Volgende week is de laatste aflevering van deze rubriek van dit jaar 2014. Inmiddels heb ik ruim 40 afleveringen verzorgd, met veel genoegen. Met spiedende blik heb ik in de omgeving van Sloten en Oud Osdorp rondgekeken of er stof tot nadenken lag dat ik kon delen met de lezers.

Ik hoop tot uw genoegen. Daarnaast ontving ik van velen bijdragen over allerlei onderwerpen en activiteiten, waarvoor nog hartelijk dank. Om tot een soort overzicht van het bijna afgelopen jaar te komen, ga ik nog even terug naar de nieuwjaarsbijeenkomst van de dorpsraad en speciaal de bijdrage van onze voorzitter van de dorpsraad, Sjoerd Jaasma: “Als voorzitter moet je natuurlijk ook verstand van economie hebben, en in die hoedanigheid merk ik dat het met de dorpseconomie beter gaat.

Te koop staande woningen zijn verkocht en er wordt allerwegen gewerkt om ze weer in goede staat te brengen.” Ik denk dat onze voorzitter de spijker op de kop heeft geslagen, maar niet het hele plaatje overziet. Aan het dorpsplein is een karakteristiek huisje voorbeeldig gerestaureerd, net als het huisje naast de Banpaal.

Maar zoom je wat uit van het dorp, dan merk je dat er nog allerwegen twijfel is naar welke kant de bal gaat rollen. Afgelopen week trof het bericht dat Mexx failliet is, een bedrijf dat nu alweer 10 jaar gevestigd is in het voormalige Nissan-kantoor aan de Johan Huizingalaan. Ruim 500 werknemers zijn hierbij betrokken.

Dat overstijgt het dorpsniveau, maar heeft natuurlijk toch haar weerslag op de omgeving. Het bedrijventerrein Lutkemeerpolder blijft hardnekkig kampen met grote leegstand.

Daardoor is wel besloten de rest van deze agrarische polder voorlopig zo te laten. Wel spijtig van de onnodig gebleken sloop van diverse aardige huisjes aan de Lutkemeerweg. Om in de agrarische sector te blijven, een groot deel van de kassencomplexen langs de Osdorperweg wordt benut voor opslag van oude auto’s, caravans en boten. In weerwil van de mooie woorden die gesproken worden over stadslandbouw. Klaarblijkelijk is het ‘economischer’ ons voedsel via Schiphol in te vliegen vanuit gebieden in de wereld waar geringere loonkosten zijn. Daartegenover staat weer de start van het fruitbedrijf van Wil en Lisan Sturkenboom, en enkele andere initiatieven.

Daarnaast worden op kleine schaal koeien en schapen gehouden, bijvoorbeeld in het laatste stukje Riekerpolder. Ik heb er geregeld over bericht. Zo biedt de economie van ons gebied een wisselend beeld, waarvan de conclusie volgens mij is, dat we voorzichtig voort moeten gaan en sterke kanten van ons gebied benutten, de groene ruimte van de stadsrand en de cultuurhistorie die hier nog steeds tastbaar aanwezig is.

Ik wens u vast een goed en gezond nieuwjaar met een goede economie voor ons allen.

Nico Jansen

Uit: de Westerpost van 10 december 2014.

Op zondagmiddag 7 december 2014 begint om 15.00 uur een warm en sfeervol concert in de Sloterkerk, verzorgd door de drie professioneel geschoolde musici van het damestrio Merain.

Op het programma staat de mooiste kerstmuziek van de Britse eilanden (Engeland, Schotland, Wales en Ierland) door zang, viool en Keltische harp. De muziek roept zowel de kerstwarmte op als de mystieke sferen die zo typerend zijn voor de Keltische landschappen en streken.

Merain varieert op speelse wijze met de bezetting van de stukken, zoekt altijd naar de mooiste arrangementen en maakt deze ook vaak zelf.

De muziek wordt afgewisseld met boeiende toelichtingen op de teksten, instrumenten en de streken van herkomst. Dit alles leidt tot een zeer bijzonder concert dat voor een breed publiek toegankelijk is, zowel qua leeftijd als qua muzikale achtergrond.

Het repertoire omvat bekende en traditionele werken (instrumentaal en vocaal), waaronder Silent night, Don oíche Úd i Mbeithil’, Away in a manger, Marino waltz, Ierse dansmuziek en ook enkele composities van Merain zelf.

