Unieke brandmelder staat bij het Politiebureautje

Als je regelmatig door Sloten loopt, zou je de zeldzame Amsterdamse School-brandmelder bijna over het hoofd zien. Dit is het enige exemplaar in Amsterdam dat nog op zijn (bijna) oorspronkelijke eigen plek staat… Vroeger stonden deze felrode palen overal in Amsterdam. Nu we allemaal met mobieltjes rondlopen, kun je je niet meer voorstellen dat mensen vroeger geen telefoon in huis hadden om een brand te melden…

Oók politiemelder
De Slotense Rode Wachter (de officiële bijnaam van de brandmelder) is van na 1933. De onze heeft namelijk aan de achterzijde ook een politiemelder. Deze modellen werden na 1933 tot eind jaren vijftig geplaatst. De politie- en brandmelders werkten op dezelfde manier: na het stukslaan van een glazen ruitje (of het openen van een geheim luikje) kon door een knop in te drukken een deurtje worden geopend. Zo kreeg je toegang tot de ingebouwde telefoon, waarmee je de desbetreffende hulpdienst kon bereiken. In een krantenbericht uit 1927 wordt aangegeven dat “getracht wordt baldadigheid te voorkomen door uitleg te geven aan de jeugd op scholen en door opvoeding”. Zo zie je maar: vandalisme is helaas van alle tijden…

Nog slechts vier over
Zoals gezegd: alleen op Sloten staat de Rode Wachter nog op zijn (bijna) originele plek. Er staat er ook nog één voor de Brandweerkazerne aan de Hobbemakade (duidelijk geen oorspronkelijke plek, want ze stonden natuurlijk niet pal voor de kazerne!), in de collectie Straatmeubilair op de binnenplaats van Museum Het Schip en er staat er één in een particuliere tuin in de Watergraafsmeer.

De melders waren tot ongeveer 1971 in gebruik. In de loop der jaren zijn ze overal verdwenen, maar op Sloten bleef-ie gewoon staan. Dat is te danken aan Guido Frankfurther (Slotenaar en oud-dorpsraadlid) en Willem van Klooster (Slotenaar en oud-brandweerman). Sinds 1990 is Willem is de trouwe beheerder van de brandmelder. Hij heeft aangeboden om de melder ook nu weer op te knappen, zodat we straks alleen de materiaalkosten bij elkaar hoeven te funden. Als de melder straks weer blinkt, kan zijn blauwe lamp als vanouds krachtig stralen en zal hij nog jaren vol trots waken over het dorp… Maar… wij raden u wél aan om een eventuele brand dan toch maar via 112 te melden…

Als de crowdfunding slaagt, gaat Stadsherstel straks het Politiebureautje van de gemeente kopen. Het monumentje wordt dan opgeknapt, zal vaak worden opengesteld, kun je er voor vvv-info terecht en wordt een winkeltje waar je leuke en lekkere dingen kunt kopen. Stadsherstel zal dan ook de brandmelder adopteren. We hebben nu meer dan de helft van de benodigde 50.000 euro opgehaald en zijn nog op zoek naar nieuwe donateurs. Doet u mee? Ieder bedrag op rekening NL66 INGB 0005 659 267 van de Vrienden van Stadsherstel is welkom. Vermeld erbij “Politiebureautje”. Als u 25 euro of meer geeft en ook de bijhorende cadeautjes wilt ontvangen, vermeld dan ook uw adresgegevens. Doneren kan ook via de website www.mijnstadsherstel.nl. Op 18 juni staan we op de markt bij Over de Rand in Oud Osdorp.

Tamar Frankfurther; 17 juni 2017.

Zie ook: de brand- en politiemelder op Wikipedia