Bijzondere bomen in Sloten en Oud Osdorp

Binnen de gemeente Amsterdam staan er zo’n 1 miljoen bomen. Daarvan zijn er circa 4.000 zo bijzonder dat de gemeente er extra zuinig op wil zijn. Een deel van deze bomen krijgt extra bescherming. Hiervan worden er 119 zo bijzonder gevonden dat zij een ‘kampioenboom’ zijn. Een onafhankelijke adviescommissie adviseert hierover.

Er zijn lijsten opgesteld voor de diverse stadsdelen, waaronder Nieuw-West. Binnen dit stadsdeel ligt ook het landelijke gebied Sloten-Oud Osdorp. Ook hier zijn op de lijst diverse bijzondere bomen opgenomen. Hierbinnen zijn er ook weer diverse categorieën:
* beschermwaardige houtopstand
* ander waardevol groen
* niet (opnieuw) opnemen in de lijst
* nog te (her)beoordelen
* kampioenboom

Als we verder inzoomen op de lijst en op de kaart dan staan er zowel in Sloten als Oud Osdorp circa veertig individuele interessante bomen (beschermwaardige houtopstand) alsmede een bomenrij van circa honderd bomen en voorts nog een klein aantal ‘kampioenbomen’. De betreffende bomen zijn te vinden op: https://maps.amsterdam.nl/bomen_bijzonder_nieuwwest/

Kampioenbomen
Dit zijn bomen van een uitzonderlijke betekenis, van een klasse apart. Als dat niet op het niveau is van Nederland of Amsterdam, dan toch overduidelijk voor het betreffende stadsdeel. Die uitzonderlijkheid kan bijv. liggen in het zijn van de dikste, hoogste, oudste, zeldzaamste, e.d., maar ook in het bijzondere verhaal achter de boom, zoals bij de Anne Frankboom het geval was.

De rooie reus van Sloten. Foto: Tamar Frankfurther (2016).

Van deze laatste categorie zijn er in Sloten-Oud Osdorp vijf aanwezig:
* de Bruine beuk (Fagus sylvatica ‘Atropunicea’) uit 1865, in de tuin achter de Sloterkerk aan de Osdorperweg 28,
(zie ook: www.slotenoudosdorp.nl – en
zie ook: www.geheugenvanwest.amsterdam – Rooie Reus van Sloten)
* de Oosterse plataan (Platanus orientalis) uit 1910 tegenover de Sint-Pancratiuskerk aan de Sloterweg 1186 uit 1910,
* de kampioenboom op het Volkstuinenpark Ons Buiten is een Osagedoorn (Maclura pomifera) uit 1950,
* in Oud Osdorp is er de Treures (Fraxinus excelsior ‘Pendula’) uit 1860 bij het oude kerkhof aan de Osdorperweg bij 532,
* en aan de Lutkemeerweg 272 bevindt zich een Peer (Pyrus communis) uit 1875.

Beschermwaardige houtopstand
In de categorie “beschermwaardige houtopstand” heeft het dorp Sloten nog twaalf bomen, waaronder bomen bij de Sloterkerk (Oosterse plataan), de Sint-Pancratiuskerk (Gewone esdoorn), bij de boerderij aan de Osdorperweg 70 (twee Gewone esdoorns (cultuurvariëteit) en nabij de Speeltuin nog twee Bruine beuken (Sloterweg 1252), vier Hollandese lindes (naast Sloterweg 1289) en een Witte paardenkastanje (Sloterweg 1301). Buiten het dorp staat bij de Sloterweg 1047 nog een Bruine beuk.

Ten zuiden van de Sloterweg
In de Riekerpolder zijn in het tuinpark Eigen Hof ook nog drie bomen van deze categorie te vinden. Dit betreft een Moerascipres en twee Watercipressen.

Ook in het Siegerpark zijn er nog tien bomen in de categorie beschermwaardige houtopstand te vinden. Hier staan enkele bijzondere soorten die elders weinig voorkomen. Dit betreft een Osageboom, Perzisch ijzerhout, Japanse levensboom, Prieelberk, Japanse walnoot, Zeeden, Witte paardenkastanje en twee Oostenrijkse eiken.

Aan de Oude Haagseweg 54 bevindt zich een Witte paardenkastanje, aan het Anton Schleperspad staat nog een Gewone Esdoorn op de lijst.

Het Volkstuinenpark Ons Buiten heeft een groot aantal bijzondere bomen, waarvan er dertien op de lijst beschermenswaardige bomen staan. Dit betreft een Zwarte populier, Schietwilg, drie Watercipressen, Zwarte moerbei, Canadapopulier, Zachte berk, Perzisch ijzerhout, Moseik, twee Japanse cipressen en een Moerascipres.

Akerpolder
In de Middelveldsche Akerpolder zijn er bij de Akersluis een Zomereik, langs de P.H. Frankfurthersingel een Huntingdon-iep en twee Esdoornbladige platanen aan te treffen. Voorts zijn langs de Zuiderakerweg nog twee beschermenswaardige bomen aan te treffen: een Gele treurwilg bij nr. 52 en een zelfde boom bij nr. 99. Ook aan de Noorderakerweg staat nog zo’n boom bij nr. 295.

Oud Osdorp
In Oud Osdorp zijn nabij de oude dorpskern aan de Osdorperweg nog vier beschermenswaardige bomen: een Gele treurwilg aan de Osdorperweg 501, een Es (tegenover Osdorperweg 513), een Zomereik op Osdorperweg 576 en een Hollandse linde bij Osdorperweg 614.

In de Polder de Eendracht staat op het Nieuwe Bijenpark aan de Baron Schimmelpenninck van der Oyeweg 4 nog een bijzondere Watercipres en bij de Haarlemmerweg 103 / Joris van den Berghweg 105 (1800 Roe) een Hollandse linde.

Nico Broekhuysenweg
Tot slot is het grootste aantal beschermwaardige houtopstanden te vinden aan de Nico Broekhuysenweg. De bomen zijn onderdeel van nog ruim honderd van de oorspronkelijke aanplant overgebleven prachtige volgroeide Essen in rijen.

Welke bomen bijzonder zijn is ook te vinden op de kaart: https://maps.amsterdam.nl/bomen_bijzonder/

Erik Swierstra; 21 juli 2025.