De Blauwe reiger
Tachtig jaar geleden, in 1935, verscheen het fraaie boek van Jan P. Strijbos over deze vogel. Het beschrijft het leven in de reigerkolonie op en om boerderij Zomerlust van Jan Rijnierse aan de Sloterweg.
En passant geeft hij, vanaf zijn hoge uitkijkpunt een schets van het toenmalige polderland waar de stad in de verte zichtbaar is achter de dan juist aangelegde Ringspoordijk. In de verte hoort en ziet hij in de vroege morgen de Fokker vliegtuigen opstijgen van Schiphol voor hun verre reis naar Batavia.
De omgeving is inmiddels dramatisch veranderd, maar de Blauwe reiger is gebleven. De kolonie bij Zomerlust is verdwenen, het broeden geschied nu in het Amsterdamse Bos, nabij de Koenenkade. Maar de vliegafstand is beperkt en daarom treffen we de vogel overal in onze omgeving aan. Op deze windstille ochtend op een tak in de sloot langs de peilscheidingskade met een mooie spiegeling.
Nico Jansen
Uit: de Westerpost van 25 februari 2015.
Park am See II
Vorige week meldde ik u de aanvraag voor een openlucht dance feest in de oeverlanden op 23 en 24 mei; zaterdag en eerste Pinksterdag. Tot begin maart kunnen zienswijzen worden ingediend bij: Het algemeen bestuur van de bestuurscommissie van stadsdeel Nieuw-West, Postbus 2003, 1000 CA Amsterdam.
Betreft: zienswijze dossiernummer 57793. De wettelijke status van een zienswijze is niet heel sterk meer, maar in deze zal ook de macht van het getal gelden. Hoe meer hoe beter. Op de website van Vereniging De Oeverlanden Blijven staat haar zienswijze die eenieder desgewenst kan overnemen.
Nico Jansen
Uit: de Westerpost van 25 februari 2015.
Park am See
Onder deze naam wordt weer vergunning voor een evenement aangevraagd voor 23 en 24 mei 2015 in de Oeverlanden (Park) aan Het Nieuwe Meer (am See). In het duits klinkt het natuurlijk opwindender dan in onze moers taal.
Chasing the Hihat Event Productions wil daar een openlucht evenement organiseren voor zo’n 1950 personen. Daarmee blijven ze binnen de limiet die het bestemmingsplan stelt aan evenementen in de Oeverlanden. Alleen werd in het bijbehorende essay ervan uitgegaan dat het hier rustige activiteiten betreft die passen in de kleinschalige sfeer van het gebied.
Afgelopen december heeft het stadsdeel een evaluatie gehouden over het eerste festival dat in 2014 in de Oeverlanden is gehouden, ook in mei. Daaruit bleek dat er talrijke bezwaren bij betrokken burgers en omwonenden leefden en dat de teneur was dat de geluidhinder, de schade aan de natuur, de onttrekking van het recreatiegebied aan het normale gebruik in een periode dat men er graag op uit gaat in de eigen omgeving, dit type evenement niet past in dit gebied. Het is een welhaast industriële activiteit die veel hinder voor de omgeving oplevert en die daarom bij voorkeur in een dichte hal op een industrieterrein thuishoort. Het lijkt erop dat een meerderheid van de bestuurscommissie, zoals de stadsdeelraad tegenwoordig heet, het daarmee eens is.
Spijtig dat het beleid ten aanzien van openlucht evenementen inmiddels rechtstreeks onder de burgemeester, Eberhard van der Laan, valt. Onze burgemeester lijkt mij een aardige man die natuurlijk voor zijn oordeelsvorming moet afgaan op wat hij aan rapportages op zijn bureau aantreft. Daar lijkt wel een beetje de bottleneck te zitten, de ambtelijke rapportages zijn nogal vanuit de organisator geschreven met een roze bril. Daarnaast is het natuurlijk zo dat vanuit het stadhuis geredeneerd onze gebieden ver weg in de periferie liggen, en datgene wat in het centrum ongewenst wordt beschouwd gemakkelijk over de Schinkel wordt gegooid. Ik kan het niet bewijzen, omdat de site van de gemeente geen woonadressen van raadsleden weergeeft, maar ik dacht dat er slechts 1 raadslid woonachtig is ten westen van de Schinkel / Kostverlorenvaart. Dus van volksvertegenwoordigers heeft de burgemeester niet zoveel te vrezen.
