude Haagsebrug was voor de sloop aan de oostzijde voorzien van kunstwerken gemaakt door kunstenaars van het nabijgelegen cultureel centrum Nieuw en Meer, Pipsqueak en Jan van der Ploeg. Als herinnering hieraan heeft Pipsqueak een vernieuwde versie gemaakt van het kunstwerk uit 2008 met de chimpansees en de tekst “The circus has left town… We just stuck around!!!” In de eerdere versie waren er tien apen, nu zijn het er vijf.
Nieuw wandkunstwerk met vijf chimpansees en de tekst “The circus has left town… We just stuck around!!!” onder de Nieuwe Oude Haagsebrug. Dit is de opvolger van een eerder kunstwerk op deze locatie onder de oorspronkelijke Oude Haagsebrug;
2 september 2024. Foto: Erik Swierstra.
De vorige versie van het kunstwerk met de chimpansees uit 2008, toen ze nog met tien apen waren, onder de oorspronkelijke Oude Haagsebrug; 21 april 2021.
Foto: Erik Swierstra.
Er tegenover was een pijler met kleurvlakken beschilderd. Als opvolger hiervan zijn er door Jan van der Ploeg gekleurde vlakken gemaakt op de pijlers langs het water van de Ringvaart die in de kleuren rood, geel, zwart en wit zijn geschilderd.
Gekleurde vlakken op de pijlers onder de Nieuwe Oude Haagsebrug naar ontwerp van Jan van der Ploeg; 2 september 2024. Foto: Erik Swierstra.
Het werk aan de brug is nog niet helemaal gereed: in de komende maanden wordt nog het groen teruggeplant. De beheerder van de brug wordt de Provincie Noord-Holland.
In mei en juni 2024 werden de liggers geplaatst. Met behulp van een drone werden hiervan foto’s gemaakt. Foto: www.oudehaagsebrug.nl.
Erik Swierstra; 3 september 2024.
Zie ook:
* De nieuwe brug in de Oude Haagseweg over de Ringvaart van de Haarlemmermeerpolder (uit Oeverlanden nr. 88)
* www.oudehaagsebrug.nl/nieuws/
* Viaductschilderingen onder de A4 bij Sloten
* Vernieuwing Oude Haagsebrug
Hoewel hij al sinds 1969 in Amerika woont, is de van oorsprong Slotense Andy Koning (80) een trouwe lezer van de Nieuwbrief Sloten-Oud Osdorp.
Andy’s jongere broer Arie en vader Jacob Koning voor hun slagerij aan het adres Sloterweg 1233 in 1977, vlak voordat de winkel definitief dicht ging. Arie werkte sinds 1954 in de slagerij. Foto: Familiearchief Frankfurther.
Enige tijd geleden stond er in de NRC een kort artikel bij een oude foto van slagerij Koning op het dorp Sloten. Op basis hiervan nam de redactie van Sloten-Oud Osdorp contact op met degene die dit naar de NRC had gestuurd, Andy Koning (1944). Andy woont sinds 1960 in Amerika maar volgt het Slotense nieuws nog altijd trouw. Hij bleek als oud-bewoner nog veel meer verhalen over het leven in de slagerswinkel en andere herinneringen uit zijn jeugd op Sloten te willen delen. Dankzij zijn verhalen uit het dagelijkse leven komt een stukje Slotense geschiedenis weer tot leven en zijn zijn herinneringen nu voor eens en altijd vastgelegd.
Woon- en winkelpand Sloterweg 1233
Het leven van de winkeliersfamilie speelde zich grotendeels af in de woning, aan het adres dat tegenwoordig bekend staat als Sloterweg 1233, en het omliggende landelijke gebied. Toen de gemeente Sloten nog niet door Amsterdam was geannexeerd stond het pand geregistreerd als A 183. De gemeente Sloten gebruikte tot 1921 immers het systeem om nummers toe te kennen per wijk en niet het tegenwoordige – op zich wel handiger – systeem om nummers toe te kennen per straat.
