De strijd om het witte huis nadert ontknoping

Tot en met vandaag kan een zienswijze worden ingestuurd om bezwaar te maken tegen sloop van Sloterweg 711-715 en bebouwing met vier villaatjes. Vanavond word in de voorbereidende vergadering van de bestuurscommissie gesproken over deze zaak. De dorpsraad zal hier inspreken.

Een rapport van het bureau Monumenten en Archeologie is uitgebracht waarin wordt gesteld dat de huisjes niet zozeer een monumentaal karakter hebben, maar dat het ensemble met Riekerstate en boerderij van Bladeren en enkele huizen, dusdanig waardevol is en steeds zeldzamer is geworden in deze omgeving, dat behoud moet prevaleren boven korte termijn geldelijk gewin. Op bijgeleverde kaarten wordt aangetoond dat dit erf al zo’n vierhonderd jaar bestaat met misschien wat wisselende bebouwing. De geschiedenis met herberg Rode Leew wordt niet gememoreerd. Dat een drietal tekeningen uit de tweede helft van de 18de eeuw in het gemeentearchief aanwezig is blijft onbesproken.

Juist dit soort zaken geeft aan deze plek zo’n speciaal cachet. Dat het witte huis tot de onteigening in de jaren 50 van de vorige eeuw eigendom was van boerderij Zomerlust wordt niet vermeld. Behalve de paleizen van de gegoede burgerij wordt een arbeiderswoning slechts bij hoge uitzondering van monumentale waarde verklaard. Het begrip monument moet echter wat breder getrokken worden, zoals dat in ons omringende landen wordt gedaan. In het frans wordt gesproken van lieu de memoire, plaats van herinnering. Dat kan van alles zijn, maar bij het witte huis is het natuurlijk het historische gegeven van het agrarisch verleden van deze omgeving. Dat moet ook aan de na ons komende generaties duidelijk gemaakt kunnen worden.

De arbeiders van boerderij Zomerlust van de niet genoeg te memoreren Jan Rijnierse, woonden aan de overkant van de weg. Boerderij Zomerlust is overigens ook slachtoffer geworden van het profijtdenken, waarbij in de 90er jaren het erf is kaal gesloopt en de twee schuren en een hooiberg zijn vervangen door 7 woningen. De boerderij zelf is gespaard, maar het algemene beeld is danig aangetast.

Nu de bebouwing van de politieschool in een eindfase begint te komen kan een oordeel gevormd worden of dit beeld een aanwinst is voor de Sloterweg. Daar kan aan worden getwijfeld. Hopelijk wordt er naar tevredenheid gewoond, de uitstraling is die van een op elkaar gepropt vakantiepark. De huizen van Jazzwijk op de voormalige sportterreinen van de politieschool staan met de rug naar de Sloterweg wat een vreemde indruk maakt. Net als de kantoren en het hotel dat ertegenover is gebouwd.

Altijd de historische Sloterweg negerend en kleinerend. Je wilt er niet aan denken als ook het erf van het witte huis en een aanpalend stukje naast Riekerstate wordt vol gezet met huizen die in wezen niets met deze omgeving van doen hebben en op elke willekeurig locatie neergezet kunnen worden. Hopelijk dat onze vertegenwoordigers in de bestuurscommissie gunstig adviseren aan de gemeenteraad en het stadsbestuur voor behoud en herstel van de karakteristieke arbeiderswoningen en de oude gevelsteen hier herplaatst wordt. Die bevindt zich overigens op de binnenplaats van het bureau Monumenten en Archeologie. Van de cultuurhistorische waarde van de Sloterweg is veel verloren gegaan, daar mag geen grammetje meer vanaf.

Uit: de Westerpost van 2 november 2016.

