NIEUW-WEST – De plannen die de gemeente Amsterdam heeft voor de Lutkemeerpolder worden weer besproken. Een voorzet wordt gedaan in de commissievergadering vandaag, woensdag 10 december.
In het najaar hebben er al werkzaamheden plaatsgevonden in de Lutkemeerpolder. Er is met zwaar materiaal gereden, de toplaag is afgegraven en vele tonnen grond zijn verplaatst om als verzwaring op te brengen op de geplande wegen. Dit is nodig om op termijn bouwactiviteiten voor het distributiecentrum mogelijk te maken. Al met al lijkt het alsof er geen weg meer terug is, maar daar wil bewonersplatform Behoud Lutkemeer nog helemaal niet denken en zet de strijd voor het behoud van het natuurgebied onverminderd voort.
Behoud Lutkemeer voert al vanaf 2018 campagne om de gemeente duidelijk te maken dat bouwen op ‘greenfields’ niet meer van deze tijd is. Er is ingesproken, er zijn publieksacties gevoerd, er is een krant gemaakt en zo meer. Want volgens het platform is er namelijk wel een weg terug. De externe projectontwikkelaar Schiphol Area Development Company (SADC) is namelijk een BV mede opgericht door de gemeente Amsterdam. Grondeigenaar GEM BV is zelfs voor de helft van de gemeente. Terugdraaien van het plan lijkt dus gewoon mogelijk.
Schade
Intussen is al met de voorbereiding van de grond begonnen. ‘Aan de vruchtbare akkers is enorme schade toegebracht, denk aan vernietiging van de bodemstructuur en het bodemleven. En de enorme verdichting op sommige plekken. Het is pijnlijk om te zien hoe de aarde letterlijk vernietigd wordt op deze mooie plek’, vertelt Alies Fernhout van Behoud Lutkemeer. ‘Toch zitten we niet bij de pakken neer. Hoewel de bodem jaren van herstel nodig heeft, is het niet onomkeerbaar. Er zijn geen palen in de grond, er ligt geen pakket zand en er liggen nog geen leidingen en kabels.’
“Hoewel het moeite kost om niet in tranen uit te barsten bij de aanblik van de polder nu, zien we ook dat behoud nog steeds mogelijk is’, vertelt Alies. “Er is geen reden om het verzet nu te staken, sterker nog: in deze rampzalige tijden voor klimaat en economie, is het behoud van groene en vruchtbare grond binnen de stadsgrenzen een halszaak. We zullen de polder terugnemen en in gebruik nemen voor agrarische doeleinden. Wij gaan natuurlijk door. Daar hoeven we niet geheimzinnig over te doen. De toekomst is er voor biologische kleinschalige boeren, volkstuinen, natuur en landschap en ons plan Biopolder.”
Niet eerlijk
Volgens het platform zijn er teveel belangen en is er sprake van achterkamertjes politiek en wordt de strijd niet eerlijk gevoerd. “Het blijft het college van Amsterdam die verantwoordelijk is voor wat hier gebeurt. Keer op keer blijkt weer dat er verkooppraatjes of zelfs leugens aan te pas moeten komen om de ontwikkeling van de Lutkemeerpolder te verdedigen. In 2002 was het noodzakelijk voor Schiphol, de kavels bleven onverkocht, in 2013 voor de werkgelegenheid, het ging voornamelijk over verhuizende bedrijven. En eind 2018 omdat het nodig zou zijn om ruimte te maken in de stad voor woningbouw. Nu blijkt dat er geen sprake is van een bedrijf dat uit de stad moet verhuizen, maar van een zogenaamde ‘nieuwvestiger’. De wethouder moest ook erkennen dat het hele gebied hier in principe voor beschikbaar is. Met andere woorden: er wordt actief gezocht naar kandidaten die in de polder willen bouwen. Niet andersom!” weet Alies.
Vrijbrief
“De gemeenteraad doet het niet veel beter’, vervolgt ze. “Haar instemming om door te gaan met de ontwikkeling ging vergezeld van moties die moesten voorkomen dat er gebouwd zou worden voor leegstand. De werkzaamheden mogen pas van start als er een overeenkomst is getekend. Niemand zit SADC nu een stro-breed in de weg. Terwijl er alleen een nietszeggende reserveringsovereenkomst is getekend krijgen ze een vrijbrief om gewoon hun gang te gaan. Het is een bekend gegeven dat investeringsmaatschappijen claims leggen op grond door een reserveringsovereenkomst aan te gaan. Om daarna op zoek te gaan naar een huurder. Van een dergelijke overeenkomst kunnen ze namelijk heel makkelijk af. En dat de gemeenteraad zeggenschap heeft over de invulling van betreffend distributiecentrum is een verkeerde voorstelling van zaken. Het bestemmingsplan geeft alle ruimte voor de vestiging van ieder bedrijf. Het kan dus net zo goed een Amazon of Alibaba zijn.”