Het winkelpand zoals het er waarschijnlijk bij de bouw uitzag. Op de voorgevel in Jugendstil-stijl de tekst ‘Vleeschhouwerij’ met boven de winkeldeur de naam van de oorspronkelijke slager die het pand waarschijnlijk heeft laten bouwen ‘J. Meijer’. Foto: Familiearchief Koning, 1932.
Jacob Konings’ worsten hadden faam
Andy’s ouders, Jacob en Sientje Koning-Stolk, trouwden in 1932. Jacob werkte toen al vanaf zijn 11e jaar als slagersknecht in Buiksloot. Hij woonde daar ook in huis. Zijn moeder Sientje werkte als dienstmeisje op het Begijnhof in Amsterdam en later in de melkwinkel van haar zuster. Beiden ontmoetten elkaar in 1930 bij de zangvereniging in Zunderdorp.
Vlak voor hun trouwen kon Jacob de toen al enige tijd leegstaande en daardoor verwaarloosde slagerij van de familie Meijer op Sloten huren. Het pand was niet meer in gebruik. De winkel was aan de straat en het woonhuis daarachter (achter de schuifdeur) en erboven. In het begin was het bikkelen voor het jonge echtpaar Koning, maar toen de Slotenaren hadden ontdekt dat zijn vader heerlijke worsten kon maken, ging de zaak beter lopen. Zijn ouders werkten samen in de winkel. Hij sneed de lappen en zij sneed de vleeswaren en rekende af.
Dag- en weekschema’s in de slagerij
De werkdruk om alles goed te regelen voor en in de winkel werd zo hoog dat zijn ouders al snel hulp in de winkel en extra handen voor in het huishouden moesten inhuren. “Het leven in de slagerij bestond uit een reeks wekelijkse en dagelijkse routines”, vertelt Andy. “Op maandag kocht mijn vader een koe en een paar helften varkens op de markt in Amsterdam. Die koe slachtte hij vervolgens zelf en die werd de volgende morgen bezorgd. Op dinsdag was hij druk met uitbenen en werd het vlees in kleinere stukken gesneden. Op woensdag maakte hij worsten van alles wat niet te verkopen was in de winkel. Op donderdag maakte mijn vader een ronde langs zijn klanten rond om te vragen wat ze nodig hadden. Op vrijdag werd dat thuisbezorgd. Op zaterdagen werd het laatste verkocht en het geld geteld. Op zondag gingen we naar de gereformeerde kerk in Badhoevedorp en op maandag begon het weekprogramma weer overnieuw.”
Sientje Koning-Stolk (1909 – 2005) en Jacob Koning (1906 – 1995) rond 1955 in hun slagerswinkel op Sloten. Foto: Archief Andy Koning (1944).
Achterom en buiten winkeltijden
De winkel was zes dagen geopend, officieel van 8 uur ’s morgens tot 18 uur. “Maar”, zo weet Andy, zich te herinneren, “de Slotenaren hielden zich niet strikt aan die winkeltijden. Dan kwamen ze ‘achterom’, zoals dat heette. Dan kochten ze wat ze nodig hadden bij onze achterdeur. Ik vergeet nooit dat een oude vrouw op een avond aan de achterdeur kwam en aan mijn moeder vroeg: “Heeft uw echtgenoot nog hersens?” Toen ze met haar aankoop weer weg was hebben we er flink om gelachen. We vroegen ons ook af of zij zelf die hersenen at of dat ze die aan haar hondje voerde.”
Inkijkje in het familieleven
Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog kreeg Andy’s moeder het nog drukker na zijn geboorte. Andy: “Het was vaste prik dat we op zaterdagen soep aten. Die dag was er namelijk nooit tijd om ‘echt’ te koken. Mijn zus Annie had dan als taak om ervoor te zorgen dat ik mijn bord leegat, maar dat lukte haar bijna nooit.”
Het kwam er ook weinig van om familiebezoekjes af te leggen. Zo druk was het in de winkel. “Maar”, zo weet Andy zich te herinneren, “mijn moeder wilde toch echt regelmatig op bezoek bij haar zus Alie. Om dat voor elkaar te krijgen had ze een vaste strategie: Als ze op donderdag haar zuster wilde bezoeken, dan zei ze tegen mijn vader: “Ik wil komende woensdag bij Alie langs.” Waarop mijn vader steevast antwoordde: “Maar dat weet je toch? Dat kan toch niet? Ik heb het veels te druk die dag! Waarom ga je niet op donderdag?”
