Paradijs moet wijken voor tekentafelnatuur

Op de Ringvaartdijk hangen spandoeken, foto’s van natuurschoon en er staat een overdekt tafeltje met een handtekeningenlijst.

“Laatst stond iemand erbij te huilen, toen ze vernam wat de plannen van het stadsdeel zijn.” De bewoners aan de dijk, op het randje van Amsterdam en Badhoevedorp, verzetten zich tegen de stadsdeelplannen om tweehonderdvijftig bomen om te hakken voor ‘nieuwe natuur’. Volgens het stadsdeel geeft de actie een vertekenend beeld. “De bomen moeten weg omdat zij de dijk lostrekken.”

Door: Shirley Brandeis

Drieduizend vierkante meter bos – inclusief 250 bomen – wordt weggekapt voor grasland. Dat zijn – sinds 2008 – de plannen van stadsdeel Nieuw-West, de provincie Noord-Holland en de hoogheemraadschappen Amstel, Gooi en Vecht (AGV) en Rijnland. Doel (volgens de rapporten): het dijktraject tussen de molen van Sloten en de Oude Haagseweg verbeteren, een ecologische zone inrichten en het gebied herinrichten. De woonbootbewoners, die hun tuin aan de dijk hebben, zien het nut er niet van in. Ze hebben een alternatief plan, maar krijgen tot nu toe geen positieve, of überhaupt een reactie van verantwoordelijk wethouder Paulus de Wilt.

Weg schuur
Bestuurlijke tunnelvisie. Zo omschrijven Kitty van der Veen en Nancy Carels de situatie. Zij voeren dit keer namens de actiegroep van – bijna alle – bewoners van de WOOS (Woonschepen Overleg Osdorp Slotervaart) het woord tot de pers. Kaalslag, klinkt het ook veelvuldig. En begrip. “We begrijpen dat de dijk met het oog op de toekomst veiliger gemaakt moet worden,” zegt Van der Veen. “Ook wij willen een veilige dijk. Maar onafhankelijk onderzoek heeft aangetoond dat deze dijk niet onveilig is. Hij moet wel, met de nieuwe normen sinds de dijkverschuiving in Wilnis, verhoogd worden. Maar waarom de dijk dan ook verlegd moet worden, vinden we onbegrijpelijk. Het is gewoon niet nodig.” Ja, de dijk moet verhoogd.

Nee, daarvoor hoef je niet een hele dijk (met rijweg) te verplaatsen. Waar Roel Carels tijdens het gesprek in zijn schuur zit te werken, loopt straks de nieuwe rijweg, als het stadsdeelplan werkelijkheid wordt. Weg tuin, weg 250 bomen, weg schuur. Landjepik, zo noemden de plannenmakers de tuinen van de woonbootbewoners, maar ook daar hebben ze aan de Ringvaartdijk een antwoord op. Van der Veen: “Toen ik hier in 1996 kwam wonen, ben ik vooraf alles nagegaan bij het stadsdeel. We zitten legaal in onze tuin. Alles bleek in orde. Tijdens een rechtszaak in 2007 kregen we gelijk en het stadsdeel is nooit daartegen in beroep gegaan. Dus met dat argument kan men nu niet aankomen zetten.”

Pijnpunten
Toch doet het stadsdeel nu pogingen om op de regeling voor de tuinen uit 2007 terug te komen. Carels: “Het lijkt of De Wilt zich persoonlijk tot doel heeft gesteld dit door te zetten. Tijdens een bijeenkomst in mei riep ie dat de plannen door moesten gaan.” Jammer, vinden de bewoners, dat De Wilt zich nog nooit heeft laten zien op de Ringvaartdijk, zodat ze de wethouder op locatie kunnen uitleggen waar de pijnpunten zitten en waar de oplossingen. Want die laatste zijn er. In samenwerking met deskundigen is een alternatief plan opgesteld. Van der Veen: “Hierin zijn alle elementen die het stadsdeel en de provincie belangrijk vinden opgenomen. De dorpsraad hier is er enthousiast over. Nu de stadsdeelraad, de wethouder en het hele dagelijks bestuur nog.”

