Precíes 60 jaar na werkbezoek Den Uyl is Osdorperweg nog altijd levensgevaarlijk

Deze week is het precies 60 jaar geleden toenmalig verkeerswethouder Joop den Uyl in Oud Osdorp poolshoogte kwam nemen van de slechte kwaliteit van de Osdorperweg.

De wethouder kwam niet vrijwillig naar de rand van de stad: Hij kwam pas nadat zo’n 200 kinderen uit protest tegen de verkeersonveilige Osdorperweg tijdens de schoolstaking op 28 en 29 oktober 1963 niet naar school waren gegaan.

Wethouder drs. J. M. Den Uyl (2^e van rechts) bekijkt de Osdorperweg; 8 november 1963.
Bron: ANEFO, 915-7228 (Nationaal Archief).

Deze actie kreeg indertijd landelijke bekendheid en had tijdelijk succes. Na het werkbezoek van de wethouder werd het uiterst slechte wegdek met zijn talrijke kuilen opnieuw geasfalteerd en langs een klein deel van de weg kwam een voetpad. Ook werd de maximum snelheid van 50 km/uur ingesteld en werden er lantaarnpalen bijgeplaatst. De effecten van deze succesjes doofden echter snel uit.
Nu, 60 jaar later, zijn er nóg steeds problemen met de verkeersveiligheid. Het nieuwe gladde asfaltwegdek met fietsstroken dat sinds kort is aangelegd, vertoont nu al weer steeds meer met klinkers provisorisch gestrate ‘wonden’. Sinds juli 2023 geldt hier officieel een snelheidslimiet van 30 km/uur. Maar zolang de handhaving op zowel de snelheid als het inrijverbod voor zwaar vrachtverkeer volledig blijft ontbreken, worden deze verkeersregels door (bijna) niemand nageleefd. Ook het uitgangspunt dat de Osdorperweg niet langer zou gaan fungeren als verbindingsweg (lees: sluipweg) wordt op geen enkele wijze waargemaakt.

Uitvoerige documentatie
Oud Osdorper Kees Schelling maakte het als 8-jarige schooljongen allemaal mee: de schoolstaking van 1963. Tien jaar terug schreef hij er een boek over met als titel ‘De vaders van Osdorp, de schoolstaking van 1963 aan de Osdorperweg‘. Met zijn boek dat in 2013 uitkwam bundelde hij alle herinneringen aan deze gedenkwaardige oktoberdagen van precies 50 jaar daarvoor. De documentatie die hij daarvoor verzamelde, tezamen met de interviews met de toen nog in leven zijnde bewoners, is heel uitvoerig en staat allemaal achterin zijn boek beschreven.

Tijdsbeeld jaren ’60
Wat het verhaal over de schoolstaking van eind oktober 1963 zo bijzonder maakt is vooral het tijdsbeeld van toen: het leven van de plattelandsbevolking aan de Osdorperweg en de gezagsverhoudingen tussen gemeente en burgers. Dit laatste vormt uiteindelijk ook de reden om in opstand te komen. Overheidsinstanties die totaal niet reageren op alle ingediende klachten. En, als ze een keer wél reageerden, dan namen ze niet eens de moeite om hun reactie aan de klagende bewoners door te geven.

Zwaar vrachtverkeer was ook toén al verboden!
Uit het boek van Kees Schelling blijkt in diverse passages dat het verbod op zwaar vrachtverkeer al vóór de schoolstaking van 1963 was ingevoerd. Dit gegeven wordt ondersteund door een krantenartikel in ‘De Nieuwe Dag’ dat een foto van twee actievoerders publiceert bij het begin van de Osdorperweg mét het verbodsbord voor zwaar vrachtverkeer! Zowel de maximum voertuigbreedte als de maximale asdruk gelden nog steeds tot op de dag van vandaag, al zijn beide verboden nu op twee afzonderlijke verkeersborden vermeld. De gemeente Amsterdam zegt anno 2023 het verkeersbesluit over het verbod voor vrachtvervoer nergens meer te kunnen vinden. In plaats van dit administratief te herstellen, ontkent de gemeente dat dit besluit ooit is genomen. Ook het feit dat ondernemers van de Osdorperweg over ontheffingen van deze verkeersregel beschikken, lijkt de gemeente te negeren. Men kan dan ook geen antwoord geven op de vraag: “Als er op de Osdorperweg geen verbod zou gelden voor zwaar verkeer: Hoe komen die ondernemers dan aan hun ontheffingen van dit verbod?”

