De bankjes in de Riekerpolder van ‘De Oeverlanden Blijven’

In de Riekerpolder, of wat daar nog van over is, staan op diverse plaatsen bankjes, geplaatst door de Vereniging ‘De Oeverlanden Blijven’. Deze bankjes zijn zowel een plek om even uit te rusten als een eerbetoon aan diverse mensen die in het verre en nabije verleden van betekenis zijn geweest in de Riekerpolder.

De eerste bankjes zijn in 2020 door Nico Jansen geplaatst langs het Jaagpad, de zuidelijke begrenzing van de Riekerpolder, die zich oorspronkelijk uitstrekte van de Sloterweg tot aan de Nieuwe Meer. Onder andere is er het ‘bankje van Jacq. P’, dat herinnert aan Jacq. P Thijsse, de bekende natuurbeschermer uit de eerste helft van de 20e eeuw.

Door op onderstaande afbeelding te klikken is een grotere weergave mogelijk.

Kaart van het zuidelijke deel van de Riekerpolder met daarop aangegeven de zestien bankjes. Stand oktober 2022. Bron: www.oeverlanden.nl/bankjes/

Inmiddels zijn er enkele oude bankjes door nieuwe exemplaren vervangen en vooral in 2021 en 2022 zijn er een reeks nieuwe bankjes bij geplaatst, niet alleen langs het Jaagpad (totaal nu negen stuks), maar ook in het natuurgebied De Oeverlanden en op enkele andere locaties elders in de Riekerpolder. Hieronder een alfabetisch overzicht van de nu aanwezige achttien bankjes (stand oktober 2022).

De informatie over de diverse bankjes en de plattegrond zijn afkomstig van initiatiefnemer Nico Jansen (‘Hoofd buitenmeubilair van de Oeverlanden’). Zie ook: het artikel ‘Banken met uitzicht’ in ‘Oever 84‘, najaar 2022, en: www.oeverlanden.nl/bankjes/. Hier is ook een interactieve kaart te bekijken waarop kan worden doorgeklikt naar de diverse bankjes en hun locaties.

De bankjes
Overal in De Oeverlanden zijn bankjes geplaatst van robuust eikenhout. Elk bankje is gewijd aan iemand die van betekenis is geweest voor de geschiedenis van het gebied. In het overzichtskaartje is de plaats van de bankjes aangeduid. Hieronder een korte beschrijving van de persoon aan wie het bankje is gewijd.

Bas van Wijk (1996-2020)
Op de pier in het Nieuwe Meer is in augustus 2021 een bank geplaatst als eerbetoon aan de vorig jaar daar vermoordde Bas van Wijk. Deze bank is er gekomen op initiatief van de heer Banshi van restaurant Aquarius. Hiermee krijgt de herinnering aan deze tragedie een blijvende plek in de Oeverlanden. Een plek van herinnering met een mooi uitzicht op het water. Zie ook: Bas van Wijk.

Betje Polak (1901-1980)
Onderzoekster in de Riekerpolder. Haar proefschrift in 1929 behandelde de samenstelling van het Hollandse veen. Pionier van het veenonderzoek in Nederland en in de Tropen. Volgens haar onderzoek is het Nederlandse laagveen in feite verdronken hoogveen. Zie ook: Betje Polak.

Chris Arntzen (1920-2012)
Schoolmeester handenarbeid en decennialang secretaris van de vereniging ‘De Oeverlanden Blijven’. Drager van de gouden speld van de Gemeente Amsterdam en erelid van de vereniging. Zijn creatieve denken vond voor elk probleem wel een oplossing. Schilder en tekenaar van de Nieuwe Meer en omgeving. Zie ook: Chris Arntzen.

Clovis Cnoop Koopmans (1925-2008)
Rechter en raadslid voor de Partij van de Arbeid van 1982 tot 1990. Hij heeft er mede voor gezorgd dat de Oeverlanden onbebouwd zijn gebleven door in 1985 dit gebied van de lijst van bouwlocaties af te laten voeren. Ook heeft hij gezorgd voor behoud van de Kleine Komedie. Zie ook: Clovis Cnoop Koopmans.

