Verslag fietsexcursie Sloterweg op zondag 20 september 2015

In het kader van de promotie van de grote cultuurhistorische waarde en schoonheid van de Sloterweg heeft de Vereniging ‘De Oeverlanden Blijven!’ dit jaar wederom haar excursie langs deze weg gehouden. Om uiteindelijk (eer)herstel van deze middeleeuwse route af te dwingen. Frederik van Eeden vond de Sarphatistraat de mooiste plek van Europa, ik denk dat de Sloterweg de mooiste weg van Amsterdam is. Echter, er is de afgelopen eeuw veel verloren gegaan, ongeveer een derde gedeelte is geheel verwoest.

Dat maakt het bijzonder ingewikkeld de twee uiteinden als een geheel te kunnen overzien. Als test mag u proberen een toerist bij het bruggetje over de Schinkel bij het Vondelpark uit te leggen hoe naar het dorp Sloten te fietsen of wandelen. Dan was het in 1489 een stuk makkelijker om keizer Maximiliaan van Oostenrijk de weg te wijzen naar de Heiligewegkapel toen hij op pelgrimage, komende van Sloten, bij nadering van de Schinkel onzeker was over de te volgen route. Gewoon de weg volgen en bij de overtoom rechts af de Schinkel oversteken en alsmaar rechtdoor.

Aan deze historische gebeurtenis danken we de naam ‘De Vraag’ voor het ingetogen begraafplaatsje, waar zo’n 12 à 15 duizend mensen begraven zijn in de loop der tijden. Voor die tijd de naam verbonden aan een voornaam huis, direct aan het water, op de plek waar sinds de jaren zestig van de vorige eeuw een grote betonnen kantoorkolos staat. De Sloterkade is inmiddels overgegaan in Rijnsburgstraat, zoals dit gedeelte van de Sloterweg sinds 1978 is genaamd.

Aan de linkerhand passeren we het begin van het Jaagpad, daarna het Spijtellaantje, dat inmiddels flink is opgeknapt met behoud van de kleine arbeidershuisjes. Dan de Generaal Vetterstraat, genoemd naar een koloniaal militair die in de 19de eeuw op Lombok en in Atjeh verschillende expedities heeft ondernomen. Deze straat is begin 20ste eeuw op een boerenerf gebouwd. Later, jaren zestig, voor ongeveer de helft ingekort voor de bouw van een gemeentegarage die alweer is gesloopt. Bij het Aalsmeerplein moeten we even afscheid nemen van de Sloterweg.

Met een zigzagkoers gaan we vanaf het Aalsmeerplein langs het Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium, gebouwd in 1941, voorheen Sloterweg nr. 145. We zien dat het gebouw gerenoveerd wordt. Nu zit er nog enkel glas in mooie slanke stalen kozijnen. Hier stond boerderij Harterust, met er tegenover het bekende huis met het torentje.

Verderop stond boerderij Mildenrust, schuin ertegenover Kweekhoven. Een naamloze boerderij op nummer 360 en dan de Ringspoordijk. Nu gaan we onder de A10 door, een stukje Henk Sneevlietweg en onder de Ringspoorbaan en metroringlijn door. Daar stond de opvallende boerderij ‘Kent u zelven’ en meteen daartegenover splitste de Haagseweg zich af van de Sloterweg.

Nu gaan we via de Johan Huizingalaan weer naar het originele parcours van de Sloterweg. Waar monumentale boerderijen hebben gestaan als ‘Ons Genoegen’, ‘Tusschen Meer’ en ‘Anna’s Hoeve’ ligt nu ‘Park Haagseweg’, op de voormalige sportvelden van de inmiddels verdwenen politieschool.

Hier verrijst nieuwbouw, volgend jaar zullen we kunnen beoordelen hoe dit uitvalt. De aangebrachte slootbeschoeiing kan in elk geval niet de toets der kritiek doorstaan. Bij manege De Ruif, enigszins verstopt achter coniferen, zien we boerderij ‘Van Bladeren’ op nr. 675. Bij de voormalige boerderij ‘Zomerlust’, ook voor een belangrijk deel door coniferen aan het zicht onttrokken, staan we even stil bij de betekenis van Jan Rijnierse, veehouder en oud wethouder van de gemeente Sloten, zonder wiens inspanning en juridische strijd tegen de gemeente Amsterdam alle bebouwing langs de Sloterweg tot aan het dorp zou zijn gesloopt.

We passeren ‘Huis te Bijweg’ op nr. 734, dat er nog zeer origineel uitziet. ‘Riekerstaete’ is een mooi voorbeeld van luxe bebouwing. Bij het heerlijke Siegerpark staan we even stil. Op zo’n fraaie septemberdag komen het groen en de beelden goed tot z’n recht. Verderop rechts kunnen we met moeite de contouren van de voormalige boerderij ‘Veldzicht’ op nummer 824 ontwaren. Jammer, want het is een fraaie boerderij die vanaf deze kant origineel oogt.

Beplantingen spelen een belangrijke rol in de belevingswaarde van deze weg, maar teveel beperkt het uitzicht. Voorbij ‘Lissabon’ ligt de kronkel om een eertijdse doorbraak.

Dan kijken we op de zogenaamde ‘Vlindermolen’ die precies in de zichtlijn staat. Mooier zou het zijn als dit kunstwerk wat meer naar het noorden zou worden neergezet als entree van de wijk Nieuw-Sloten.

De tweede helft van de Sloterweg laat ‘Ida’s Hof’ zien, ‘Georama’, ‘Margaretha’s Hoeve’, ‘Huis Bijdorp’ en vlakbij het dorp de voormalige boerderij ‘Rijnhof,’ waar de weg omheen buigt. We fietsen nu de dorpsstraat in die nog steeds Sloterweg heet. Het Tolhuis en de Sint-Pancratiuskerk van 1901. Meerdere huizen dragen nog de oude nummering met de letter A.

De ingebouwd geraakte Banpaal van 1794, met Spinoza (1632-1677) als een van de bekendste bannelingen die rond 1663 gedwongen z’n toevlucht zocht in Rijnsburg.

We staan voor Sloterweg nr. 1355, aan de Ringvaart, zo’n 6 kilometer van de Overtoomse sluis. Ik kan iedereen aanraden dit tochtje zelf eens te doen om met eigen ogen de schoonheid van de Sloterweg te ervaren. Zondag is daarvoor het beste moment als de verkeersdrukte meevalt. Een mooie tocht toegewenst.

Nico Jansen.

Uit: de Westerpost van 23 september 2015.