Sientje en Jacob Koning in hun achtertuin waar zij later zouden gaan wonen. Foto: Familiearchief Koning, circa 1948.
De drie kinderen Koning in de achtertuin Andy: zus Annie, de kleine Andy en grote broer Arie. Foto: Familiearchief Koning, circa 1946.
Naar de speeltuin
Ook Andy ging in zijn jeugd in 1947 al naar de – ook nu nog zeer populaire – Speeltuin Sloten verderop in het dorp. Andy: “Als het goed weer was bracht onze buurvrouw uit de steeg, mevrouw Bunt, mij daar ’s morgens – samen met haar dochtertje Fransje – naartoe. We bleven daar dan de hele dag druk in de weer. Het was een prachtige speeltuin met veel gevaarlijke toestellen zoals een wip, een draaimolen, en schommels, maar dat wisten we toen nog niet. Meestal speelden we in de enorme zandbak en speelden we winkeltje en deden onze ouders na. Dan verkochten we van alles wat we uit zand maakten. Onze ouders waren er nooit bij. In de speeltuin was verder alleen een oude man die wij ‘opzichter’ noemden.”
Mevrouw Bunt, haar dochtertje Fransje en Andy – nog met krullen, die eraf moesten toen hij naar school ging – op weg naar de speeltuin. Gefotografeerd op de Sloterweg tegenover het Politiebureautje waar voor de boerderij van Königsmann de oude leilinden nog stonden, die later zijn vervangen door nieuwe exemplaren. Foto: Familiearchief Koning; 1948.
Protestanten gingen naar de School met de Bijbel aan Osdorperweg
De kinderen van het gezin Koning gingen niet naar de openbare Sloterschool of de katholieke Sint-Jozefschool op Sloten. Nee, zij zaten op de School met de Bijbel aan de Osdorperweg. Het schoolgebouw stond aan het adres Osdorperweg 386 en bestaat nog altijd. Tegenwoordig is hier een Turkse moskee in gevestigd. Het pand ligt tussen het fietspad – de vroegere route van de Osdorperweg die dorpen Sloten en Osdorp met elkaar verbond – en de huidige Baden Powellweg. Andy: “We liepen vroeger altijd in groepjes naar school. Onderweg kwamen we namelijk katholieke kinderen tegen die in tegengestelde richting naar de Sint-Jozefschool liepen. Dat waren vooral tuinderskinderen van de Zuider- en Noorderakerweg. En als je elkaar tegenkwam liep dat wel eens uit op een knokpartij. Het was dus zaak om nooit in je eentje maar met meer te zijn.”
Over de school zelf weet Andy zich te herinneren: “Het was een heel kleine school met een meester (meneer Willemsen) en een juffrouw (mevrouw Treffers). Mijn klas was de grootste met 10 kinderen. We zaten met drie klassen in één lokaal: in ieder lokaal stonden drie rijen banken. Op elke rij zat een andere klas. Na drie jaar had je alles drie keer gehoord en sommige dingen ben ik dus nooit meer vergeten.”
Herkent u nog anderen op onderstaande foto? Laat via de mail van u horen. Of doe een briefje in de bus van het Dorpshuis aan de Nieuwe Akerweg 14 op Sloten.
Klas 4, 5 en 6 van de School met de Bijbel uit 1954. Links juffrouw Treffer en bovenste rij rechts Wil Bart met rechts daarnaast meester Pim Willemsen, de lange jongen 2e naast hem is Wil Tas en helemaal rechts Jan Bart. Andy Koning (10) zit helemaal links op de middelste rij en Adrie Hoogvliet (met bril) zit in het midden van deze rij. Verder herkennen hij en zijn klasgenoot Henk Worm die nog altijd in Oud Osdorp woont met rechts naast hem Arie Griffioen en linksonder Tom Hoogenboom en midden voor zittend Gert Worm en helemaal rechts Willem Dreschler. Foto: Familiearchief Koning.