Kaarten voor € 10,- verkrijgbaar vanaf 14.30 in de kerk (kinderen onder de 16 jaar € 5,-). Reserveren is mogelijk via mirjamrietberg@hotmail.com. Adres: Osdorperweg 28 Amsterdam-Sloten, bereikbaar met tram 2 (eindpunt Nieuw Sloten) en de bussen 145 en 192, halte Osdorperweg.

Uit: de Westerpost van 3 december 2014.

Het blijft deze herfst maar steeds mooi weer. Dus maar weer eens kijken hoever het met de werkzaamheden staat in de Tuinen van West.

We starten in de Lutkemeer, achter het half leegstaande bedrijventerrein. Helder zonnig weer met stevige zuidoosten wind, die de rook van de Hemwegcentrale, of is het de vuilverbranding?, snel doet verwaaien. De klei van de vers geploegde akker glanst dof in de zon, de vruchtbare bodem van het meer belooft weer een rijke opbrengst, maar dat vergt nog wel flink wat inspanning. Via Wijsentkade en Slibveldweg lopen we naar de Haarlemmerweg. Via Oud Osdorp weer terug.

De werkzaamheden zijn nog niet voltooid, maar steeds meer wandelmogelijkheden nodigen de stadsbewoners naar deze omgeving. Het is natuurlijk echt voor de liefhebber van het polderland, de wijde blik en de fraaie luchten. Duidelijk hebben nog niet alle bewoners weet van de schoonheid die hier te beleven valt, want deze mooie zondagochtend is het nog erg stil.

Nico Jansen

Uit: de Westerpost van 12 november 2014.

Uw redacteur zoekt ook wel eens de grenzen op van het geografsche gebied waar de dorpsraad zich mee bemoeit. Want boeiend voor hen die de historie van de gemeente Sloten aan het hart gaat.

Het Spijtellaantje is zo’n geval, dat als een zijpad van de Sloterweg is begonnen en dat later een echte straat is geworden na demping van de sloot. Jarenlang hing sloop van de arbeidershuisjes in de lucht, nu dat niet doorgaat, blijft het karakter van dit deel van het Spijtellaantje behouden. Woningbouwvereniging Ymere laat hiermee zien dat een corporatie de maatschappelijke discussie niet helemaal koud laat.

De oude golfplaat loodsen zijn wel gesloopt en de bedoeling is dat 4 ”vrije” kavels bebouwd mogen worden. Dat vrije moet met een korrel zout genomen worden, in onze stad is sprake van een zeer behoorlijke regeldichtheid. We moeten in elk geval er het beste van hopen, dat de nieuwbouw qua schaalgrootte en ontwerp een beetje past bij de rest van het laantje.

Indertijd lag aan het einde van het pad de scheepswerf van Speidel met een grote houtdroogloods. De volksmond heeft de naam verbasterd tot Spijtel en dit bescheiden straatje een laan gemaakt. Ik fiets er altijd met plezier door, maar nu even niet, want nieuwe leidingen, nodig voor de bouwplannen, nopen tot ingrijpende opbreking.

Nico Jansen

Uit: de Westerpost van 5 november 2014.

Het Natuurpark Vrije Geer is een klein groengebied nabij het dorp Sloten met een oppervlakte van ruim 4 hectare. Het is gelegen tussen de Plesmanlaan, de wijk Nieuw Sloten en het dorp Sloten. Het is een laatste overblijfsel van het veenweidegebied dat zich vroeger uitstrekte tussen Amsterdam en Sloten.

Werken op Natuurpark Vrije Geer

Werkdata 2018 (*)
Altijd: vanaf 10.00 uur tot 14.00/15.00 uur; verzamelen op het park.

We beginnen zoals altijd om 10.00 uur, pauzeren rond 12.00 uur en gaan dan door tot 14.00 uur. Deze tijden zijn bij benadering, we beginnen wel altijd om 10.00 uur. Alle dagen zijn gepland op een zaterdag. Koffie en thee, koekjes e.d. worden verzorgd, wel graag zelf zorgen voor de lunch.

(*) Bij slechte weersomstandigheden wordt de werkdag verschoven.

