Een temperamentvolle man

Slotenaar in Badhoevedorp, Toon Loogman 1914-1982

Jan Loogman (1951) groeide op in een groot rooms-katholiek gezin in Badhoevedorp. In zijn onlangs verschenen boek Een temperamentvolle man, Slotenaar in Badhoevedorp, Toon Loogman 1914-1982 neemt hij de lezer mee op zijn zoektocht naar vader Toon die voor hem als jongen voor een deel onbekend was. Maar het boek heeft meer te bieden. Het geeft een prachtig beeld van het leven van de bewoners van Osdorp, Sloten en Badhoevedorp in de periode 1840-1968.

“Je bent er een van Loogman”
Als kind was Jan bang voor de onredelijke woedeuitbarstingen van zijn vader. Nare herinneringen overheersten en hij besloot op zoek te gaan naar wie zijn vader nu werkelijk was. ‘Je bent er een van Loogman’ was de bezweringsformule. Om die te begrijpen begint hij een speurtocht naar het leven van zijn vader. Hij doet dat aan de hand van uiteenlopende bronnen: interviews, literatuur, archieven en websites. Hij begint in de 19e eeuw, bij zijn overgrootvader, die enig aanzien genoot als polderbestuurder, en zijn in 1924 overleden grootvader Jan, die bekend stond als flierefluiter. Daarna beschrijft hij het kleurrijke leven van zijn vader: opgegroeid in Sloten, verhuisd naar Badhoevedorp, de oorlog en zijn huwelijk met Mien Sol. Veel aandacht krijgt zijn werk als schillenboer, bestuurslid en penningmeester van voetbalvereniging Sint Pancratius, waar hij bij de toneelafdeling een succesvol amateur toneelspeler was. Tenslotte werd hij eigenaar van een groentezaak in de Binnen Bantammerstraat.

Een temperamentvolle man
Het verhaal is zeer vlot en met veel inlevingsvermogen geschreven. Het leest als een ooggetuigenverslag. De gevonden puzzelstukjes vormen gaandeweg een ander beeld van de vader die hij zich als kind herinnert. Een temperamentvolle man, maar ook iemand met onaangename driftbuien, die bij fouten van zijn kinderen er op los kon meppen. Zijn grote passie was toneelspelen. Op het toneel kon hij zich laten gaan, maar tegenover zijn kinderen toonde hij niet zijn ware gevoelens. Hij was voorkomend en ging altijd goedgekleed. Hij had de bijnaam “schillenboer met een stropdas”. Hij verdiende goed als schillenboer, maar kon zijn talenten er niet in kwijt. Die kon hij wel kwijt in het verenigingsleven, waar hij als bestuurder en penningmeester van Sint-Pancratius, en vooral als toneelspeler, veel ‘gezag’ opbouwde. Hij was ‘er een van Loogman’, maar ook een mens met gebreken.

Het aardige van dit boek is dat de speurtocht naar de vader van de schrijver ook een prachtig beeld oplevert van het leven in Osdorp, Sloten en Badhoevedorp. Het laat zien hoe de verschillende geloofsgroepen in het nog verzuilde Nederland – tot in de jaren vijftig en zestig – vooral in eigen kring participeerden. Dat op het toegangskaartje voor de toneelvoorstellingen van Sint Pancratius “alleen voor katholieken” stond vermeld, is in dit verband veelzeggend. Maar de tijden veranderden. Nieuwe vormen van vrijetijdsbesteding kwamen op, de televisie deed zijn intrede en ook aan het verzuilde verenigingsleven kwam een einde.

Toon Loogman overleed in 1982, maar de speurtocht eindigt eind jaren zestig, omdat er dan geen spectaculaire veranderingen meer plaatsvinden: de periode die volgt heeft de schrijver niet meer nodig om te weten te komen wie zijn vader is geweest.

Een temperamentvolle man, Jan Loogman, Brave New Books, 174 pagina’s, geïllustreerd, € 19,95, ISBN 9789402135947. Te koop bij Boekhandel Jaspers in Badhoevedorp, bij andere erkende boekhandels en bol.com.

Zie ook: www.geheugenvanwest.nl