Ger van Zanen (1929-2015)
Amsterdammer van geboorte, opgeleid tot veldbioloog / florist door Jacob Heimans, werd hij biologieleraar in Bussum. Voor de vereniging ‘De Oeverlanden Blijven’ verzorgde hij tal van excursies over planten, grassen en paddenstoelen. Hij heeft in 1998 een uitgebreide inventarisatie gemaakt van de planten in de Oeverlanden. Zie ook: Ger van Zanen.

Henk Gerritsen (1948-2008)
Kunstenaar en botanicus. Hij was op 12 januari 1984 één van de oprichters van de vereniging ‘De Oeverlanden Blijven’. Zie ook: Henk Gerritsen.

Henk Smit (1938-2016)
Henk kwam uit de Schinkelbuurt, zijn hart lag in de Zuidwesthoek van Amsterdam; Sloten, het Jaagpad en de Oeverlanden. Als bioloog was hij nog opgeleid door botanicus Jacob Heimans, de zoon van Eli Heimans. Sinds de oprichting in 1984 steunde hij de vereniging ‘De Oeverlanden Blijven!’ met raad en daad om dit gebied zo mooi mogelijk te houden. Vrij van woningbouw. Henk Smit heeft veel invloed gehad op ‘het groen’ in en rond Sloten. Dat deed hij als tuinder van volkstuinpark Eigen Hof, waar hij al heel vroeg aandacht vroeg voor ecologie en duurzaam tuinieren. Dankzij Henk is het Siegerpark bij de Sloterweg behouden en nog steeds een oase van rust. En het was ook zijn idee om achter de ‘afgehakte’ percelen aan de Sloterweg een ecologische zone in Nieuw Sloten aan te leggen. Nu genieten velen hier dagelijks van de Peilscheidingskade van het aangename wandelpad. Zie ook: .

Jac. P. Thijsse (1864-1945)
Geestelijk vader van het Amsterdamse Bos en de Oeverlanden. In 1908 schreef hij al over de ‘Parkenquaestie’: “Op deze manier krijgen we zonder groote onkosten niet een park maar een parklandschap met het Nieuwe Meer als centrale waterpartij.” Algemeen Dagblad; 11 januari 1908. Zie ook: Jac. P. Thijsse.

Jan P. Strijbos (1891-1983)
Natuuronderzoeker, fotograaf en publicist. Hij deed onderzoek naar de blauwe reiger in de kolonie aan de Sloterweg in de Riekerpolder. Zie ook: Jan P. Strijbos.

Jan Swammerdam (1637-1680)
Medicus en natuuronderzoeker, met name de ‘bloedloze dierkens’. Goed observeren is de basis van alle kennis. De bijenkoning bleek een koningin. Zie ook: Jan Swammerdam.

Josephine (Fien) Hoogmoed-v. Lienen (1920-2012)
Met haar dalmatiërs wandelde ze tientallen jaren door de Oeverlanden en de Riekerpolder. Onderwijl ruimde ze het zwerfvuil op. Een markante dame met een lang leven rond de Nieuwe Meer. Zie ook: Josephine Hoogmoed.

Lodewijk Napoleon (1778-1846)
De jongere broer van Napoleon Bonaparte was koning van Holland van 1806 tot 1810. Hij wilde de scheepvaart bevorderen en daarmee de economie van Holland verbeteren. De overtoom tussen de Kostverlorenvaart en de Schinkel werd in 1809 vervangen door een sluis (Overtoomse Sluis) om de vaarweg geschikt te maken voor grotere schepen. Tevens werd het Jaagpad aangelegd om de schepen te kunnen helpen bij ongunstige wind naar de Haarlemmermeer te varen. Zie ook: Lodewijk Napoleon.