Zoon Arie (1936) kwam in de zaak
Terug naar de slagerij: Toen hij 18 jaar was kwam Arie zijn vader helpen in de slagerij. Hij had toen onder andere als taak om op de fiets de bestellingen naar de klanten te brengen. Zijn dochter Els zegt daarover: “Mijn vader maakte heel wat kilometers op de fiets om al die bestellingen af te leveren. De uitbreng was naar de Sloterweg, Noorder- en Zuiderakerweg, de Osdorperweg en de dijk in Badhoevedorp.”
Arie Koning bracht op de eind jaren vijftig al fietsend – getooid in slagersjas – bestellingen rond in het landelijke gebied en in Badhoevedorp. Foto: Familiearchief Koning; circa 1955.
Kleine winstmarges
Andy’s ouders Jacob en Sientje kregen drie kinderen. Andy: “Ik was de jongste. Ik had een oudere zus, Annie, die getrouwd was met Cok Peters, die in Amerika woonde. Het winkeliersbestaan betekende hard werken zonder grote winstmarges”, zo vertelt Andy: “Als alles goed ging, had je het geld, dat je op maandag had uitgegeven, op zaterdag met winst weer terug. Zo zag het leven van mijn ouders er ongeveer vijftig jaar lang uit. Mijn oudere broer Arie kwam in 1954 in de zaak werken en nam de slagerij samen met zijn vrouw Sjoukje in 1966 over.”
Verhuisd naar een nieuw huis achterin de steeg
“Nadat mijn broer Arie en zijn vrouw Sjoukje de zaak in 1966 hadden overgenomen, kwamen zij op de begane grond achter (huiskamer, woonkamer en badkamer) en boven de winkel (drie slaapkamers en wc) te wonen. Zij kregen drie kinderen: Els, Jaap en Annemiek.
Mijn ouders verhuisden toen naar de lage nieuwe woning achterin de steeg naast de winkel. Daar hebben zij nog vele jaren heel gelukkig gewoond. Die plek kenden ze al goed, want daar was eerst hun tuin waar hun fruitbomen stonden en waar zij groenten verbouwden en kippen hielden. Het comfortabele huis was een soort bouwpakket en ik weet nog goed dat het in drie dagen werd gebouwd. Dat moest zo snel, omdat het eigenlijk illegaal was om hier wat te bouwen. Het bleek een aangenaam woonhuis met een mooie tuin, die nog altijd grenst aan Tuinpark V.A.T.” Na jarenlang gedogen is de woning inmiddels al vele jaren officieel ingetekend in het bestemmingsplan en wordt nog altijd bewoond.
Jacob hielp zolang hij kon
Andy: “Mijn vader is nog vele jaren in de slagerij blijven helpen. Hij kende geen ander leven en dat is wat hij wilde. Mijn moeders leven speelde zich toen vooral achterin de steeg af. Zij kreeg toen eindelijk haar welverdiende rust, maar zij vond het heerlijk om door de steeg naar voren te stiefelen om deel te blijven uitmaken van het slagersleven.”
Winkelpand werd riant herenhuis
Andy vertelt hoe de generaties in 1966 en in 1997 doorschoven: “Toen de woning in het winkelpand vrij was gekomen, verhuisde het gezin van mijn broer Arie meteen in 1966 van de Lijnderdijk naar Sloten. Na de sluiting van de winkel in 1977 hebben zij hier nog 20 jaar gewoond. Daarna zijn Arie en Sjoukje naar de woning van mijn ouders achterin de steeg verhuisd. Het voormalige winkelpand aan de straat – dat inmiddels een woonhuis was geworden – werd in 1997 verkocht en werd in de markt gezet als een ‘riant herenhuis’. Als wij dat vroeger over onze winkel hadden voorspeld, zou iedereen ons toen zeker hebben uitgelachen…”
Herinnering aan winkel blijft zichtbaar
Sinds de familie Koning het pand aan de Sloterweg 1233 in 1997 heeft verkocht, is het tegenwoordig in eigendom van alweer een tweede eigenaar. Andy: “Het is goed te zien dat ook deze nieuwe Slotenaren goed voor het huis zorgen. Onze familienaam boven de deur is uiteraard verwijderd, maar ik vind het geweldig dat het woord ‘Vleeschhouwerij’ nog altijd op de voorgevel staat. Ik hoop dat die tekst daar en de gevelindeling met de winkelruit – nu het dorp een beschermd dorpsgezicht is – inderdaad ook voor altijd behouden blijft. Dat vind ik prachtig, omdat daarmee een stukje dorpsgeschiedenis van Sloten blijft leven.”
