Lutkemeerpolder opnieuw aan de orde in gemeenteraad

Op woensdag 22 februari 2023 sprak de raadscommissie Ruimtelijke Ordening wederom over de toekomst van de Lutkemeerpolder.

Deze keer was dat naar aanleiding van de brief waarin de wethouder antwoord geeft op allerlei vragen die de gemeenteraad op 7 december 2022 had gesteld.

Bij de foto: De bedreigde vruchtbare klei van de Lutkemeerpolder in Oud Osdorpmet rechts onder andere Boerderij De Boterbloem. Foto: Behoud Lutkemeer.

Hoewel de ambtenaren ongetwijfeld hun best hebben gedaan om alles rond de grondwaarden en de ingewikkelde eigendomsconstructie van dit stuk van de Lutkemeerpolder goed uit te leggen, maar daarin zijn zij wederom niet geslaagd. Zo bleek uit diverse reacties van kritische raadsleden.

Ondanks die onduidelijkheden, lijkt het erop dat de collegepartijen GroenLinks, D66 en de PvdA, gesteund door JA21 doof zijn en blijven voor de argumenten van inmiddels bijna de hele oppositie om de voorgenomen bebouwing van de laatste akkergrond in Amsterdam (deels) te heroverwegen.

Financieel moeras en doolhof
In bovengenoemde brief van 26 januari 2023 onderbouwt de wethouder puur financieel welke kosten ermee gemoeid zouden zijn als de plannen voor het bedrijventerrein op de landbouwgrond zouden worden ingetrokken. Diverse raadsleden gaven aan dat zij verdwaald raken in het moeras en doolhof van cijfers en ingewikkelde constructies in de lange raadsbrief. Dat dit zo ingewikkeld is, komt mede doordat de gemeente in dit project zèlf ook mede-ontwikkelaar is en dus een dubbelrol vervult.

Veel vragen nog onbeantwoord
Toen de gemeenteraad 20 jaar geleden besloot om van landbouwgrond een bedrijventerrein te maken, werd de grond plotseling veel meer waard. Tenminste, op papier. Want in de polder veranderde er natuurlijk niets aan die vruchtbare kleigrond van Oud Osdorp. De raadsleden en de insprekers kwamen met allerlei vragen en opmerkingen over deze brief, enkele voorbeelden:

* Als de gemeente mede-ontwikkelaar is, dan betekent dat toch ook dat ontwikkelkosten deels op het bordje van de gemeente komen? Waarom zien we dat niet terug in de cijfers?”

* Door die dubbelrol is er sprake van veel ‘vestzak-broekzak-kosten’ waarbij de gemeente feitelijk zichzelf moet betalen. Kunnen die bedragen niet tegen elkaar worden weggestreept?

* Zolang nog niet alle grond is uitgegeven, is de waarde van de grond als bouwgrond toch ook nog niet zo gerealiseerd? Dat betekent toch dat het tot die tijd alleen maar om een fictieve waarde op papier gaat?

* Waarom zijn niet alle kosten in de brief opgenomen die gemaakt moeten worden voor de ontwikkeling van dit bedrijventerrein? Denk bijvoorbeeld aan de miljoenen die geïnvesteerd moeten worden in het aanpassen van kruisingen en wegen om deze geschikt te maken voor doorstroming van vrachtvervoer.

* Waarom zijn alleen de eenmalige kosten (winst) in de raadsbrief opgenomen en komen de maatschappelijke kosten èn baten van een groene duurzame invulling van de Lutkemeerpolder niet aan bod?

* Waarom verschillen de kosten per kavel in het ontwikkelgebied onderling sterk en wat voor gevolgen heeft dit precies voor de kosten en baten voor de ontwikkelaar en de gemeente in zijn diverse rollen?

* Dit College benadrukt in andere dossiers elders in de stad hoe belangrijk het is om het (bodem)leven daar te beschermen. Zou het in dit licht niet logisch zijn wanneer de politiek ook hier aan het ambtelijk apparaat opdracht geeft om de gevolgen van bebouwing van de polder nauwkeuriger te onderzoeken dan nuwordtgedaan?