Milo van der Veen (2006-2021)
Geboren en getogen in de Riekerpolder en de Oeverlanden van de Nieuwe Meer. Door een noodlottig ongeval gestorven. Zie ook: Milo van der Veen.

Nel Ypenburg (1923-2016)
Arts en plantkundige. Liefhebber van het Nieuwe Meergebied, de Oeverlanden en de Riekerpolder. Zij inventariseerde het rijke plantenleven in de Oeverlanden in het begin van deze eeuw waarvan het verslag nog steeds te zien is op de website van de vereniging ‘De Oeverlanden Blijven’. Zie ook: Nel Ypenburg.

Rein Cremer (1947-2021)
Bioloog en dertig jaar lang de begeesterde werkmeester van de beheervrijwilligers van vereniging ‘De Oeverlanden Blijven’.
Loofzanger
Een herfstblad dwarrelt van boom naar boom,
naar de grond en weer omhoog naar een tak.
Zingt daar zijn lied.
Rein Cremer Leknin, november 2003.
Zie ook: Rein Cremer.

Rembrandt van Rijn (1606-1669)
Toen het na 1650 economisch minder ging met zijn portretschilderijen, ging hij op stap in de omgeving van Amsterdam en raakte bekoord door de schoonheid van het polderland, doorsneden met water. Een mooie tekening is “Zicht op de Schinkel” met de stad op de achtergrond. Ook de Sloterweg en de Osdorperweg werden door hem getekend met pittoreske boerderijen en landarbeidershuisjes. Maar ook het Amstelland en de oevers van de Zuiderzee wist hij zeer te waarderen. Zie ook: Rembrandt van Rijn.

Overige banken
In 2022 zijn er ook enkele banken geplaatst die niet naar personen vernoemd zijn. De bank van Bella Vista en de bank van Famos verwijzen naar een verdwenen uitspanning en sportvelden. Voorts zijn er nog twee naamloze picknickbanken geplaatst.

Bella Vista
Een uitspanning aan het Jaagpad nummer 123, in de oude nummering van de gemeente Sloten nummer A 368. Het gebouw stond op de plek waar nu het dijklichaam van de A10 ligt. Daar had men een wijds uitzicht over de Nieuwe Meer en na 1934 ook over het prille Amsterdamse bos. Na de oorlog moest Bella Vista wijken voor uitbreidingen van de stad. Voor zover bekend is het gebouw rond 1970 gesloopt. De veelvoorkomende sneeuwklokjes bij de kruising van het Jaagpad met de Riekerweg zijn misschien nog een overblijfsel uit de tuin van Bella Vista. Zie ook: Bella Vista.

FAMOS
Afkorting van de Federatie Amsterdamse Middelbare scholen voor Ontspanning en Sport. Sinds de annexatie van de gemeente Sloten in 1921 waren er een aantal sportvelden tussen het Jaagpad en de Volkstuinen van Ons Buiten. Aan Jaagpad 129, komend vanuit de stad net voorbij Bella Vista, was er een kantine en een botenhuis. In 1962 is het complex verlaten. De sportvelden zijn vervolgens onder een dikke laag zand verdwenen. Sindsdien is hierop het Jaagpadbos gegroeid. Zie ook: FAMOS.

Picknickbank in het Jaagpadbos
Op alle banken staat VDOB (Vereniging De Oeverlanden Blijven) met het jaartal van plaatsing.

Picknickbank nabij de Schinkelbruggen
Op de achtergrond de Schinkelbruggen van de Ringweg A10. Aan de linkerbeeldband stond vroeger de uitspanning Bella Vista.

De Bank van de Vereniging de Oeverlanden Blijven!
Voor het verenigingsgebouw ‘De Waterkant’ staat een extra lange bank met de naam van de vereniging.

Tekst en foto’s: Erik Swierstra; oktober 2022.
De foto’s zijn gemaakt in september-oktober 2022.
Werkgroep Historie Sloten-Oud Osdorp

Zie ook:
* www.oeverlanden.nl/bankjes/
* 
*