Nadat de slagerij was gesloten werd de winkelruimte omgetoverd tot woonkamer. De tekst ‘Vleeschhouwerij’ in Jugendstil-stijl is nog altijd zichtbaar, maar toen de familie Koning het winkelpand in 1997 verkocht werd hun naam boven de voordeur verwijderd. Foto: Familiearchief Koning, 1989.
Jacob overleed in 1995 op 89-jarige leeftijd en Sientje was 96 jaar toen zij in 2005 het tijdelijke voor het eeuwige verwisselde.
Jacob en Sientje Koning liggen samen begraven op de openbare begraafplaats rond de Sloterkerk. Foto: Tamar Frankfurther.
Nog een slagerij in de dorpskern
Een paar huizen verderop was op nummer 1239 nóg een slagerij gevestigd, die van Joop Kool. In die tijd was het nog zo dat klanten hun boodschappen haalden bij de winkelier die was aangesloten bij hun eigen kerk. Koning was protestants en Kool was katholiek. Slotenaren die bij geen van beide kerken of geen enkele kerk waren aangesloten, hadden veelal ook hun voorkeuren naar welke winkel zij het liefst gingen. Datzelfde gold overigens ook voor andere winkels op het dorp, zoals voor de drie bakkerijen. Zij kozen voor een bepaalde winkel omdat het persoonlijk beter klikte met de winkelier, omdat zij een bepaald product bij een bepaalde slager lekkerder vonden of omdat ergens een voordelige aanbieding gold. Nieuw Sloten was nog niet gebouwd en de tuinders en werklieden aten veel meer vlees dan tegenwoordig gebruikelijk is. Er was dus lange tijd voldoende nering om beide slagerijen overeind te houden.
Advertentie van Slagerij Van den Bosch: Advertentie uit de Westerpost; 23 december 1981. Archief Werkgroep Historie Sloten-Oud Osdorp.
De slagerij van Joop Kool werd later overgenomen door Gijs van den Bosch, die zijn winkel in 1988 sloot. Daarna werd het pand verbouwd en een jaar later betrok een jong gezin dit adres en kreeg het pand een woonfunctie. De winkelruit met daarboven de kleine openklapraampjes met glas-in-lood zijn hier behouden gebleven.
Na de lange werkdag werd de vitrine bij Slagerij Van den Bosch leeggehaald en schoongemaakt. Foto: Familiearchief Frankfurther, december 1988.
Tamar Frankfurther; 30 december 2024.
Zowel de omwonenden als de Dorpsraad Sloten-Oud Osdorp zullen zich verzetten tegen de komst van een te hoog, te groot en te modern ogend appartementengebouw aan de Sloterweg bij de rotonde.
Het lijkt irreëel dat dit bouwplan op de kavel aan de Sloterweg 984 – waar vroeger Tuincentrum Bakker was gevestigd – ooit zal worden uitgevoerd.
Het lijkt erop dat de architect van het pand ten onrechte dacht dat de kavel aan de Sloterweg – waar vroeger Tuincentrum Bakker was gevestigd – bij Nieuw Sloten hoort. Dit bouwplan staat haaks op alle regels die voor nieuwbouw op deze locatie gelden. Afbeelding: PBV Architects.