De vrijwilligers van Voedselpark Amsterdam betreuren het dat de brief van de wethouder nog altijd geen duidelijkheid geeft. Zij geven in hun reactie kernachtig aan wat eraan schort en hoe de wethouder de kluwen wèl kan ontwarren, als hij dat al zou willen.

Star vasthouden aan gedateerd besluit
Politiek-inhoudelijk lijkt het er nog niet op dat de collegepartijen zelfs ook maar openstaan om (een deel van) de bijzondere landbouwgrond in de Lutkemeerpolder te willen behouden. Er lijkt geen politieke wil om het besluit van twintig jaar geleden te herroepen. Alle raadsleden, zeker die van GroenLinks zijn ervan doordrongen dat de wereld sinds dat besluit genomen is ingrijpend is veranderd. En dat dit besluit in deze tijd van klimaatverandering en noodzakelijke natuurbescherming nu nooit meer zo genomen zou worden.

Teleurgesteld in GroenLinks
Tòch blijven zij zich halsstarrig vastklampen aan dit gedateerde besluit. “Dat is niet waarom wij als Amsterdammers bij de vorige verkiezingen zo massaal op GroenLinks hebben gestemd”, verzuchtte een van de sympathisanten van Voedselpark Lutkemeer teleurgesteld op de publieke tribune: “Ik dacht oprecht dat GroenLinks voor zijn principes zou staan en gemaakte fouten uit het verleden recht wil zetten. Nu blijkt dat deze ‘groene’ partij het belangrijker vindt om te gaan voor winstmaximalisatie en niet eens te willen onderzoeken of er ruimte is om de gemaakte afspraken uit het verleden misschien (deels) open te breken.

Steekhoudende inhoudelijke argumenten van het waterschap, de Universiteit Twente en een grote groep wetenschappers die de gemeente aansporen om de polder groen te houden lijken aan dovemans oren gericht. Zèlfs het advies van de eigen gemeenteambtenaren van Amsterdam, die in een rapport aangeven dat de Lutkemeerpolder om diverse redenen ongeschikt is als bedrijventerrein, wordt in de wind geslagen.”

Een grote groep vrijwilligers en een groeiend aantal oppositieleden in de gemeenteraad blijft zich – ondanks het struisvogelgedrag van de wethouder en de collegepartijen – tòch inzetten om de gemeente te behoeden voor het – in hun ogen – nodeloos vernielen van de Lutkemeerpolder. Met name de heldere bijdragen van Remine Alberts (SP), Tanay Bilgin (FvD) en Dave de Vos (PvdD) zijn vermeldenswaard. Wie deze commissievergadering van 22 februari 2023 terug wil kijken klikt hier. De insprekers voeren bij tijdscode 22.38 het woord en de inhoudelijke behandeling begint bij 2.37.50.

Kamervragen PvdD aan twee ministers
Op 23 februari 2023 heeft Tweede Kamerlid Evan van Esch van de Partij voor de Dieren 13 vragen aan de minister van Infrastructuur en Waterstaat en de minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening gesteld over de situatie in de Lutkemeerpolder. Centraal hierbij staan de consequenties van het kabinetsbeleid waarin is vastgesteld dat water en bodem sturend moeten worden. De eerste 12 vragen leiden uiteindelijk naar de allesomvattende 13e vraag: Bent u – indachtig de aangenomen moties van Esch en Bontenbal – bereid om samen met de gemeente Amsterdam en de lokale initiatieven (die oog hebben voor biodiversiteit, (natuur)educatie, participatie en voedselproductie) te werken aan de ontwikkeling van Voedselpark Amsterdam? Zo ja, op welke termijn en wijze? Zo nee, waarom niet?

Tamar Frankfurther; 24 februari 2023.

Lees verder:
* www.nrc.nl/nieuws/2022/12/08/ook-de-groene-coalitie-in-amsterdam-geeft-een-grijs-voorbeeld-met-de-lutkemeerpolder-a4150853
* www.wur.nl/nl/Waardecreatie-Samenwerking/Show-Waardecreatie-Samenwerking/De-waarde-van-ecosysteemdiensten-in-de-Lutkemeerpolder.htm
* www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/zeker-in-maagdelijk-landschap-moet-een-bouwstop-komen-voor-xxl-distributiecentra~b07dbbe0/