Inmiddels ligt er dus de nieuwe aanvraag voor komende mei. Omdat er een schrijffout in zit, Oeverlander ipv Oeverlanden, was het niet direct te filteren, gelukkig dat Cees Fisser erop attent maakte. De opzet is iets bescheidener dan vorig jaar, maar ook nu staan de luidsprekers aan de waterkant en draagt het geluid ver door weerkaatsing op het water. De inspraak loopt tot eind februari. Ondertussen zijn op internet de meeste kaartjes al verkocht, waarmee de organisator een voldongen feit stelt richting de burgemeester. Dan gaan bedrijfseconomische overwegingen ineens een rol spelen en worden andere belangen ondergeschikt. Althans dat gevaar bestaat. Aan Eberhard de taak en eis om de balans te bewaren, zoals een goede burgemeester betaamt. Een feest van twee dagen voor 4.000 jongeren en een winstgevende zaak voor de organisator, het gebruik van het Park am See is bijna gratis, en een gesloten natuur- en recreatiegebied en een heel weekeind geluidoverlast voor talloos velen in het Nieuwe Meer gebied. Ik houd u op de hoogte van de verdere ontwikkelingen.
Nico Jansen
Uit: de Westerpost van 18 februari 2015.
De Kroniek van het Kanaal om de West
Het Kanaal om de West in Amsterdam, een kanaal waarvan slechts een klein deel is aangelegd. De ondertitel luidt: Hoe een onvoltooid kanaal de afwatering van Rijnland ongunstig beïnvloedt.
Het leek mij een goed idee om het gereedkomen van de studie te koppelen aan het voornemen van het hoogheemraadschap van Rijnland, de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude en de gemeente Amsterdam, om in het eerste kwartaal van 2015 een beslissing te nemen over het vergroten van de doorvoercapaciteit van de sluizen in Halfweg. Indien daartoe inderdaad besloten wordt, komt een eind aan een decennialange discussie. Het is een mooi moment om mijn werkstuk af te sluiten en in bredere kring bekend te maken.
Het Kanaal om de West op de kaart van het Algemeen Uitbreidingsplan van Amsterdam.
Het Kanaal om de West was een nieuw kanaal aan de westrand van Amsterdam dat de (toen) overvolle Kostverlorenvaart / Schinkel op termijn moest ontlasten. Plannen voor het kanaal stonden al in het Algemeen Uitbreidingsplan van Amsterdam van 1935. Het moest voorzien in een verbinding tussen het Nieuwe Meer en het Noordzeekanaal.
Het tracé valt grotendeels samen met de Ringvaart van de Haarlemmermeerpolder en Zijkanaal F in het westelijk havengebied. De ontbrekende schakel vormt het deel tussen de Ringvaart bij Zwanenburg en Zijkanaal F bij Halfweg. Later wordt het tracé van het kanaal naar de Amerikahaven verlegd. In 1968 besluit de gemeenteraad van Amsterdam het Kanaal om de West aan te leggen en eind 1969 wordt met het deel tussen de Amerikahaven en de Haarlemmerweg begonnen (de eerste fase). Omdat het kanaal ook dienst zal gaan doen als afvoerkanaal van overtollig boezemwater, laat Rijnland medio jaren 1970 halverwege de eerste fase een nieuw boezem-gemaal bouwen, dat het 150 jaar oude stoomgemaal in Halfweg moet vervangen. Maar veel langer dan 1500 meter zal het kanaal niet worden. De financiële situatie van de gemeente is zo slecht dat besloten wordt om het gehele project stop te zetten. Hiermee vervalt niet alleen het Kanaal om de West als scheepvaartkanaal, maar ook als afwateringskanaal voor Rijnland.