* 21 april, o.a. de laatste wilgen knotten, brandnetels verwijderen, kleefkruid verwijderen.
* 09 juni, o.a. gras harken, riet afvoeren, hout rillen aanvullen en opruimen.
* 14 juli, o.a. gras en riet afvoeren.
* 18 augustus, o.a. gras en riet afruimen, eventueel nog wat wilgen afzagen.
* 22 september, gras en riet afruimen, licht zaagwerk, bijen/vlinder-ril aanvullen.
* 20 oktober (optioneel), het kan zijn dat deze dag verplaatst wordt naar de zomer.
* 03 november, Nationale Natuurwerkdag van Landschap Noord-Holland.

Contact Beheergroep Natuurpark Vrije Geer
* Henk Damen, tel. 06 -179 104 43 (maandag-vrijdag tussen 7.30 en 16.00 uur), e-mail: h.damen@amsterdam.nl
* Tamar Frankfurther, tel. 020 – 6152080, e-mail: tfrankfurther@hotmail.com

Externe links

* Boekje Wandelroute Vrije Geer (IVN)

* Natuurpark Vrije Geer op Wikipedia

* Natuurpark Vrije Geer – www.gefladder.nl

Geschiedenis
De Vrije Geer is sinds 1954 de naam van een weg in Amsterdam ten noorden van het dorp Sloten. De naam is ontleend aan een driehoekig stuk land (een geer) rond Sloten waarvan de inwoners vrijgesteld waren van het betalen van bepaalde belastingen aan de graven van Holland. De Vrije Geer strekte zich uit van de zuidpunt van de Slootermeer (Sloterdijkermeerpolder) tot aan de Haarlemmermeer en het grondgebied van Rijk of Rietwijk. De driehoek in het gemeentewapen van de vroegere gemeente Sloten (zie boven) verwijst naar de Vrije Geer (de hangsloten naar Sloten, de os naar Osdorp en de ster naar Sloterdijk).

Stadsuitbreidingen
Na de bouw van de Westelijke Tuinsteden in de jaren vijftig bleef er van het oorspronkelijke landschap weinig over. Toen in de jaren negentig ook het Tuinbouwgebied Sloten moest wijken voor de nieuwbouwwijk Nieuw Sloten dreigde het dorp Sloten geheel ingebouwd te raken door nieuwbouwwijken. Tevens zou er een tramverbinding komen van Nieuw Sloten naar de Middelveldsche Akerpolder, waar de nieuwe wijk De Aker werd gebouwd.

Referendum
Bewoners van het dorp Sloten, onder leiding van P. Hans Frankfurther, beijverden zich voor het behoud van het laatste groengebiedje. Om het referendum af te dwingen overhandigde het Comité Behoud Weilandje Vrije Geer 32.110 handtekeningen aan het gemeentebestuur van Amsterdam. Dit waren voldoende handtekeningen om een referendum te houden. Op 17 mei 1995 hield de gemeente Amsterdam voor het eerst een referendum dat op initiatief van burgers werd georganiseerd. Een grote meerderheid was voor behoud en de bouwplannen vonden daarop geen doorgang.

Natuurpark
Acht jaar lang werkte stadsdeel Osdorp samen met betrokken bewoners hard aan een nieuwe bestemming van het weilandje; een natuurpark waar iedere Amsterdammer van kan genieten. Op 21 mei 2003 kreeg het officieel de nieuwe naam ‘Natuurpark Vrije Geer’. Het beheer van het park wordt in samenwerking met het in 2010 tot Nieuw-West omgedoopte stadsdeel verzorgd door een groep vrijwilligers van de dorpsraad Sloten-Oud Osdorp. Dit is de beheergroep Natuurpark Vrije Geer.

Ecologie
Het natuurpark zou een rol kunnen gaan spelen als onderdeel van de Groene As, een ecologische verbindingszone tussen Amstelland en Spaarnwoude. Dit is door diverse oorzaken nog niet het geval, bijvoorbeeld steile kade muren, asfalt en huizen. Er bestaan echter wel concrete plannen om de ontsluiting die daarvoor noodzakelijk is te realiseren. Die plannen kunnen stap voor stap in de toekomst uitgevoerd worden. In de Vrije Geer groeien onder meer de echte koekoeksbloem en de rietorchis, verder is het een broedplaats voor de ooievaar, kievit, kleine karekiet, blauwborst en veel andere vogels.

Beheergroep Natuurpark Vrije Geer
De beheergroep bestaat uit een groep vrijwilligers die onder deskundige leiding het Natuurpark Vrije Geer beheert als een ecologische zone en recreatief park. Veel vrijwilligers hebben ondertussen een cursus gevolgd bij Landschap Noord-Holland. Door al deze inzet zijn er op het park ondertussen vele soorten insecten en vogels gesignaleerd. Er broeden ooievaars en ook grazen er vijf schapen. Al deze inspanning wordt beloond met een groeiende groep bezoekers.