Argumenten
De werkzaamheden zijn in feite illegaal. In de Amsterdamse gemeenteraad was veel onrust over het project om in de Lutkemeer een bedrijventerrein te vestigen. Ook leden van de coalitiepartijen twijfelden over nut en noodzaak van het project en leken in toenemende mate ontvankelijk voor de argumenten van voorstanders van behoud van de Lutkemeerpolder. Een door de coalitiepartijen opgestelde motie werd ingediend en aangenomen: ‘er mag alleen begonnen worden met bouwwerkzaamheden, als er ook een koper zou zijn voor het betreffende perceel’. Anderhalf jaar later komt de wethouder met een reservering van 5,5 hectare op de proppen. Maar nu blijkt dat er op ruim 16 hectare vernielingen zijn aangericht. ‘En dit is sowieso niet in de raad aan de orde geweest. Ook hier gaat GEM BV met in haar kielzog SADC haar eigen gang’, weet Alies.
Geheimhouding
Pas in het voorjaar van 2020 werd in een brief aan de gemeenteraad bericht dat er inmiddels een bedrijf was dat een reserveringsovereenkomst had getekend. De naam van het bedrijf werd niet genoemd. Als reden werd opgevoerd dat het om een ‘beursgenoteerd bedrijf’ ging en dat in die kringen geheimhouding gangbaar zou zijn. Nu, ruim een half jaar later, is er nog steeds geen naam van een kopend bedrijf bekend gemaakt.
‘Ondertussen is de gangbare termijn van de reserveringsovereenkomst al lang verstreken. Dat kan twee dingen betekenen: het gaat om een multinational met een slechte reputatie, waardoor de argumenten van Behoud Lutkemeer om de polder niet voor hen in te leveren sterk aan populariteit wint. Of er is nog steeds geen koper en het gemeentebestuur wil de polder alleen in de vernieling draaien om het verzet te breken en de situatie onherroepelijk te maken’, vraagt Alies zich af.
Controleren
In de debatten met wethouder Marieke van Doorninck is steeds gesteld dat de geheimzinnige koper een terrein van 5,5 hectare nodig zou hebben. ‘Het zou waar kunnen zijn, maar dat valt op geen enkele manier te controleren. Waarschijnlijker is dat het getal van 5,5 hectare goed uitkomt omdat het groter is dan 4,5 ha. Dat is namelijk de grootte van nog braak liggende kavels in het aanpalende gebied dat al 17 jaar geleden in bedrijventerrein werd omgevormd, en nog steeds niet gevuld is. Toen dat terrein er doorgedrukt werd, is plechtig beloofd dat er pas met de rest van de Lutkemeerpolder begonnen zou worden, als dat volgebouwd was. Desondanks liggen er dus nog diverse percelen braak, de grootste daarvan is bijna 4 hectare groot. Maar daar kon het betreffende spookbedrijf niet op, want het zou dus meer ruimte nodig hebben, en wel 5,5 hectare.’
De rechter
Behoud Lutkemeer voert ook juridische procedures. Allereerst een verzoek om het bestemmingsplan terug te wijzigen naar agrarisch in plaats van bedrijventerrein. Ondanks het verzoek en haar bevoegdheid heeft de gemeenteraad geen besluit genomen. Zij is nu in gebreke gesteld, hetgeen vandaag 9 december weer wordt besproken in de commissievergadering. “Een volgende stap is een verzoek aan de Raad van State om een inhoudelijke afweging van het verzoek en daarbij de vraag in hoeverre het bestemmingsplan geldig is nu het tot stand is gekomen op basis van informatie die naar nu blijkt op corrupte wijze beïnvloed is geweest. Deze vraag wordt ook via een civiele procedure aan de rechter voorgelegd”, vertelt Alies.
Projectontwikkelaar SADC lijkt inmiddels ook van de radar. “Dit ‘bedrijf’ is een bodemloze put belastinggeld, wat geen wonder is als je bedenkt dat hun core business bestaat uit het aanleggen van overbodige bedrijventerreinen”, weet Alies. “Om redenen die niemand begrijpt, is de projectontwikkelaar al jaren vrijgesteld van het deponeren van jaarverslagen. Hoe groot de put daadwerkelijk is, valt niet te controleren voor buitenstaanders.”
Vandaar dat platform Behoud Lutkemeer met buurtbewoners en sympathisanten de strijd nog steeds aan gaat tegen een ‘oncontroleerbare projectontwikkelaar’, die volgens het platform beweert aan een onbekende multinational te leveren, aangestuurd door een gemeentebestuur en wethouder die nooit thuis geven.
Uit: de Westerpost van 9 december 2020.
Van: www.rodi.nl/regio/amsterdam-nieuw-west/191926/dossier-lutkemeerpolder-op-de-agenda-gemeenteraad