Er moet dus naar een alternatief worden omgezien. Aanvankelijk wordt geloosd op Zijkanaal F , maar dit kanaal moet weg omdat het de meest doelmatige verkaveling van het havengebied in de weg staat. Het enige alternatief ligt in de mogelijkheid gebruik te maken van de wél gerealiseerde eerste fase. In afwachting van betere tijden kiest de gemeente voor een tijdelijke oplossing. Zij stelt voor om tussen de eerste fase en Zijkanaal F een verbindingskanaal aan te leggen zodat Rijnland zijn boezemwater via dit kanaal en het nieuwe gemaal op de Amerikahaven kan lozen.
Hoewel daarmee de afwatering verzekerd is, staat van het begin af aan vast dat de uitwateringssluizen in Halfweg minder water kunnen aanvoeren dan het nieuwe gemaal kan afvoeren. De capaciteit van het gemaal is afgestemd op een 60 meter breed aanvoerkanaal. Daar komt bij dat de hoeveelheid af te voeren water elk jaar groter wordt. Sinds 1977, het jaar waarin het nieuwe boezemgemaal Halfweg in gebruik werd genomen, staat het vergroten van de doorvoercapaciteit van de sluizen in Halfweg op de agenda van Rijnland.
Inmiddels lijkt een oplossing in zicht en komt er wellicht een einde aan de decennialange discussies. Het is de bedoeling dat het hoogheemraadschap van Rijnland, de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude en de gemeente Amsterdam in het eerste kwartaal van 2015 een beslissing nemen over de wijze waarop de doorvoercapaciteit van de sluizen kan worden vergroot. Een belangrijk uitgangspunt is behoud van het monumentale karakter van het historische complex.
Hoewel de ruimtelijke reservering voor het kanaal reeds in 1986 geschrapt is, kan het komende besluit worden gezien als het einde van het Kanaal om de West. Daarmee wordt een als tijdelijk bedoelde oplossing tot definitieve situatie verheven. In de kroniek spelen genoemde instanties de hoofdrol. Bijrollen worden vervuld door de woonarkbewoners in Zijkanaal F en zaken als het Haarlemmermeer, het Nieuwe Meer, de Schinkel, de Kostverlorenvaart, de Overtoom, Halfweg met het stoomgemaal en het sluizencomplex, terwijl de historische Spaarndammerdijk zich als een rode draad door het verhaal slingert.
De kroniek bestaat uit vier delen:
– een aanloop in de geschiedenis in de vorm van een chronologie van 1000-2015 waarin de groei van de stad en zijn omgeving wordt geschetst;
– een fictief verhaal waarin wordt beschreven welke maatregelen nodig zijn als van overheidswege zou worden besloten om het kanaal alsnog aan te leggen. Het is geïllustreerd met diverse schetsen, tekeningen en een ruimtelijk eindplan dat de gevolgen van een dergelijke beslissing in beeld brengt;
– een miniserie bestaande uit vijf plattegronden waarop de ruimtelijke ontwikkeling van het kanaal in vijf stappen in beeld is gebracht;
– een fietsexcursie langs sporen van het kanaal die in het landschap zijn achtergebleven.
De studie is op eigen initiatief tot stand gekomen en wordt in eigen beheer uitgegeven. De geprinte versie telt 234 pagina’s op A4 formaat en 273 afbeeldingen in kleur, waarvan de meeste speciaal voor dit onderwerp zijn gemaakt. De voorlopige prijs ligt rond de € 30,- excl. € 6,75 verzendkosten. Hoe meer personen intekenen, hoe lager de prijs! Intekenen kan tot 15 maart 2015. Stuur dan een email naar jos@joshogenes.com
Na 15 maart 2015 krijgt u bericht hoeveel en op welke manier u kunt betalen. Na ontvangst van het verschuldigde bedrag wordt het boek toegestuurd. Als u als sponsor aan de uitgave wilt meewerken, kan dat door een hoger bedrag over te maken. Uw naam wordt dan in het boek vermeld. Ik zie uw reactie met belangstelling tegemoet.