Het verbodsbord voor zwaar vrachtverkeer zoals dat er op 28-10-1963 al stond, hier met twee van de actievoerders van de schoolstaking.

Beide verbodsborden zoals deze er nu staan. Wieldruk is nu omgerekend naar asdruk, maar het gewicht komt op hetzelfde neer.

Welke problemen nog steeds niet opgelost?
Tot op de dag van vandaag spelen deze problemen nog altijd op de Osdorperweg:

1. De gemeente formuleert in de ‘Nota van Uitgangspunten’ dat de Osdorperweg niet langer de status heeft van een verbindingsweg. Maar nergens blijkt dat de weg hieraan voldoet. Alle soorten verkeer gebruiken de weg als korte en snelle verbinding, o.a. bij files op de A9.
2. De gemeente doet niets aan handhaving van het inrijverbod voor zwaar vrachtverkeer.
3. De gemeente weigert de snelheidsbeperking van 30 km/uur te handhaven.
4. Het voetpad op een klein deel van de weg wordt slecht onderhouden. Bovendien is het op sommige plekken over een breedte van slechts één stoeptegel nauwelijks begaanbaar en kan het zeker niet worden gebruikt met kinderwagens, rolstoelen en rollators.

Hoe op te lossen?
1. Om niet langer als verbindingsweg te fungeren is een oplossing zoals op de Sloterweg noodzakelijk: een elektronische knip met ontheffing voor bewoners en bedrijven.
2. Het inrijverbod voor zwaar vrachtverkeer kan met cameracontrole aan beide zijden worden gehandhaafd.
3. De snelheid kan over de volledige lengte van de weg effectief worden gehandhaafd met camera’s die trajectcontrole toepassen.
4. Onderhoud aan het voetpad is iets dat tot de normale taak van de gemeente behoort. Dus tegels recht leggen, onkruid verwijderen en overhangend groen snoeien.

Toezegging nu nakomen!
In de vergadering van de stadsdeelcommissie op 4 april 2023 heeft portefeuillehouder Türkkol herhaald vast te houden aan het DB-besluit van februari 2022 om na heropening van de weg een snelheidsbeperking van 30 km/uur in te voeren en pas bij overschrijding van het aantal van 6.000 voertuigbewegingen per etmaal aan andere maatregelen te denken.

De stadsdeelcommissie heeft eveneens op 4 april het volgende standpunt met ruime meerderheid aangenomen:

“Als de 30 km/uur is ingevoerd en de werkzaamheden zijn afgerond, dan willen we het volgende afspreken: Als de veiligheid niet voldoende verbeterd is en het aantal vervoersbewegingen niet is gedaald, dan gaan we niet opnieuw een gespreksronde of inspraak doen, maar gaan we direct over tot een intelligente of harde knip.”

Ook heeft het DB toen toegezegd dat de voorbereidingen voor een knip ondertussen al zullen worden getroffen, zodat bij een eventuele keus hiervoor de invoering meteen hierna kan geschieden en er geen tijd verloren gaat om dit nog te moeten voorbereiden.

Bekijk en beluister dit alles van de vergadering op 4 april 2023 op https://nieuw-west.notubiz.nl/vergadering/1040278

Aangezien de tellingen reeds uitwijzen dat het aantal voertuigbewegingen nu al boven de 6.000 per dag ligt, mogen we ervan uitgaan dat de knip op de Osdorperweg nu binnen handbereik ligt. Nu alleen nog de toezegging nakomen…

Voor de nodige achtergrondinformatie zoals besproken in de stadsdeelcommissie:
* https://nieuw-west.notubiz.nl/vergadering/930516
* https://nieuw-west.notubiz.nl/vergadering/930526

Theo Durenkamp; 2 november 2023.

Zie ook: www.theodurenkamp.nl/artikelen/schoolstaking-1963-voor-veilige-osdorperweg-nog-steeds-actueel