Bouwplan is zo’n beetje strijdig met alles
De ruimtelijke onderbouwing van het bouwplan rammelt op vele punten. Bovendien is het strijdig met het bestemmingsplan Nieuwe Meer e.o. en met het rapport ‘Cultuurhistorische kwaliteiten oostelijk deel Sloterweg, Amsterdam’. De indiener van het bouwplan legt ook niet uit waarom de architect zou mogen afwijken van alle regels die hier zijn toegestaan.
Echter, aangezien er op Sloten eerder ook ándere totáál niet passende bouwplannen zijn goedgekeurd, zullen de omwonenden en de Dorpsraad zich maximaal inzetten om dit bouwplan van tafel te krijgen. Niemand is tegen het bouwen van woningen op deze locatie, maar dan moet het wel gaan om een passend Slotens bouwplan met (ook) huurwoningen en / of koopwoningen voor starters.
Nieuwbouw moet passen bij omliggende Slotense bebouwing
Bureau ‘Cultuurhistorische projecten’ uit Weesp voerde op verzoek van de gemeente Amsterdam een onderzoek uit naar de cultuurhistorische waarden van de Sloterweg buiten de dorpskern. Zij noemen dit deel van de weg in hun rapport ‘Sloterweg Oost’. Naast een beschrijving van de eeuwenoude historie en ruimtelijke kenmerken van de landelijke weg bevat het rapport ook passages over de typologie van de bestaande en gewenste nieuwe bebouwing. De experts adviseren o.a. om het historisch-landschappelijk raamwerk in stand te houden en om terughoudend om te gaan met nieuwe bouwplannen: “Bouwhoogte, schaal en volume van nieuwbouw dienen in overeenstemming te zijn met historische bebouwing.”
Meedenken?
De Dorpsraad en de omwonenden zijn al in overleg hoe deze nieuwbouw kan worden tegengehouden. Bent u tegen dit bouwplan en / of wilt u erover meedenken? Stuur dan een mail.
Tamar Frankfurther; 20 augustus 2024.
Het was weer eens zover: Tijdens de vergadering van de stadsdeelcommissie op 16 juli 2024 stond het dossier ‘Veilige Osdorperweg’ op de agenda.
Na ruim een half uur praten bleek een meerderheid van de commissieleden zich achter portefeuillehouder Nazmi Türkkol (D66) te scharen en eerst maar weer eens rustig af te willen wachten wat de effecten zullen zijn van de voorgestelde minder ingrijpende maatregelen.
Bij slechts één concrete maatregel durfde Türkkol het aan om eigener beweging een uitvoeringsdatum te noemen: Op 23 juli zou de middenberm op de Ookmeerweg ter hoogte van de Osdorperweg worden afgesloten. En dát is in de nacht van 23 op 24 juli daadwerkelijk ook gebeurd. Alle motorvoertuigen moeten hier voortaan – óók als zij bijvoorbeeld richting het Osdorpplein rijden – rechtsaf slaan. De doorsteek bij het Dierenasiel is ook dicht.
Op de twee volgende kruisingen gelden keerverboden. Alle bestaande doorsteekjes voor voetgangers en fietsers zijn in deze 260 meter lange barrière opengelaten zonder dat daar nog een auto door kan. Van geen van de andere in de bewonersbrief van 24 juni 2024 genoemde maatregelen is bekend wanneer deze zullen worden uitgevoerd. Foto: Theo Durenkamp.
Slechts een minderheid (PvdA en GroeneBasisPiraten) steunde het ongevraagde advies van GroenLinkser Sarah Biddle, dat zou leiden tot een grote afname van het sluipverkeer over de smalle dijkweg.
Vijf adviezen voor veilige Osdorperweg
De opsteller van dit ongevraagde advies, Sarah Biddle van GroenLinks, hoopte tevergeefs de al jaren slepende discussie rond de onveilige weg, die onderdeel is van het Hoofdnet Fiets, vlot te trekken. Haar advies aan het stadsdeelbestuur bestond uit vijf deeladviezen:
1. Plaats aan de kant van Halfweg één fysieke knip om doorgaand verkeer te weren. Nadrukkelijk vroeg zij om hier niet hetzelfde systeem als op de Sloterweg toe te passen, het zogenaamde doorrijdverbod met camera’s die kentekens registreren. In het advies is sprake van een zogeheten ‘dynamische knip’ in de vorm van een verzinkbare paal, zodat de weg voor ondernemers en bewoners zonder omrijden bereikbaar blijft.
