Dodenherdenking en viering van de bevrijding

In april en mei wisselen Koningsdag, Dodenherdenking en viering van de Bevrijding elkaar af. Op maandag vond de herdenking bij het monument aan de Osdorperweg plaats.

Hieronder de bijdrage van Ray Kentie, die namens de dorpsraad hier een toespraak hield. Dinsdag 5 mei was er een zeer geslaagde brunch in de speeltuin waar de Dorpsraad 70 jaar bevrijding vierde. Volgende week zal het verslag hier van in deze rubriek staan.

Ik heet u allen welkom op deze 4 mei herdenking namens de Dorpsraad Oud-Osdorp Sloten. Mei 1940 tot mei 1945, de Tweede Wereldoorlog in Nederland en de overzeese gebiedsdelen, vooral ook in Nederlands-Indië is de gifbeker niet voorbij gegaan. Het begon 75 jaar geleden en eindigde 70 jaar geleden, jubileumjaren. Morgen vieren we het feest van de bevrijding, vandaag herdenken we de donkere periode. De slachtoffers, de gevallenen, de doden, het geweld, de onderdrukking door het kwaad.

In het bijzonder, op deze plek staan we even stil bij 2 Osdorpers, Petrus Bierman, gesneuveld 10 mei 1940 en Jan Kars, gesneuveld 20 october 1944, zij staan hier op dit monument achter mij vermeld. Zij staan hier vanavond niet, wij wel, wij denken aan hen. Nederland was de dodendans van de Eerste Wereldoorlog ontsprongen, dacht lang dat zoiets in ons kleine landje niet meer zou plaats vinden. We werden in mei 1940 ruw uit deze illusie gewekt. Een overval in de vroege morgen, mei 1940. Chaos, paniek, ongeloof, verwarring, gelijk al de eerste slachtoffers, soldaten, burgers. We probeerden wat we konden, vechten tegen een immense geoliede goed getrainde oorlogmachine, er was geen houden aan. Al snel maakte we kennis met terreur, het bombardement op Rotterdam en de onvermijdelijke capitulatie.

Daarna begon het grove werk, stap voor stap, roof, onderdrukking, collaboratie, verzet, dwangarbeid, dood en verderf, honger en het aller ergste de Jodenvervolging, deportatie en moord. Het koste het leven van 280.000 Nederlanders, het land verwoest, Nederland zou nooit meer het zelfde zijn. 30.000 dwangarbeiders kwamen niet terug uit Duitsland. Van de 107.000 joodse Nederlanders, waarvan 18.000 kleine kinderen, kwamen er maar 3.000 terug, verschrikkelijk, onvoorstelbaar.

75 jaar geleden begon de Tweede Wereldoorlog hier in Nederland. Landgenoten die dit destijds als puber heb ben meegemaakt zijn nu 90 jaar en ouder, een generatie die langzaam afscheid neemt. Nog maar zo’n 12% van de bevolking heeft de Tweede Wereldoorlog bewust of onbewust meegemaakt. Bijna iedereen die hier nu staat is er niet of niet bewust bij geweest. Toch staan wij hier samen en gedenken… Ik en ik hoop u allen, zouden willen dat dit gedenken, hier op deze plek, op deze wijze, nog heel lang, generaties lang, door zal gaan.

Natuurlijk zal de directe band met de Tweede Wereldoorlog over tientallen jaren minder bewust worden, zeker als ook de tweede generatie afscheid zal nemen. Er zijn een flink aantal belangrijke redenen voor mijn hoop.
• Allereerst mogen we de enorme hoeveelheid slachtoffers niet vergeten, respect voor hun offer voor Nederland.
• Door hen en de omstandigheden er omheen te gedenken, worden we hopelijk teruggebracht naar de kern van ons mens zijn, ons mededogen wordt opgewekt, humaniteit, empathie; dit nooit weer alstublieft.
• Hopelijk reflecteren we deze gevoelens op het heden en onze reacties op de wereld waarin we nu leven.
• Ook nu zijn er oorlogen, is er onderdrukking zijn er onschuldige slachtoffers die lijden, miljoenen vluchtelingen, angst dood en verderf.
• We kunnen ons niet aan het heden onttrekken, we mogen ons zelf niet toestaan de andere kant op te kijken, niet aan het lijden, ook niet aan die oorlogen. Er zijn vredesmissies waar Nederlandse militair en sneuvelen. We hoeven maar te denken aan de 150 oorlog-slachtoffers van de MH 17 gevallen in een oorlog waarvan wij dachten dat die op veilige afstand was, wij gedenken ook hen.

Wanneer over 75 jaar, hier op deze plek, een paar generaties verder, nog steeds herdacht wordt, hebben we God zij dank, waarschijnlijk niet een oorlog gehad op Nederlandse bodem. Laten we voorzichtig zijn, de wereld nu is nog veel meer een internationale wereld als in 1940, de wereld is kleiner, dichterbij, laten we niet naïef zijn als in de dertiger jaren.

Alleen als wij gedenken, overdenken ons mededogen en geweten laten spreken, mede door hier op 4 mei stil te blijven staan, maken we een kans op een iets betere wereld, vanuit ons zelf, vanuit het gedenken, samen. Het lijden en sterven van alle Nederlandse Oorlogslachtoffers, die van de Tweede Wereldoorlog en daarna, zal daar dan toe bijdragen, hun offer mag niet voor niets zijn geweest. Dat zijn wij als overlevenden aan hen, en bovenal aan ons zelf, verplicht.

Ray Kentie, Dorpsraad-lid 4-mei 2015, Oud-Osdorp.

Uit: de Westerpost van 13 mei 2015.