Zienswijze tegen de sloop van arbeiderswoningen

Betreft: Zienswijze tegen de sloop van de arbeiderswoningen aan de Sloterweg 711, 713 en 715 in Amsterdam-Sloten

Aan: de directeur Ruimte en Duurzaamheid van de gemeente Amsterdam, de heer mr. K. Vreeker

Datum: 13 oktober 2016

Geachte heer Vreeker,

Het kan toch niet zo zijn dat u de historie van het landelijk gebied van Amsterdam-West wilt wegvagen? En dat puur en alleen voor het relatief beperkte financiële gewin op korte termijn? Terwijl er ook andere oplossingen zijn om zonder extra werk voor de gemeente wél prima inkomsten hieruit te genereren!

Zoals u ongetwijfeld weet, heeft het dorp Sloten een hoge cultuurhistorische waarde. Het dorp en de lintbebouwing zijn ouder dan Amsterdam en getuigen tot op de dag van vandaag van de boeiende historie van de stad Amsterdam. Deze cultuurhistorie versterkt de stad Amsterdam als geheel: de diversiteit en de aantrekkelijkheid van de stad worden hierdoor zichtbaar. De stad zou deze unieke kwaliteit moeten koesteren.

Belangrijk onderdeel van de cultuurhistorie van Sloten vormen de woonpanden, die als stille getuigen nog resteren aan de tijd van voor de bouw van Nieuw-West en de aanleg van Nieuw Sloten in het bijzonder. De tijd toen de Sloterpolder (ten westen van de Kostverlorenkade) er nog was en het gebied de groenteschuur van de stad was. Stukje bij beetje is het gebied na de oorlog afgebroken. Een logische en redelijke ontwikkeling. Maar, er is nu letterlijk nog één complexje van drie arbeiderswoningen over. Vroeger stonden er overal veel van dergelijke woningen in het gebied en waren ze niet bijzonder. Logischerwijs werden die goedkope en kleine huizen telkens als eerste afgebroken en vervangen door grote boerderijen of sjieke woonhuizen. Aan de overkant van deze woningen wordt nu zelfs een groot zelfbouwproject uitgevoerd. Dan móet het toch mogelijk zijn om, als enige herinnering aan die voorbije tijden, die paar kleine huizen te behouden?

U zou het complexje voor een goede prijs kunnen verkopen; mét de verplichting dat het uiterlijk – gezien vanaf de Sloterweg – van de panden gelijk blijft. Mogelijk kan een nieuwe eigenaar de opgeknapte huisjes verhuren. U kunt er ook voor kiezen de kavel in tweeën te verdelen en aan twee kopers met die voorwaarden te verkopen. Sloop is dus totaal niet nodig! U kunt het complex onder voorwaarden tot uiterlijk behoud verkopen. Dan hebt u er verder geen zorgen over; hebt u wél de inkomsten én garandeert u dat de cultuurhistorische herinnering van juist die kleine arbeiderswoningen intact blijft. Tegenwoordig zijn er zeker mensen te vinden, die energie en geld willen steken in een dergelijk project. Iedereen blij!

Met vriendelijke groet, Tamar Frankfurther

Wilt u het witte huis redden? Schrijf uw zienswijze en stuur het naar bovenstaand adres of per e-mail naar: info.rd@amsterdam.nl ter attentie van Mr. K. Vreeker. Dat het oude kan blijven naast al het nieuwe. Daar is toch wel voldoende draagvlak voor onder de bewoners?

Detail van de kaart van de binnenpolder van Sloten van 1650. Bovenaan herberg De Ro Leeuw aan de zuidzijde van de Sloterweg. Tegenwoordig Sloterweg 711-715. De schrijfwijze varieert door de eeuwen heen, soms “De Roo Leew” , soms “De Rode Leeuw”. De moeite van het vermelden waard op deze kaart. Nu zeker de moeite van het bewaren waard, voor behoud van het karakter van de Sloterweg. Uiterst links ’t Huys te Vraag, gesloopt eind 19de eeuw, uiterst rechts het dorp Sloten. Alle bebouwing in opstand getekend zoals toen gebruikelijk was bij kartografen. De projektie is naar het zuiden, in die tijd niet ongewoon.

Uit: de Westerpost, 26 oktober 2016.