Dorpsraad eert vrijwilliger Guido Frankfurther met Wapenbord

Hoewel het oud-dorpsraadslid, lid van de vroegere werkgroep Verkeer en Vervoer van Sloten en Oud Osdorp en adviseur op vele terreinen al jaren niet meer op Sloten woont, blijft Guido zich nog altijd inzetten voor het gebied.

De blij verraste Guido Frankfurther (midden op de foto) ontvangt het Wapenbord van Verdienste uit handen van dorpsraadspenningmeester Jennifer Brouwer en dorpsraadsvoorzitter Sjoerd Jaasma. Foto: Irene Hemelaar.

Dorpsraadsvoorzitter Sjoerd Jaasma vertelde bij de overhandiging van het Wapenbord van Verdienste van de Dorpsraad Sloten – Oud Osdorp op 8 oktober 2023, dat hij oprecht verbaasd was dat Guido’s naam nog ontbrak in de lijst met personen die jaarlijks in de Dorpengids staat. Hij vond het wel eens tijd voor ‘een oeuvreprijs’.

Veelzijdige en lange staat van dienst
Slotenaar Ben Meijer wist wel dat Guido in al die jaren nog altijd nooit in het zonnetje was gezet door de Dorpsraad. Toen Ben in 2022 – als ‘hoofdveldwachter’ van het naast gelegen Politiebureautje – betrokken raakte bij zijn initiatief en uitvoering van de komst van de gedenksteen ‘100 jaar annexatie gemeente Sloten’ en de renovatie van de GEB-deurtjes (met tijdscapsule), droeg hij Guido voor. Ben: “Dat werd hoog tijd!” Gezien Guido’s zeer lange en indrukwekkende staat van dienst kwam de Dorpsraad graag aan zijn verzoek tegemoet.

Verkeer en Vervoer in hele landelijke gebied
Guido werd in 1963 geboren in de Comeniusstraat in Slotervaart, maar verhuisde een paar maanden jong al naar Sloten. Hij ging hier naar de kleuterschool De Rietvoorn en naar de Sloterschool die fuseerde met de Professor Ph. Kohnstammschool in Osdorp. Was o.a. lid van de judoclub in het speeltuingebouw en natuurlijk van de speeltuinvereniging. Tijdens zijn middelbareschooltijd was hij al vanaf 1979 als vrijwilliger actief voor het gebied. Van 1984 tot 1990 zat hij in de Dorpsraad. Hij bleef in zijn ouderlijk huis in de Slotense dorpskern wonen tot 1998, maar ook na zijn verhuizing blijft Guido – mede via zijn zus Tamar – nauw betrokken bij het wel en wee van Sloten.

Van 1979 tot 2002 was hij lid en al snel voorzitter van de werkgroep Verkeer en Vervoer van de Dorpsraad. Directe aanleiding om lid te worden van de werkgroep was de aankondiging dat buslijn 19 zijn eindpunt op het Sloterpleintje tegenover de Molen van Sloten dreigde te verliezen. Ondanks stevige protesten en alle mogelijke acties is het toen niet gelukt het eindpunt te behouden. Maar gelukkig was Guido daarmee een ervaring rijker en heeft Sloten daarna wel tot op de dag van vandaag een bus weten te behouden.

Knips in Sloterweg
In die tijd was er nog één werkgroep Verkeer voor zowel Sloten als Oud Osdorp. Op die manier kon de opgedane expertise zo goed mogelijk worden benut. In veel opzichten lijken de verkeerssituaties op de Sloterweg en de Osdorperweg immers op elkaar. Hij legde in die jaren een stevige basis voor de nu gekozen oplossing om alleen nog bestemmingsverkeer toe te laten op de Sloterweg. Voorafgaand aan de recente besluitvorming in de gemeenteraad heeft hij nog zijn steentje kunnen bijdragen door raadsleden van informatie te voorzien.

Ook in de jaren tachtig was er volop aanleiding om rigoureuze maatregelen te treffen, maar toen ontbrak het draagvlak onder de bevolking nog. Een ‘knip’ met kentekenherkenning bestond toen ook nog niet. Sindsdien is de Geer Ban – een brede 2 x 2 rijstrokenweg tussen de afrit van de A4 en Osdorp, waar nu Nieuw Sloten ligt – verdwenen en zijn de woonwijken De Aker en Nieuw Sloten gebouwd en is Osdorp enorm verdicht. Dus was er veertig jaar later toch écht wel voldoende reden om eindelijk maatregelen te treffen.

