De Lutkemeerpolder lijkt verloren

Activisten broeden op plannen hoe ze het volbouwen van de Lutkemeerpolder kunnen stoppen. Volgens de ontwikkelaar is de komst van een eerste distributiecentrum bijna rond.

Bart van Zoelen; 30 augustus 2019

De volkstuinen die dit voorjaar zijn geplant uit protest tegen de bouwplannen in de Lutkemeerpolder, staan in bloei. “Hier staat maïs, daar pompoen,” zegt Kees Hudig namens de bezetters. Zelfs vanuit de vele vliegtuigen op weg naar Schiphol is hun statement te zien. De gewassen staan in de vorm van de letters Behoud Lutkemeer! “Hier staat het uitroepteken.”

Volkstuinierders in Lutkemeerpolder oogsten groenten voor soep en couscous voor de actiedag zaterdag. Beeld: Dingena Mol.

De polder langs de rand van Osdorp moet plaatsmaken voor een bedrijventerrein, zo is al tien jaar geleden besloten door de gemeente. Maar groen opofferen aan de stad is niet meer van deze tijd, vindt Behoud Lutkemeer. Dit weekend komt het protest in een stroomversnelling, want uiterlijk zondag moet de actiegroep van de rechter de volkstuinen ontruimen. In hun yurt overleggen ze morgen hoe het nu verder moet.

Stadslandbouw
Vaststaat al wel dat ze zich niet zullen neerleggen bij het volbouwen van ‘de laatste vruchtbare landbouwgrond’ van Amsterdam. Zo omschreven kopstukken uit de milieubeweging als Marjan Minnesma en Maurits Groen vorig jaar de Lutkemeerpolder. Stadslandbouw dichtbij huis zien zij als duurzaam alternatief voor gewassen die vanuit de hele wereld wordt aangesleept.

Toen hadden ze hun hoop gevestigd op GroenLinks, dat net de grootste partij van de stad was geworden. De gemeente is immers mede-eigenaar van GEM Lutkemeer, de ontwikkelaar van het gebied. Op de plek van ecologische zorgboerderij De Boterbloem is wel 3 hectare vrijgemaakt voor net zo’n boerderij en bij de bouw worden duurzaamheidseisen gesteld. “Onzin,” vindt Hudig. “Als iets goed is voor het klimaat, dan is het om het te laten zoals het nu is.”

“Dit is de laatste zeeklei van Amsterdam,” vervolgt Hudig. Ander landbouwgebied binnen de gemeente is alleen geschikt voor veeteelt. Het schrikbeeld is dat de klei wordt bedolven onder een dikke laag zand. “Om dat te voorkomen, moeten we in de weg blijven zitten.”

Het is voor de activisten nog geen uitgemaakte zaak dat ze de volkstuinen blijven bezetten. Het dwarsbomen van de bouw kan ook op andere manieren. Voor Hudig staat wel vast dat sommigen ver willen gaan. Een actiekamp trok vorig jaar zo’n 750 sympathisanten. “Uiteindelijk denk ik dat er best mensen zijn die de vrachtwagens met zand willen tegenhouden.”

Aan de slag
De bezetters hopen ook op bijval uit omliggende buurten, zoals De Aker. Nieuwe distributiecentra zullen extra verkeer aantrekken op de drukke ontsluitingsroute naar de A9. Even verderop bij Osdorp ligt nog een stuk bedrijventerrein braak. “Direct aan de snelweg!”

Maar voor GEM staat wel vast dat er meer distributiecentra nodig zijn. GEM zegt zich te houden aan het verzoek van de gemeenteraad om delen van de polder pas bouwrijp te maken als zeker is dat de bouw daar doorgaat. Toch wil GEM in september al beginnen met de voorbereiding, zoals het dempen van sloten. “We moeten aan de slag,” zegt Peter Joustra van de ontwikkelaar.

In de tweede helft van volgend jaar zal de bouw beginnen, verwacht hij. De komst van het eerste distributiecentrum is bijna rond. Om welk bedrijf het gaat, mag pas bekend worden gemaakt als het zeker is, maar Joustra schat de kans op 90 procent. “Het hangt nog op juridische punten en komma’s.” Het gaat om een distributiecentrum voor de levensmiddelenbranche van 5,5 hectare, dus te groot voor de kavel die braak ligt. En het is bestemd voor de bevoorrading van de stad, dus leegstaand terrein rond Schiphol is geen optie.

Behoud Lutkemeer is niet overtuigd. “Dat ze een koper hebben, beweerden ze twee maanden terug ook al,” zegt Hudig. “En dan nog: deze polder is belangrijker dan een bedrijventerrein.”

Bebouwing rukt op
De afgelopen twintig jaar is het deel van de gemeente Amsterdam dat bestaat uit bedrijventerrein, toegenomen van 12 naar 15 procent. In 2015 ging het om 2489 hectare. Daar zou de 25 hectare die ontwikkelaar GEM wil bijbouwen in de Lutkemeerpolder dus bijkomen.

Van het landoppervlak binnen Amsterdam wordt 57 procent gebruikt voor wonen, werk en infrastructuur, zo blijkt uit cijfers die het Centraal Bureau voor de Statistiek deze week presenteerde. Daarmee is de bebouwing in 20 jaar snel opgerukt. In 1996 ging het nog om 52 procent.

Het aantal hectare woningen is binnen Amsterdam met 6,7 procent toegenomen tussen 1996 en 2015. Het oppervlak aan bedrijventerrein steeg met 23 procent.

Van: www.parool.nl; 30 augustus 2019.