2. Breng een afsluiting aan op de Joris van den Berghweg en de Tom Schreursweg om sluipverkeer door het groene gebied van Oud Osdorp tegen te gaan.
3. Voer géén eenrichtingverkeer in op de Osdorperweg, omdat dit de snelheid en dus de onveiligheid juist alleen maar zal verhogen.
4. Pas géén om-en-om-regeling op de wegversmallingen toe, omdat de fietsers zowel vlak voor als vlak na de versmalling, dan júist in de knel komen als auto’s elkaar moeten passeren of op elkaar moeten wachten.
Het vijfde advies luidt: Wanneer een knip niet mogelijk is, sluit dan de middenbermen af aan weerszijden van de Osdorperweg op zowel de kruising met de Ookmeerweg als op de kruising met de N200. Dit advies lijkt te anticiperen op de (grote) kans dat er onvoldoende steun zou zijn om daadwerkelijk een knip in te voeren op de Osdorperweg. Beide afslagverboden door middenbermen dicht te zetten zouden sluipverkeer inderdaad effectief tegengaan. Echter, het ene advies (zijde Ookmeerweg) is reeds op 23 juli door de gemeente uitgevoerd en het andere advies (zijde N200) is – zie hieronder – is niet gewenst noch realistisch.
Türkkol: “Op 18 maart 2026 is de Osdorperweg veilig”
Stadsdeelbestuurder en portefeuillehouder Verkeer Nazmi Türkkol (D66) begon zijn reactie met het erkennen van de urgentie van de problematiek van een onveilige Osdorperweg. Hij liet weten dat hij zich bij zijn aantreden als doel had gesteld om dit dossier binnen zijn ambtstermijn van vier jaar op te lossen: Ruim de helft van zijn regeerperiode zit er inmiddels op.
Fase 1 van de renovatie van het noordelijk deel van de Osdorperweg tussen Halfweg en Joris van den Berghweg is voltooid en nam 7 maanden in beslag. Met Fase 2, de renovatie van het zuidelijke deel van de Osdorperweg tussen Joris van den Berghweg en Ookmeerweg, hoopt hij de veiligheid voor de hele Osdorperweg te vergroten. Fase 2 wil hij bovendien vergezeld laten gaan van een aantal aanvullende maatregelen die eraan moeten bijdragen om de verkeersveiligheid te vergroten en het aantal auto’s terug te dringen. Hiermee verwijst Türkkol naar de maatregelen die hij aankondigde in de bewonersbrief van 25 juni 2024.
Türkkol: “Ik hoop dat een knip niet nodig is”
Türkkol gaf aan dat de belangen van bewoners en ondernemers niet parallel lopen. Hij gaf aan dat hij mede daarom zeer zorgvuldig te werk zal gaan. Eerst zal hij nagaan of de combinatie van alle voorgestelde maatregelen al voldoende effectief zullen zijn om het doel, een veilige Osdorperweg voor iedereen, te behalen. Pas als blijkt dat dit niet lukt, wil hij in laatste instantie pas aan de invoering van een vorm van een ‘knip’ denken.
Concrete maatregelen die worden uitgevoerd: diverse afsluitingen
Als concrete eerste maatregel zegde Türkkol toe dat op 23 juli de middenberm op de Ookmeerweg ter hoogte van de Osdorperweg zou worden afgesloten. Aansluitend is ook de middenberm tegenover het dierenasiel dicht gemaakt. Vooralsnog zullen op de beide volgende kruisingen op de Ookmeerweg keerverboden worden ingevoerd. Mochten deze niet worden nageleefd, dan volgen ook hier afsluitingen met paaltjes.
Daarnaast staan afsluitingen gepland van de Joris van den Berghweg bij de kruising met de Osdorperweg en van de Tom Schreursweg. In plaats van een afsluiting op de Tom Schreursweg wordt ook nog overwogen om hier eenrichtingverkeer in te voeren.