Voor Osdorperweg alles uit de kast gehaald
Ook voor de Osdorperweg in Oud Osdorp bedacht hij met zijn werkgroep talloze plannen om deze verkeersveiliger te maken. Daarbij kreeg hij ook veel input van de werkgroepleden Evert van Lammeren en oud-dorpsveldwachter Freek Raat. Werkelijk alles werd bedacht en uit de kast gehaald om de verkeerssnelheid en het sluipverkeer te doen verminderen. Van drempels, tot wegversmallingen, beter onderhoud, handhaving en voorlichting. Ook werd er een apart voetpad aangelegd. Guido is ervan overtuigd dat een elektronische knip uiteindelijk daar ook de enige oplossing is.

Herprofilering Dorp Sloten
Eind jaren tachtig oordeelde de gemeente, het toenmalige stadsdeel Osdorp, dat de Slotense dorpskern toe was aan een herinrichting. Guido was degene die dit grote project vanuit de Dorpsraad en de werkgroep trok. Aan de uiteindelijke uitvoering ging een lang en zwaar inspraaktraject vooraf, maar uiteindelijk startte de eveneens zeer langdurige uitvoering van het project. Het stadsdeel heeft zich helemaal aan alle toezeggingen tijdens de inspraak gehouden en in het plan waren allerlei “eisen van esthetische aard die het dorpskarakter betreffen” opgenomen.

In afwijking van de toenmalige gemeentelijke huisstijl is op 10 juli 1990 o.a. besloten de oude klinkers van de Sloterweg te hergebruiken op de Nieuwe Akerweg, Akerpolderstraat en de parkeervakken op de Sloterweg. Op de Osdorperweg tot aan de Vrije Geer werden de oude geelachtige klinkers hergebruikt, waalklinkers kwamen hier op de voetpaden en deze werden teruggelegd op het Kerkrondje rond de Nederlands Hervormde Kerk.

Dorpsplein werd een pareltje
De plaatsing van de werkende oude dorpspomp op het Dorpsplein met de treden met keien, viel ook onder het plan. Deze pomp stond eerst op de plaats van de huidige brandmelder naast het Politiebureautje en was eerder veiliggesteld door Slotenaar Jan Hopman. Het herprofileringsplan omvatte ook de recentelijk plotseling verwijderde goed bij de dorpssfeer passende afvalbakken die al die jaren trots op het pleintje stonden en probleemloos werden geleegd. En ook de spectaculaire verplaatsing van de basketbalpalen naar de speeltuin. De boompjes op het plein zijn tussentijds vervangen, maar nu weer mooi vol en de bankjes staan er goed bij. Het onderhoud van het pittoreske plein zou wel een stuk beter kunnen…

Stegenplan in dorpskern
Het door Guido bedachte Stegenplan – waarin de particuliere eigenaren van 20 stegen zelf betaalden voor het relatief goedkoop laten herstraten van hun grond – zorgde voor een flinke opknapbeurt van het dorp. Op zijn instigatie kregen de stegen ook nieuwe verlichting, waarbij in de smalste stegen wandarmaturen werden bevestigd. Tenslotte was er nog het ‘Bloembakken-adoptieplan’ van Guido. De ronde plantenbakken staan sindsdien op het dorp, werden eenmaal gevuld door het stadsdeel en worden ook nu nog altijd onderhouden door Slotenaren.

Nieuwe lantaarns in dorpskern
Ook de vernieuwing van de straatlantaarns enkele jaren geleden heeft het dorp aan Guido te danken, in die zin dat Guido als stadsdeelwethouder Openbare Ruimte van stadsdeel Centrum (2002-2006) de bestuurlijk trekker was van de herintroductie van deze lantaarns in de stad. In de binnenstad verschenen vooral de Kroonlantaarns uit 1883 in het straatbeeld en de rest van de stad de Ritterlantaarns uit 1898.

Deze nieuwe lantaarns geven twee keer zoveel licht tegen de helft van de energiekosten en bezitten een innovatieve reflector aan de bovenzijde die bestaat uit circa 150 kleine spiegeltjes die zorgvuldig zijn gepositioneerd. Guido geeft aan dat hij het wel vreemd vindt dat deze mooie lantaarns niet staan op de Osdorperweg tussen de Vrije Geer en de Langsom en wél langs het fietspad op de Sloterweg voor Park Haagseweg.

Weilandjereferendum en raadslidmaatschap
Jarenlang was Guido ook lid van het Comité Behoud Weilandje Vrije Geer. Net als velen heeft ook hij een belangrijke bijdrage geleverd aan het succesvolle referendum in 1995. Daarna was hij ook betrokken bij ontwikkeling van het gelijknamige natuurpark.

Later werd Guido voor D66 gemeenteraadslid in Amsterdam. Ook toen vergat hij het landelijke gebied niet. Zo bleef hij aandacht vestigen op de verkeersonveiligheid op de Osdorperweg en Sloterweg en zette hij zich in voor de komst van openbaar vervoer in Oud Osdorp. Op zijn initiatief heeft er toen een jaar lang een taxi gereden die de bewoners bijna gratis naar een locatie in Osdorp reed. Omdat hier weinig gebruik van werd gemaakt, kreeg deze proef geen vervolg.

