5 mei – Viering aan de Osdorperweg 386
Programma
14:00-16:00 uur
Haci Bayram Moskee,
Osdorperweg 386, 1069 LM Amsterdam
Ruim 80 jaar geleden gebouwd als school, waar tijdens de Tweede Wereldoorlog Duitse soldaten bivakkeerden. De hoofdonderwijzer woonde naast de school en zat in het verzet. Familieleden en buurtbewoners vertellen over hun herinneringen, aansluitend een Vrijheidsmaaltijd.
De Mr. J. Terpstra-school aan de Osdorperweg 386 werd gesticht als School met de Bijbel. Deze aanduiding betekende dat men tijdens de lessen en thuis de beleving van de protestants-christelijke geloof van groot belang achtte. Even terzijde: het latere gebruik als moskee is in zekere zin dus niet zo gek. Vaak waren leerkrachten en leerlingen van een dergelijke school van gereformeerde huize, maar niet per se. De hoofdonderwijzer, Marinus Willemsen, woonde met zijn gezin naast de school in een apart huis.
Dat bleef zo tijdens de oorlog. Het schoolgebouw kreeg echter, evenals de andere onderwijsinstellingen in Sloten, Osdorp, Halfweg en Sloterdijk, regelmatig soldaten uit het Duitse leger over de vloer. Ze sliepen in de lokalen en de gymzaal. De kinderen weken uit naar zaaltjes en lokaaltjes elders. Officieren werden overigens ingekwartierd in hotels, pastorieën of bij mensen thuis. De manschappen hielden aan de Osdorperweg en de splitsing met de toenmalige Uitweg (richting Haarlemmerweg) mensen aan en controleerden hun bagage. Ze brachten trouwens ook brood naar de buren van nr. 388 (Blijleven) waar de hongerwinter van 1944 hard aankwam.
Terwijl Willemsen met zijn gezin naast Duitse soldaten woonde, was hij vanaf september 1944 commandant van de Binnenlandse Strijdkrachten (BS) in Sloten en Osdorp. Deze bundeling van verzetsgroepen werd in die maand overal in het nog bezette deel van Nederland actief. Zijn plaatsvervanger, en secretaris van de BS, was Abraham Dreschler, directeur van de Boerenleenbank aan de Sloterweg 919. Nog andere leden van de groep staan op onderstaande foto. Ze hebben het einde van de oorlog allemaal gehaald. Voor de Duitsers is dat onbekend.
De school sloot vermoedelijk eind jaren zeventig. In 1982 werd het Turks cultuurcentrum gebruiker van een deel van het gebouw, in 1993 werd een moskeeruimte ingericht. Vanaf 1997 kreeg de moskeeverenging Haci Bayram het complex in eigendom. Graag werkt het bestuur mee aan de herdenking van wat er in 1940-1945 in hun gebouw is gebeurd, en waarvan wij allen de herhaling willen voorkomen.