Jos Hogenes
Uit: de Westerpost van 11 februari 2015.
Verkiezingen Provinciale Staten
Uitnodiging voor bewoners dorpsraadgebied
Op woensdag 11 maart 2015 om 20.00 uur is er een bijeenkomst in het dorpshuis over de verkiezingen van de Provinciale Staten op 18 maart, en de spreker is gedeputeerde De Bont. Tijdens het debat is er tevens gelegenheid voor vragen stellen en discussie. Aan de orde komen de Tuinen van West, Schiphol, de Groene As en het landelijk gebied. De dorpengids wordt dan ook aangeboden aan de heer De Bont. Na afloop is er een gezellig samenzijn om na te praten met een drankje. Iedereen is welkom.
De dorpsraad
Uit: de Westerpost van 4 februari 2015.
Nieuwe molenaar op Sloten
Half januari 2015 is Ton van Kampen opgevolgd door Hans Schutte als molenaar op de Molen van Sloten. Hij was sinds 1990, toen de molen in gebruik genomen werd, hierbij als molenaar betrokken.
De molen levert een grote bijdrage in de beheersing van het waterpeil van de polders aan weerszijden van de Slotervaart en spaart zodoende veel fossiele brandstof uit.
De molen is een icoon van het dorp geworden en trekt veel (buitenlandse) toeristen. Iets wat de voormalige molen van Sloten, de Riekermolen, die nu aan de Amstel staat, ook doet. Alleen met dit verschil dat dit een dode molen is geworden, die de wieken nimmer meer laat draaien. Tevens fungeert de molen als tentoonstellingsruimte en trouwlocatie. Met ernaast het Kuiperijmuseum annex vergaderzalen is het een drukbezocht complex. We wensen Hans Schutte veel succes bij het vervullen van zijn verantwoordelijke taak.
Uit: de Westerpost van 4 februari 2015.
Matinee Concert Sloterkerk – 1 maart 2015
Optreden van Fred Edelen, Cellist van het Concertgebouworkest
Op zondagmiddag 1 maart 2015 is er om 15 uur in de Sloterkerk, Osdorperweg 22 te Amsterdam, een optreden van de aan het Koninklijk Concertgebouworkest verbonden cellist Fred Edelen. Samen met zijn vrouw Christina Scott op de klavecimbel bestaat dit kwartet uit de altvioliste Suzan Rous en uit de violist Tony Rous.
Op het programma staan werken van o.a. Mozart, Hayd, Vanhal en van Von Dittersdorf. Werken die de vier componisten zelf met elkaar hebben gespeeld! Heel boeiend dus om terug te gaan in de tijd. De toegangsprijs bedraagt 9 euro euro, inclusief consumptie na afloop. Voor meer informatie over het programma zie: www.sloterkerk.nl
Gelukkig het gebied dat eens even weinig nieuws oplevert!
Men spreekt wel eens over de blauwe maandag, de derde maandag van het nieuwe jaar, wanneer de goede voornemens weer eens ijdel zijn gebleken en het geld weer op is.