Grote twijfels over effectiviteit van maatregelen
De bewoners van Oud Osdorp hebben meermalen aangegeven geen verbeteringen in de veiligheid te verwachten als Fase 2 is voltooid. Sterker nog: Zij hebben herhaaldelijk – mede op basis van hun ervaringen rond de reeds afgeronde renovatiefase 1 – aangegeven dat het opnieuw asfalteren van de weg juist zal leiden tot méér sluipverkeer dat ook nog eens sneller dan voorheen rijdt over het dan gladde en hier en daar verbrede asfalt.
Ook de voorgenomen uitbreiding van het aantal versmallingen van 5 naar 7, waarvan sommige met drempel, zal volgens hen nauwelijks of niet leiden tot de gewenste verkeersafname. Datzelfde geldt voor de afsluiting van de Joris van den Berghweg: De grootste verkeerstroom loopt nu al richting Halfweg en die zal volgens hen op de Osdorperweg door deze afsluiting juist toenemen.
Of het afsluiten van de middenberm op de Ookmeerweg leidt tot een significante afname van sluipverkeer wordt betwijfeld. Richting de Ookmeerweg zal er geen vervelende wachtrij meer ontstaan waardoor de doorstroming op de Osdorperweg juist verbetert. De grote winst van deze maatregel ligt erin dat de onveilige verkeerssituatie op deze zeer onveilige kruising nu eindelijk wordt beëindigd omdat het verkeer voortaan moet omrijden via beide rotondes.
Middenberm N200 afsluiten onhaalbaar en onwenselijk
Een maatregel waarvan iedereen weet dat deze wél zal leiden tot minder sluipverkeer is het dichten van de middenberm van de N200 ter hoogte van de kruising met de Osdorperweg. Verkeer komend vanaf de Osdorperweg zou dan alleen nog rechtsaf richting Amsterdam kunnen rijden en niet langer linksaf richting Haarlem. Tegen deze ingreep – zo erkende stadsdeelbestuurder Türkkol – bestaan echter flink wat bezwaren van Oud Osdorpers. Velen zijn immers voor veel voorzieningen aangewezen op Halfweg en Zwanenburg. Voor hen is deze middenbermdoorsteek de enige autoverbinding met beide dorpen. Daar komt nog bij dat deze kruising ligt in de aangrenzende gemeente Haarlemmermeer én het een provinciale weg betreft. Met andere woorden: De gemeente Amsterdam heeft over deze locatie geen zeggenschap. Beide argumenten onderstrepen dat dit geen realistische oplossing is.
Vaagheid troef: geen planning, geen vooruitblik
Veel Oud Osdorpers zien dit nieuwe hoofdstuk in de Osdorperwegsoap met lede ogen aan en vragen zich bezorgd af: “Zal het óóit veilig worden op de Osdorperweg? Weten al die commissieleden wel dit uitsteldossier al sinds 1963 loopt? Alwéér dringen de politici niet eens aan om in te grijpen. Weer wordt er geen voorrang gegeven aan de verkeersveiligheid. Nee, de meerderheid van de commissie en de gemeente kiezen ervoor maar weer eens rustig af te wachten. Geen van de leden van de stadsdeelcommissie stelde aan Türkkol vragen over de planning: Wélke volgens u zo effectieve maatregel zult u op wélk moment gaan invoeren in de hoop de Osdorperweg veilig te maken? En, als de gemeente dan eindelijk aan de slag is gegaan: Volgt er daarna dan wéér eerst een dure uitgebreide evaluatie waarvan we pas een half jaar later de onderzoeksresultaten mogen zien? Als deze planning nu zelfs nog volledig ontbreekt, hoe kunt u als ongetwijfeld goedbedoelend portefeuillehouder deze problematiek dan in vredesnaam binnen 20 maanden – voor 18 maart 2026 – oplossen?”
Theo Durenkamp en Tamar Frankfurther; 25 juli 2024.
* Wilt u de vergadering van de stadsdeelcommissie terugzien? Klik dan hier. Het agendapunt over de Osdorperweg duurt 36 minuten en begint bij tijdscode 0.41.25.