Damkeien
Toen de Dam in 2000 nieuwe keien kreeg schreef hij de notitie ‘Als er één keitje van de Dam is’ waarin hij voorstelde om de oude damkeien te hergebruiken en te leggen op de oudste en nieuwste plekken van de stad: op het Sloterpleintje (tegenover de Molen van Sloten) en op IJburg. De gemeenteraad ging hiermee akkoord op 1 november 2000. Hoewel het pleintje officieel net buiten het Beschermd Dorpsgezicht Sloten valt, zorgt deze unieke bestrating er nog altijd voor dat het dorpse gevoel bij Sloten ook op dat mooie pleintje nadrukkelijk aanwezig is.

Dit project was de opmaat naar een veel groter project van de kunstenaars Scorsello en Swart, waarbij de rest van de damstenen werden uitgeruild met karakteristieke stenen van de meest bekende pleinen over de hele wereld. Dit leidde tot het kunstwerk ‘De Windroos’ op het Wittenburgerplein in de Oostelijke Binnenstad. Als stadsdeelwethouder Openbare Ruimte was Guido hiervan de bestuurlijk trekker.

Guido kon de kennis die hij in de werkgroep Verkeer en Vervoer en in de Dorpsraad had opgedaan goed gebruiken tijdens zijn wethouderschap en benadrukt altijd dat de basis voor zijn politieke werk in Sloten was gelegd. Zo leerde hij van dorpsraadvoorzitter Ko Kuiper hoe je “eigenlijk onmogelijke ideeën voor elkaar moest krijgen en dat de aanhouder meestal wint”.

Actief voor de Molen van Sloten
Toen zijn vader P. Hans bedacht “dat het wel leuk zou zijn als Sloten zijn molen terug zou krijgen” was hij als ‘zoon van’ al snel betrokken bij alle acties die de komst en bouw van de Molen van Sloten mogelijk moesten maken. Later werd hij vrijwilliger van de molen en verleende vele malen hand-en-spandiensten. Hij zorgde er in 2012 ook voor dat de film ‘Twee Eerste Stenen’ over de totstandkoming van de molen werd gemaakt.

Hiermee gaf hij invulling aan een plan van P. Hans, die in 1996 overleed, maar wel al een plan had klaarliggen voor de verschillende versies van deze film. Er moest ook een kortere toeristische versie komen met daarin de vele hoogtepunten van de bouw tot en met de opening door Koningin Juliana op 11 september 1991. En een versie over de bijzondere vrijwilligersorganisatie die de Molen van Sloten sindsdien overeind houdt.

Oud-dorpsraadvoorzitter Ko Kuiper herinnerde de aanwezigen na de overhandiging van het Wapenbord nog aan het feit dat Guido in zijn tijd als gemeenteraadslid rond de eeuwwisseling, samen met raadslid Peter Meijer, de bouw van het Kuiperijmuseum had mogelijk gemaakt. Ko: “Zonder de huidige verhuur van het Kuiperijmuseum zou de Molen van Sloten nu niet meer kunnen bestaan. Eigenlijk heb je dus ook de molen gered”.

Gedenksteen annexatie 1921
Guido’s voorlopig laatste project op Sloten was de plaatsing van een gedenksteen in 2022 ter herinnering aan 100 jaar annexatie gemeente Sloten. Hij vond dat er tijdens de coronajaren veel te weinig aandacht was besteed aan dit belangrijke feit dat voor velen destijds buitengewoon werd betreurd. Bij de onthulling van de steen door burgemeester Halsema, die geplaatst is in de muur achter de brandmelder, memoreerde Guido dan ook dat dit geen feestelijke dag, maar gedenkdag was. Aan het maken van de steen en de plaatsing was door talloze bewoners en bedrijven binnen en buiten het dorpsraadgebied en stadsdeel Nieuw-West meebetaald.

Naast de plaatsing van de gedenksteen, liet Guido de twee authentieke GEB-deurtjes in dezelfde muur restaureren. Deze verkeerden in een erbarmelijke staat. Achter de linker deur bevindt zich nu een originele telefoon, waarmee het personeel van de openbare verlichting kon bellen met hun kantoor en achter de rechter deur bevindt zich een tijdscapsule met bijdragen van vele inwoners van Sloten.

Tot slot is Guido al jaren lid van de Commissie van Advies van de Dorpsraad en staat hij klaar om dit bestuur desgewenst te adviseren. En op de achtergrond verliest Guido Sloten nooit uit het oog…

Tamar Frankfurther; 9 oktober 2023.