Die dag ligt alweer achter ons, zodat we de rest van het jaar opgewekt kunnen beleven. Maar we moeten er nog van bijkomen. Dat blijkt uit de geringe oogst aan berichten. Maar dat biedt weer eens plaats voor historische beelden uit het archief onder de titel:
Verdwenen wereld
Sinds de annexatie van de gemeente Sloten in 1921 is deze omgeving onherkenbaar veranderd maar zijn ook waardevolle stukken bewaard gebleven. Gelukkig is er veel gefotografeerd en getekend zodat we nog steeds een beeld kunnen vormen hoe het hier is geweest. Ongelukkig dat er veel verdwenen is dat met een iets andere insteek van de toenmalige stadsontwikkelaars prima gespaard had kunnen blijven. Met behulp van de foto’s en de tekeningen kunnen we zien wat voor aardigs ons is afgepakt. Nu het over 5 jaar een eeuw geleden is dat de gemeente Sloten ophield te bestaan is het goed na te denken hoe zoiets in een passende vorm herdacht kan worden. Bijvoorbeeld met een publicatie van foto’s en tekeningen hoe het was, hoe het nu is en hoe we kunnen proberen wat terug te veroveren van wat is kwijtgespeeld.
Het planologisch tekort
Na de annexatie, die overigens nog enkele jaren is opgehouden door oorlogsomstandigheden van de Eerste Wereldoorlog, en actief verzet vanuit de gemeente Sloten zelf, zijn in snel tempo plannen ontwikkeld om Amsterdam op te stoten in de vaart der volkeren. Een van de eerste plannen betrof de aanleg van de Ringspoordijk, waarmee in 1925 werd begonnen en die in ruwbouw in 1931 gereed was. De crisis die begon met de beurskrach van 1929 legde de zaak stil, waarna later de voorkeur gegeven werd aan de spoorwegwerken oost, die in 1939 werden voltooid. In 1934 wordt het Algemeen Uitbreidingsplan gelanceerd, grotendeels het werk van Cornelis van Eesteren. Deze polderjongen uit Alblasserdam had een blinde vlek voor de cultuurhistorische waarden van dit agrarisch gebied en zette de plattegrond naar zijn hand, een strak raster van rechte wegen, en wat hier niet in paste diende te verdwijnen. Alleen op een gegeven zoals de Ringspoordijk werd voortgeborduurd, overigens loopt deze dijk perfect noord-zuid. Wat hij echter niet heeft beseft is de waarde van historisch-organisch gegroeide verbindingen van de stad met het ommeland. Hij dacht dat beter te kunnen en van deze misvatting plukken we nog de wrange vruchten. De oude bestaande infrastructuur had gerespecteerd dienen te worden en de nieuwe structuren hadden daarnaast ontwikkeld moeten worden.
Overvloed maakt onbesuisd
Wanneer plotseling je een enorm areaal in de schoot geworpen krijgt, dan denk ik dat het gemakkelijk naar het hoofd stijgt. Tot dan toe zijn steden altijd in een kalm tempo ontwikkeld, elke generatie droeg er aan bij. Zoals kathedralen er soms vele eeuwen over deden voordat ze voltooid waren. Er was altijd gebrek aan ruimte zodat weloverwogen beslist diende te worden. Financieel was het vanwege subsidie belangrijk om alles al globaal in te vullen, wat toch veel tekortkomingen heeft opgeleverd. Maar het ergst blijft dat zoveel schoonheid is vernietigd. Het dorp Sloterdijk, het stuk Sloterweg en delen van de Osdorperweg en de Uitweg. Nu Amsterdam wordt overspoeld met toeristen kan overwogen worden een deel naar ons gebied af te leiden, langs mooie en logische routes. Dus herstel Sloterweg en Osdorperweg met passende, eigentijdse bebouwing. Herstel zoveel als mogelijk het dorp Sloterdijk om het kantorenpark rondom van de ondergang te redden. Een mooi programma voor de komende 100 jaar!
Nico Jansen
Uit: de Westerpost van 28 januari 2015.
Matinee Concert Sloterkerk, zondag 25 januari
Optreden van de sopraan Laila Cathleen Neuman
Op zondagmiddag 25 januari 2015 organiseert de Stichting Vrienden van de Sloterkerk in Sloterkerk, Osdorperweg 22 te Amsterdam, om 15.00 uur een origineel matinee concert. Centraal staat ditmaal een solerende en soms ook acterende sopraan, te weten Laila Cathleen Neuman. Zij is een jonge en veelbelovende sopraan die afwisselend in het binnen- en in het buitenland met succes optreedt. Zij brengt o.a. liederen van John Dowland en Henry Purcell ten gehore en wordt daarbij op een basluit (theorbe) begeleid door de Tsjechische musicus Jan Cizmar die speciaal voor dit concert uit Tsjechië overkomt.