Huidige natuur
Het alternatief plan ten behoeve van de dijkverbetering Ringvaartdijk-Oost toont foto’s van flora en fauna, bevat professionele tekeningen van hoe het anders kan en legt kordaat uit dat ‘in de huidige plannen onzuinig met de beschikbare ruimte wordt omgegaan’.

In dit bewonersplan blijft de rijweg op de dijk waardoor meer ruimte ontstaat; onder meer voor de Groene AS en de eerder genoemde en gewenste ecologische zone. In het plan worden de meeste bomen ook behouden. Van der Veen: “We houden zowel rekening met de Groene AS als met de huidige natuur. Met dit laatst wordt in de stadsdeelplannen geen rekening gehouden.” Carels somt enkele voordelen van het alternatieve plan op: “De dijk voldoet aan de normen, er is mogelijkheid van handhaving (iets waar de gemeente op hamert) en de huidige natuur wordt minder aangetast dan als je het plan van het stadsdeel volgt.” Over die handhaving gaan overigens veel wenkbrauwen omhoog.

Van der Veen: “Wij doen alles in eigen beheer, het is hier hartstikke schoon en overzichtelijk, dus veilig.”

Paradijs
“Dit is zo’n authentiek stukje Amsterdam,” verzucht Carels. Ze woont er nu bijna anderhalf jaar en zou nooit meer in een stenen huis willen wonen. “We zijn hier elke dag op vakantie.” Meer dan honderd vierkante meter huis in De Aker gaf ze ervoor op, maar dit is voor haar en man Roel het paradijs. En dat paradijs willen zij en alle bewoners behouden. “Je kunt alles wel cultiveren.” Bijna vierduizend handtekeningen hebben ze opgehaald. Allemaal mensen die willen voorkomen dat huidige flora en fauna moeten wijken voor ‘tekentafelnatuur’. Die willen voorkomen dat een bredere weg een racebaan richting Nieuwe Meer mogelijk maakt. Die willen behouden wat er nu is, met enige aanpassing.

Carels: “We hopen dat er een besluit wordt genomen op basis van feiten en niet op basis van aannames. Er is zo weinig groen in de stad, dat moet je koesteren.”

Reactie stadsdeel
“Ik weet dat de woonbootbewoners boos zijn over de plannen,” begint wethouder Paulus de Wilt. “Het plan dat er nu ligt, is met inbreng van verschillende bewoners ontwikkeld. Oók veel woonarkbewoners. En alle partijen hebben water bij de wijn gedaan.

De WOOS is halverwege dit proces afgehaakt. We hebben er van alles aan gedaan om ze erbij te houden, maar dit paste blijkbaar niet in hun strategie.

Waternet, dat verantwoordelijk is voor de dijken, heeft enkele jaren geleden al een alternatieve plan van de WOOS beoordeeld en geconcludeerd dat het onuitvoerbaar is. Nu heeft de WOOS opnieuw een alternatief plan ingediend, dat al is getoetst, en eind augustus staat daarom een afspraak met vertegenwoordigers van de WOOS.” De Wilt vindt het jammer dat de WOOS voor deze strategie kiest.

“Dit kost ons allemaal veel extra tijd en frustratie. Ik ben nooit een voorstander van het kappen van bomen, maar als het om de veiligheid van mensen en natuur gaat, dan kunnen we niet anders. De meeste bomen die moeten wijken staan op de dijk zelf. De wortels van deze bomen trekken de dijk stuk. Ook staan er bomen op de kaplijst voor de aanleg van een plas- en drasstrook. Dit is een ecologische verbinding voor natuurbevordering. Ik begrijp dat het moeilijk te vatten is dat je de natuur bevordert door struiken en bomen te verwijderen, maar op de langere termijn helpen wij de natuur.”

De Wilt is het met de WOOS eens dat men kritisch moet kijken naar de route van de ecologische verbinding. “Dat gebeurt ook. Ik heb al vernomen dat enkele voorstellen van de WOOS uit hun inspraakreactie worden overgenomen waardoor er bomen gespaard blijven. Maar over de bomen op de dijk valt helaas niet te twisten. Dat heeft Waternet al meer dan eens uitgelegd.”

Zie ook: www.250bomenweg.nl

Uit: de Westerpost van 18 juli 2012.