Vervolgden en verzetsstrijders WOII in Oud Osdorp herdacht

Bijna honderd bewoners van het landelijke gebied namen op donderdag 4 mei 2023 in Oud Osdorp deel aan de jaarlijkse herdenking van de gevallenen uit de Tweede Wereldoorlog.

Dat gebeurde, zoals elk jaar, bij het monument aan de Osdorperweg vlakbij de Lutkemeerweg. Scouting Phoenix uit Slotervaart vormde de erewacht.

Osdorperweg afgesloten
De politie zorgde voor de afsluiting van de Osdorperweg, zodat de herdenking op deze aangename lenteavond in alle rust kon verlopen. Irene Hemelaar, bewoner van de Osdorperweg, leidde de bijeenkomst en noemde in haar openingswoord de drie gevallenen voor wie dit monument is opgericht: Peter Bierman, Jan Kars en Dover Chalmond. Na 26 jaar namen zij als ceremoniemeester en dorpsraadslid Mireille de Ridder als organisator het stokje over van Mia.

De Padvinderij was bolwerk van verzet
Als eerste kreeg welpenleider Mink Meijer (19) het woord. Mink memoreerde dat de bezetter wilde dat de toenmalige Padvinderij (sinds 1973 Scouting Nederland), ging samenwerken met de Nationale Jeugdstorm, de jeugdbeweging van de NSB (Nationaal-Socialistische Beweging). Mink: “De Padvinderij was hier fel op tegen, ging hier niet in mee en bleef zich verzetten. Om de Padvinderij vervolgens buiten spel te zetten, werd deze op 2 april 1941 landelijk verboden. Hogere bestuurders van de vereniging werden gearresteerd, bezittingen werden afgenomen en de clubhuizen werden gevorderd. Hoewel dat gevaarlijk was zetten veel leden van de vereniging hun activiteiten toch voort. De padvinders verleenden – waar mogelijk – ondersteuning aan het verzet.” Nu 80 jaar later gaf Mink aan trots te zijn op de rol die de voorgangers van Scouting Nederland hadden gespeeld: “Ik ben er trots op dat ik lid ben van deze vereniging. Met alweer een nieuwe lichting welpen en scouts herdenken wij samen met u de doden, de slachtoffers van misdaden tegen de menselijkheid en vinden wij het eervol om hier in Oud Osdorp bij dit oorlogsmonument vandaag opnieuw onze erehaag te vormen.”

Wat zou u doen?
Vicevoorzitter van de Dorpsraad Sloten-Oud Osdorp Ray Kentie nam de toehoorders mee naar 80 jaar geleden, naar 1943. In dat voorjaar kwam een oproep voor een grote staking tegen de bezetter die ongekend was in heel Europa. De oproep had succes, want duizenden mensen uit het hele land deden mee, maar de repressie van de bezetter daarna was ongekend. Kentie: “Mensen die hieraan deelnamen, namen daarmee een groot risico, dat sommigen met de dood bekochten. Vraagt u zich weleens af, wat zou ík doen in een vergelijkbare situatie?”

Vrede blijvend beschermen uitdragen
Oud Osdorper Sietze Worm droeg een treffend zelfgemaakt gedicht voor waarin hij terugblikte op de oorlogsontberingen. Vervolgens riep hij op om de zo moeizaam bevochten vrede voor altijd te bewaren, te beschermen en te blijven uitdragen.

Tijdens verzet dodelijk getroffen
Martijn van Leerdam, door zijn vertrek naar Rotterdam sinds enkele dagen oud-dominee van de Sloterkerk, ging in zijn bijdrage in op Jan Kars, wiens naam vermeld staat op het oorlogsmonument. Rooie Jan was een actief jongerenlid van de hervormde kerk op Sloten: “Je kunt je vraagtekens zetten bij het feit dat deze roodharige jongeman onder regie van de bezetter lid werd van de marechaussee. Later bood hij echter in Zeeuws-Vlaanderen als marechaussee hulp aan onderduikers. Daarnaast was hij op diverse fronten actief in het verzet tegen de bezetter. Bij de bevrijding van Zuid-Nederland in het najaar van 1944 werd hij te Waterlandkerkje (bij Oostburg) in een vuurlinie dodelijk getroffen.” Zie ook: .

Mooie stilte
Dankzij de strakke planning van ceremoniemeester Irene Hemelaar kon trompettist Jolanda Picavet-van Geilswijk de last Post precies op het goede moment inzetten. Terwijl haar laatste heldere toon in de stilte wegebde, gingen de straatlantaarns aan als teken dat de twee minuten stilte waren begonnen. Alleen de tjirpende vogels en blatende schapen vulden de stilte nog. Daarna hesen de leden van Scouting Phoenix de vlag in top en zongen alle aanwezigen het Wilhelmus. Tenslotte werden bloemen en kransen geplaatst door de Dorpsraad, de Sloterkerk, Stichting Eigenwijks, de stadsdeelcommissie Nieuw-West, stadsdeel Nieuw-West en diverse bewoners uit Sloten en Oud Osdorp.

Afsluitend konden de aanwezigen met koffie, thee en cake van Saskia van der Pol tijdens de warme voorjaarsavond napraten op het schoolplein van de voormalige Lutkemeerschool.

Theo Durenkamp en Tamar Frankfurther; 6 mei 2023.

Kijk verder: Mia Kooter, Mireille de Ridder en Irene Hemelaar maakten dit sfeerbeeld van de herdenking.