Goed bereikbaar
Het natuurpark is goed bereikbaar met tramlijn 2 (richting Nieuw Sloten), die zijn eindpunt heeft aan het Oudenaardeplantsoen. Vanaf de tramhalte is het nog een paar minuten lopen.

Ooievaars

In 2015 zijn er op een der ooievaarsnesten twee jongen uitgebroed en uitgevlogen.

* Zie ook: De ooievaars zijn geboren!

In 2016 zijn er zelfs vier jongen uitgebroed en uitgevlogen.

* Zie ook: Vier ooievaars geringd op Natuurpark Vrije Geer

Ook in 2017 zijn er weer drie jongen.

* Zie ook: Drie kleuterooievaars Vrije Geer zijn geringd

Afgelopen twee weken is er gewerkt of het leven ervan af hing om de Sloterweg van nieuw asfalt te voorzien.

Tevens is bij de Ditlaar aan weerszijden een fietspad aangelegd tot aan de peilscheidingspad. Het drukke fietsverkeer van dorpsstraat naar peilscheidingskade v.v. wordt op deze wijze veiliger afgewikkeld.

Ter plekke wordt de maximum snelheid voor motorvoertuigen beperkt tot 30km. Het ziet er nu nog een beetje uit als een verkeersplein, dat is nog even wennen. Straks is het weer begroeid en hopelijk gaat het naar wens functioneren.

Uit: de Westerpost van 22 oktober 2014.

Op zondagmiddag 26 oktober 2014 organiseert de Stichting Vrienden van de Sloterkerk in de Sloterkerk, Osdorperweg 22 te Amsterdam, om 15.00 uur een matinee concert.

Ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van deze matinee-concerten in de Sloterkerk vindt er rond de 300ste verjaardag van Carl Philipp Emanuel Bach een heus kamerfestival plaats dat verzorgd gaat worden door leden van het Koninklijk Concertgebouworkest. Na het eerste, zeer succesvolle concert in maart dat als motto had: Muziek aan het hof van Frederik de Grote, heeft dit concert in deze serie als motto: Zielsverwantschappen. In het Duits zo fraai genoemd Seelenverwandtschaft.

Zo heeft met name de impressionistisch ingestelde Claude Debussy zich door de barok laten inspireren. De met veel prijzen gelauwerde Japanse componist T. Takemitsu is op zijn beurt weer geïnspireerd door Debussy.

De volgende musici uit het Koninklijk Concertgebouworkest zullen optreden. In de eerste plaats de altvioliste Eva Smit, de harpiste Miriam Overlach en Mariya Semotyuk die ons ongetwijfeld zal laten genieten van de betoverende klanken op haar dwarsfluit.

De toegangsprijs bedraagt 9 euro en voor donateurs is de prijs 8 euro. Na afloop is er gratis consumptie in het wijkgebouw Vink en Boer.

Voor meer info over het exacte programma: zie www.sloterkerk.nl
Reserveren bij voorkeur via concert@sloterkerk.nl of anders via tel.nr. 020-6157692.

Uit: de Westerpost van 22 oktober 2014.

Op kerkgrond in dorpskern Oud Osdorp

Sinds enkele maanden ligt het tuincomplex in de voormalige dorpskern van Oud Osdorp er leeg en aangeharkt bij: alle kassen en schuurtjes moesten op last van stadsdeel Nieuw-West wegens illegale bebouwing worden verwijderd. Toen daarbij ook nog asbest werd ontdekt, is het hele terrein ontruimd in afwachting van toekomstige ontwikkelingen. Maar voor het zo ver is, moet eerst de status van het erachter gelegen kerkhof worden bepaald en is het r.-k. kerkbestuur van Halfweg momenteel op zoek naar de nabestaanden van de resterende graven.

In 2010 ontving het kerkbestuur van de r.-k. parochie Halfweg van stadsdeel Nieuw-West de aanschrijving om alle bouwsels van het terrein tegenover Osdorperweg 555 te verwijderen omdat hiervoor geen omgevingsvergunning was aangevraagd. Het kerkbestuur heeft vervolgens namens alle belanghebbende tuinders bezwaar aangetekend en aan een hoorzitting deelgenomen, mede vanuit het argument dat de kassen en schuurtjes er al ‘sinds mensenheugenis’ staan. De gemeente bleef echter op het standpunt staan dat alle bouwsels illegaal waren en eiste afbraak. Toen daarbij ook nog asbest werd aangetroffen, moest er een veilige en vakkundige afvoer plaats vinden, waardoor uiteindelijk het complete terrein schoon is opgeleverd en tevens de verdere voortzetting van de groente- en moestuintjes is beëindigd.

