Koninklijke Erepenning voor 100-jarige Speeltuin Sloten

Op donderdag 15 april 2021 kreeg Ilse Visser als voorzitter van de speeltuinvereniging Sloten symbolisch de eervolle versierselen voor de speeltuin uit handen van de commissaris van de Koning van Noord-Holland, Arthur van Dijk.

In 1921 bestond het speeltuinbestuur louter uit mannen; 100 jaar later alleen uit vrouwen. V.l.n.r.: Christa Uittenbogaard, Ilse Groot, Ilse Visser (met oorkonde), commissaris van de Koning van Noord-Holland Arthur van Dijk en Arie van Genderen toont (als aanvrager) de Erepenning; 16 april 2021.

De speeltuin is indertijd op initiatief van Slotense winkeliers en ondernemers gestart. Door het toegenomen verkeer op de Sloterweg – ahum – wilde men een veilige speelplek voor kinderen creëren. De Speeltuin Sloten heeft o.a. WOII, de oprukkende stad rond het dorp en de bouwdrift van de gemeente Amsterdam doorstaan. De speeltuin met zijn actieve vereniging is nog altijd het kloppend hart van Sloten. Op naar de volgende honderd jaar!

Koninklijke Erepenning voor 100-jarige Speeltuin Sloten
De Speeltuin Sloten is een begrip in de wijde omgeving: Wie uit Sloten en omgeving heeft hier niet gespeeld in de afgelopen decennia? Dat de vereniging van deze speeltuin na honderd jaar nog steeds bestaat, is uniek.

“Jullie zijn de oudste speeltuinvereniging van Amsterdam”, zei commissaris van de Koning Arthur van Dijk, toen hij op 15 april de erepenning officieel kwam overhandigen: “Niet iedere vereniging die honderd wordt krijgt die penning hoor, maar jullie hebben hem dik verdiend!”

Amsterdamsch Speeltuin Verbond – Afdeling Sloten; jaren veertig.
Foto: collectie www.stelling-amsterdam.nl.

Veilige speelplek toen en nu
Het is nu bijna niet meer voor te stellen, maar honderd jaar geleden maakten de winkeliers en ondernemers van Sloten zich grote zorgen: Schiphol was geopend en de KLM ging in 1920 zijn eerste lijndienst uitvoeren. Om de luchthaven te bereiken reed je toen nog dwars door het dorp via de Sloterbrug naar de Haarlemmermeer. De rijkswegen bestonden immers nog niet. Omdat al dat passerende verkeer een gevaar vormde voor de Slotense jeugd, die uiteraard op straat speelde, mochten de bezorgde winkeliers en ondernemers van de Slotense gemeenteraad “ter bescherming van de jeugd” een speeltuin stichten. Op 15 november 1920 werd de speeltuinvereniging officieel opgericht. De activiteiten werden eerst nog georganiseerd in een dorpscafé. In 1923 werd de speeltuin – met het clubgebouw dat in 1931 afbrandde; het huidige clubgebouw dat we ook nu nog kennen staat er sinds 1933 – officieel geopend. Sindsdien zijn alle speeltoestellen vervangen. Het oudste speeltoestel, een originele Aldo van Eyck, stond hier in ieder geval al in 1961.

Het clubhuis van het speelterrein van het Amsterdams Speeltuin Verbond afdeling Sloten; 1953. Foto: Beeldbank Stadsarchief Amsterdam.

Keur aan activiteiten
In de begintijd werden in clubverband al vertelavonden en het Sinterklaasfeest georganiseerd. Toen er eenmaal een eigen verenigingsgebouw kwam, werd het aanbod fors uitgebreid. De vereniging organiseerde ook uitjes en vakantiekampen en jarenlang verzamelde de Slotense jeugd zich op donderdag aan het eind van de middag om met de bus naar zwemles gebracht te worden. Er kwamen ook clubs die in het pand hun activiteiten organiseerden voor jong en oud; bijvoorbeeld een judoclub, een bootjesclub en later ook yogalessen. Op Luilak verwelkomde Gerrit van der Puij van de speeltuinvereniging de Slotense jeugd in alle vroegte (om 4 uur verzamelen) voor een lawaaironde door het dorp (een paar keer op en neer over de Sloterweg). Na een drinkpauze en een wielerwedstrijd was er om 7 uur een ontbijt met kakelverse witte kadetjes, aangeboden door Bakkerij Griffioen. Ook nu is de vereniging nog heel actief: Sinterklaas, Kerstmis, Halloween, paaseieren zoeken zijn nog steeds terugkerende activiteiten. In het pand is al weer een aantal jaar de gezellige ‘Tuin van Sloten’ gevestigd waar lekkere drankjes, tosti’s en nog veel meer verkrijgbaar zijn. In deze Nieuwsbrief leest u uiteraard ook welke speciale jubileumactiviteiten dit jaar nog georganiseerd gaan worden.

Het clubgebouw en wachthuisje van het Amsterdams Speeltuin Verbond, Afdeling Sloten; 1969. Foto: Beeldbank Stadsarchief Amsterdam.

De toekomst
De vereniging bloeit en groeit, maar heeft wel zorgen, vooral financiële. Toen het speeltuinterrein in 1923 in gebruik werd genomen, spraken de vereniging en de gemeente af dat de huur van de grond per jaar één gulden (nu één euro) zou bedragen. ‘Honderd jaar’, dat klonk zo ver weg… Dat leek een veilige afspraak en die afspraak heeft er ook voor gezorgd dat de vereniging nog steeds bestaat. Maar, u voelt het al aankomen: De gemeente van toen is niet meer zo sociaal voelend en gul als toen… De jaarlijkse huur gaat hoe dan ook fors omhoog…

Inclusieve speeltuin
Daarnaast is de speeltuinvereniging druk bezig met het vernieuwen van de speeltoestellen. Het is de bedoeling dat het een ‘inclusieve’ speeltuin wordt waar ook kinderen en (groot) ouders in een rolstoel of met een andere beperking kunnen spelen. Op die manier leren alle kinderen van jongs af aan samen plezier te maken en vallen grenzen weg. Er zijn in de speeltuin al verschillende nieuwe speeltoestellen (nestschommel, zandspeeltoestel voor de kleintjes, speelhuisje) die hieraan voldoen. Sommige toestellen (zoals het speelkasteel) kwamen niet meer door de strenge keuring en moeten vervangen worden… Iedereen is en blijft welkom om gratis in de speeltuin te spelen, maar het bestuur hoopt dat velen daarnaast ook lid worden van de vereniging. Dat kan al voor 25 euro per gezin per jaar. Wie geen kinderen heeft, kan ook donateur worden. Meer weten? Klik hier.

Tamar Frankfurther, 21 april 2021.