De geroemde schoonheid van de hoofdstad zult u niet vinden in het recent verschenen fraaie boek ‘Over Amsterdam’.
Wèl treft u in deze nieuwe uitgave onbekende verhalen met een duister Amsterdams randje of verhalen waarin het verzet tegen de macht aan bod komt. Daarbij is er ook een link naar het dorp Sloten. Vandaar dat er ook een hoofdstuk is gewijd aan het behoud van het Weilandje Vrije Geer.
In het boek wordt ook een hoofdstuk gewijd aan het in 1995 gehouden succesvolle Slotense referendum. Het referendum zou pas geldig zijn als 34% van de Amsterdammers kwam stemmen. Dankzij een effectieve publiciteitscampagne is dat gelukt. Striptekenaar Dik Bruynesteyn maakte belangeloos het ijzersterke logo. Dankzij een slimme verspreiding verscheen het affiche in heel Amsterdam achter de ramen. Meer weten? Kijk dan naar de film.
Amsterdams horrorboek
Het boek had ook ‘Horrorstad Amsterdam’ kunnen heten, maar het verscheen onder de wel zeer neutrale titel ‘Over Amsterdam. 741 jaar stadsgeschiedenis in 38 artikelen’. Auteur Frank van Vuuren (1970) woont in Nieuw Sloten. Hij is sinds 2006 werkzaam bij de gemeente Amsterdam. Hij schrijft sinds 2014 artikelen voor de Gemeentekrant en de site Amsterdam.nl. Uit die lijst van inmiddels 150 artikelen koos hij een selectie voor in dit boek. Vervolgens verrijkte hij zijn teksten met vaak nog onbekend en prachtig illustratiemateriaal.
Leven, liefde en dood
In zijn verantwoording geeft Van Vuuren aan dat veel van het Amsterdamse verleden “onderbelicht is” en dat de geschiedenis van de stad “nog veel interessants bevat waar weinig of niks over gepubliceerd is”. De auteur: “Met mijn eigen persoonlijke fascinatie voor leven, liefde en dood werd ik op mijn wenken bediend.” Het woord ‘horror’ behoort tot zijn vaste vocabulaire, getuige zijn verwijzing naar het ‘horrorhotel’ dat nu het ‘Tolhuis’ heet en ooit uitkeek op het schrikwekkende galgenveld ‘Volewijck’ in Noord.
De duistere zijde van de stad
Over Amsterdam is enorm veel geschreven, maar zelden of nooit eerder met zoveel aandacht voor de duistere zijde van de stad. Het wemelt van observaties van bijvoorbeeld de ‘wederdopers’ die op 14 mei 1535 op de Dam werden geëxecuteerd door “het hart levendig uit het lichaam te snijden en in het aangezicht te werpen”. Voor de wederdopers, die geloofden in een tweede doop voor volwassenen, was Amsterdam het Nieuwe Jeruzalem. Ze liepen naakt door de straten om het einde der tijden af te wachten. De stad is “godsdienstwaanzinnig”.
Verbannen uit Amsterdam
Als straf kon een doorsnee crimineel uit Amsterdam verbannen worden en mocht de gestrafte niet binnen de omgeving van de banpalen rondom Amsterdam komen. Een van zes banpalen die er toen stonden, staat nog altijd in de monumentale dorpskern van Sloten. Zie ook: De banpaal van Sloten.
Voor wie – naast de Slotense historie – ook meer wil weten over de maar liefst vier Amsterdamse galgenvelden, de openbare dronkenschappen, de dolhuizen voor vrouwen, de stank van de stad, de naaktloperij van de wederdopers, de helse plek het IJ, het vrouwenprobleem en over andere kanten van de rauwe stad, is dit boek een aanrader. Van Vuuren dient dit alles met smaak op.
Hester Vlamings; 26 februari 2022.
Frank van Vuuren: Over Amsterdam. 741 jaar stadsgeschiedenis in 38 artikelen. Uitgave Gemeente Amsterdam, 271 blz., prijs € 20,00.
Voor de recensie van Kester Freriks in het het NRC van zaterdag 26 februari 2022 klikt u hier.