Onderzoek kerkhof
Het achterste deel van het ca. 6.000 m2 grote terrein bestaat uit een kerkhof met een aantal grafzerken waarvan de laatste bijzetting in 1921 plaats vond. Opvallend op deze begraafplaats is vooral het 3 meter hoge grafmonument met grafkelder dat tezamen met 35 m2 grond eigendom is van de familie Deckers van wie in 1969 de laatste bijzetting heeft plaats gevonden. Omdat van alle overledenen op dit kerkhof geen nabestaanden bekend zijn, is het kerkbestuur momenteel naar hen op zoek. Tevens wordt uitgezocht of, en zo ja wanneer, het kerkhof officieel is gesloten.

Van Sloten naar Osdorp en weer terug
Het kerkhof is een restant van de r.-k. kerk St. Pancratius die van 1650 tot 1901 op deze plek heeft gestaan. Toen bij het beleg van Haarlem in 1573 de oorspronkelijke katholieke kerk in Sloten aan het begin van de Osdorperweg door de watergeuzen in brand werd gestoken en vervolgens door de protestanten werd overgenomen, moesten de katholieken decennialang gebruik maken van boerenschuren. Toen verderop aan de Osdorperweg even voorbij de knik in 1650 een nieuwe kerk werd gebouwd, hadden de katholieken weer hun eigen onderkomen.

Door de vervening van de omliggende polders werd de kerk als gevolg van verzakking bouwvallig en toen tevens bekend werd dat in Halfweg een nieuwe parochiekerk zou komen, besloot men in 1901 een nieuwe kerk in Sloten te bouwen en de kerk in Oud Osdorp af te breken. Het terrein is vervolgens in 1902 verkocht aan de r.-k. parochie Halfweg en ligt er sindsdien braak bij. Ook het nog steeds aanwezige kerkhof raakte steeds meer in verval.

Pas als alle onzekerheden rond het kerkhof zijn opgelost, kan het kerkbestuur van de parochie Onze Lieve Vrouw Geboorte te Halfweg verder met eventuele nieuwe plannen voor dit stukje grond dat dan al weer 365 jaar als kerkgrond in gebruik is.

Meer info over deze begraafplaats: www.studiokoning.nl/Foto_Amsterdam_4/Kerkhof_Osdorp.html

Nico Jansen

Uit: de Westerpost van 15 oktober 2014.

Al eerder dit jaar heb ik in deze rubriek aandacht besteed aan deze markante bomenlaan, 750 meter lang en 50 meter breed. Aan weerszijden 2 rijen populieren van elk ongeveer 60 bomen.

Daarbinnen de stobben van een mislukt experiment met notenbomen, bij vergissing afgezaagd, naar verluidt. De populieren zijn ruim 50 jaar oud en vertonen tekenen van verval en diverse bomen zijn reeds geveld.

Het probleem met laanbeplanting is dat deze eigenlijk niet stuk voor stuk vervangen kan worden. Nieuwe aanplant komt niet tot wasdom in de schaduw van de volwassen reuzen. Toch is het lastig afscheid te nemen van het nu nog fraaie beeld. Maar een goed doordacht beplantingsplan kan tot in de verre toekomst de bezoeker verblijden. Dan dient mijn inziens niet opnieuw met populieren beplant te worden, omdat deze soort niet erg oud kan worden en veel onderhoud vergt.

Populieren zijn natuurlijk ook speciaal voor hout- en papierproduktie aangeplant. Gaat het om schoonheid dan moet aan een oer-Hollandse boom als de eik gedacht worden, of de linde. Maar ook de notenboom mag niet veronachtzaamd worden, ze leveren een fraai beeld op en elke herfst noten. En uiteindelijk goed bruikbaar hout. Net als de eik en de es. Kortom, hier kan een goede boom over opgezet worden. Het leuke van nieuwe aanplant is dat men samen met de bomen kan opgroeien, hoewel ik bang ben dat ze ons gaan overleven.

Nico Jansen

Uit: de Westerpost van 8 oktober 2014.