Wat is nu zo origineel? Als u naar een film bij een commerciële omroep op de televisie kijkt, dan wordt deze film regelmatig onderbroken door reclames. In de tijd van Shakespeare werden toneelstukken ook onderbroken en wel door vrolijke, krankzinnige liedjes (mad songs) waarbij de zangers prominent acteerden! Die liederen gaat Laila Neuman vertolken en wel onder de titel ‘Songs en Mad songs uit de tijd van Shakespeare’. Voor meer informatie over het programma: zie de website www.lcneuman.com en de website www.sloterkerk.nl . Die toegangsprijs bedraagt 9 euro. Na afloop is er gratis consumptie in het wijkgebouw ‘Vink en Boer’. Reserveren bij voorkeur via concert@sloterkerk.nl of anders via tel nr.: 020-6157692.
Uit: de Westerpost van 21 januari 2015.
Ooievaarsdorpje op Natuurpark Vrije Geer
De afgelopen jaren heeft zich een ware ooievaarssoap afgespeeld op Natuurpark Vrije Geer.
U herinnert zich vast nog hoe in 2013 de vader van het trotse jonge gezin vermoord is door een jaloerse soortgenoot. Hoe de moeder zich daarna bijna doodhongerde, omdat ze haar eieren niet durfde te verlaten. Hoe de eieren toen door een bergbeklimmer uit het nest zijn gehaald en met de Dierenambulance naar Artis zijn gebracht. Eén ooievaar (Geertje) heeft het toen overleefd en vliegt nu vrij rond.
Te veel belangstelling voor één paal
Vorig jaar nestelde zich een nieuw paartje op ‘onze’ paal. Iedereen blij, want we zouden nu eindelijk ook een keer kleine ooievaartjes op het natuurpark kunnen gaan bewonderen… Maar nee, al snel werd het paartje verdreven door de weduwe, die vond dat zij recht had op die paal – wachtend op haar man… Ondertussen zaten er soms acht andere ooievaars om haar heen te loeren op haar nest… Al met al geen ideale situatie om in alle rust een gezinnetje groot te brengen. “De paal op Natuurpark Vrije Geer is blijkbaar te populair”, was de conclusie van de beheergroep. Vandaar dat we toen zijn gaan uitzoeken of er palen bijgeplaatst konden worden. Gelukkig vliegen ooievaars wel tien kilometer om voedsel te zoeken en zolang de palen elkaar maar niet raken, kunnen ze prima in een groep leven, zo beweerden de experts.
Drie palen erbij
We hebben er toen – in bijzonder goede samenwerking met stadsdeel Nieuw-West – voor gekozen om er drie palen bij te plaatsen. Op 13 januari zijn ze neergezet. Het was nog een hele klus om ze op het drassige landje te krijgen. En vooral het maken van de gaten voor de palen (met een handmatige grondboor!) was een pittige klus. Maar het is gelukt en vol trots kunnen we nu zeggen dat er bij het dorp Sloten ook een ooievaarsdorpje is gekomen! Nou ja, laten we zeggen dat de ‘huizen’ er staan. Nu de bewoners nog… Niemand kan voorspellen hoe lang het duurt voordat de palen (allemaal) bewoond zullen worden. Het kan dit jaar al zover zijn, maar de kans is groter dat het een paar jaar duurt. Spannend! En hopelijk vindt de weduwe een nieuwe man… We houden u uiteraard op de hoogte!
Tamar Frankfurther, beheergroep Natuurpark Vrije Geer.
Uit: de Westerpost van 21 januari 2015.