De Slibveldenweg is na de herinrichting weer begaanbaar

Een rustiek laantje met aan beide kanten een rij hoge populieren. Dát is de Slibveldenweg in Tuinen van West. Hekken en waarschuwingsborden maken duidelijk dat het er – zeker sinds de zomerstorm van dit jaar – niet veilig is. In 2016 gaat de Slibveldenweg dan ook op de schop. De projectleider, de landschapsontwerper, de boomadviseur, de ecoloog en een bewoner vertellen.

■ Tekst: Shirley Brandeis (in opdracht van stadsdeel Nieuw-West)

Waar
Pak er een kaart bij, kijk op Google Maps of lees hier even mee. De Slibveldenweg ligt aan de Osdorperweg tussen de Lutkemeerweg en de Raasdorperweg. De weg eindigde tot een jaar geleden in een rechthoekig stuk grond, waar eind jaren vijftig door Rioolwaterzuiveringsinrichting West de ‘slibvelden’ werden aangelegd. Het rioolafval dat daar werd verwerkt, het gedroogde slib genaamd, zou als mest voor de tuinders in het gebied dienen, maar al snel bleek er weinig vraag naar en werd het gebied tot baggerdepot verklaard. De afgelopen jaren gebruikte Rijkswaterstaat het als opslag van zand en grond dat nodig was voor de aanleg van de Westrandweg. Vanwege de komst van deze snelweg – als compensatie voor verdwenen groen (natuurcompensatie) – is het gebied dit jaar heringericht en weer tot natuurgebied gemaakt. Hier, op de voormalige slibvelden, verrees een tien meter hoge terp: de Raasberg, vernoemd naar het vroegere Raesdorp. Het uitzicht is er fraai, zeker op de Slibveldenweg, die als een chique laan vol bomen eenzaam maar niet alleen het landschap markeert.

Waarom
Van dichtbij is de situatie op de Slibveldenweg heel anders. De weg is hobbelig en dunne en dikkere takken, waarvan je sommige exemplaren niet op je hoofd zou willen krijgen, versperren her en der de doorgang. “In de loop der jaren zijn al heel wat bomen gesneuveld,” vertelt Kenny van Grootveld die voor stadsdeel Nieuw-West het project in Tuinen van West leidt. “Zeker de hevige storm van 25 juli dit jaar liet flinke sporen na. De prachtige laan die het ooit was, is er inmiddels niet meer. Wandelen is op eigen risico, fietsen is al niet meer prettig vanwege de oneffen grond.” De resterende bomen kunnen niet blijven staan, constateerde boomtechnisch adviseur Tjeerd Visser Van Treevision na uitgebreid onderzoek. “De meeste, zo niet alle populieren zijn er slecht aan toe. Door allerlei complicaties, denk aan scheuren en snoeiwonden, zijn de bomen zeer gevoelig voor tak- of stambreuk,” aldus Visser. Zijn eindconclusie in het 48 pagina’s tellend rapport: ‘de bomen kunnen niet duurzaam en veilig behouden worden.’

Wel behouden
Maar de boomadviseur pleit ook voor compensatie. “En dat gaan we zeker ook doen,” vertelt landschapsontwerper Chris van der Hoef. “Een aantal bomen, waaronder ook fruitdragende bomen en struiken – denk aan walnoten, kersen en mispels – wordt herplant op de voormalige slibvelden aan het eind van de weg. De Slibveldenweg zelf zal aan beide kanten na de kap nieuwe populieren krijgen. Omdat de huidige grote populieren een buizerd, een boomvalk en een paar dwergvleermuizen onderdak bieden, zullen we zowel aan het begin als aan het eind een rij van vijf bestaande bomen behouden.

Hier kunnen de dieren een nieuw onderkomen vinden.” Dat de Slibveldenweg als markante lijn in het polderlandschap voor de toekomst moet worden behouden, stond voor de landschapsontwerper vanaf het begin vast. “We willen deze lijn in het landschap een openbare functie geven. Er een mooie doorgaande route van maken, met gescheiden paden voor wandelaars en fietsers, zodat je vanaf de Osdorperweg richting de Ringvaartdijk en de nieuwe fietsbrug Zwanenburg de Haarlemmermeer kunt bereiken. Zo krijgen we een veilige recreatieve route door natuurgebied, waar ook speelmogelijkheden voor kinderen zullen komen en waar een biologische stadsboerderij gebouwd zal worden.”

Niet in één keer!
Alhoewel alles volgens de regels gaat en er buiten het broedseizoen van de aanwezige vogels om wordt gewerkt, maakt Osdorperwegbewoonster Trees Kaizer zich zorgen. “Ik ben dol op de natuur en speciaal deze omgeving. Eerder maakte ik een inventarisatie van libellen hier en op verzoek van de gemeente monitorde ik ook dagvlinders in en rond de Slibveldenweg en de Wijsentkade. Toen ik hoorde dat de populieren zullen worden gekapt, dacht ik meteen aan de vleermuizen en nachtvlinders, waarvan veel soorten er gehuisvest zijn. Maar liefst driekwart van alle nachtvlinders in Nederland, waaronder ook veel prachtig gekleurde soorten, wordt bedreigd en we hebben ze hard nodig; hun rupsen zijn belangrijk voedsel voor vogeljonkies en de volwassen nachtvlinders zijn voer voor vleermuizen. Ik ben niet tegen bomenkap als dat nodig is, maar wel tegen alles in één keer kappen. Dat er bomen worden teruggeplaatst is fijn, maar dat levert niet meteen behuizing voor de al aanwezige dieren op.”

Nee, niet in één keer
Stadsecoloog Anneke Blokker is hierover gerust. “De kap geschiedt niet in één keer. In eerste instantie wordt alleen de westelijke bomenrij gekapt en een groot deel van de oostelijke bomenrij. Pas wanneer de nieuw aangeplante populieren voldoende hoog zijn, wordt het resterende deel gekapt. Een klein deel van de bomen blijft dus staan voor de aanwezige dieren.

Ja, hun beschermde verblijfplaatsen verdwijnen. Maar er worden vleermuiskasten geplaatst in de nieuwe bomen, voor de buizerd en de boomvalk blijven er broedopties in deze omgeving en waarschijnlijk worden er kunstnesten voor deze vogels aangebracht. De bomenkap leidt dus niet tot verstoring van hun reproductie.” Van Grootveld vult aan: “Ook zullen de werkzaamheden plaatsvinden als de dieren niet aanwezig zijn en zal een ecoloog de komende vier jaar de nieuwe broedplaatsen monitoren. Alles moet en zal volgens de regels van de Flora- en Faunawet verlopen.”

Wanneer
De gemeente zal binnenkort de ontheffingsaanvraag indienen. Van Grootveld: “Het wachten is dan op akkoord van het ministerie. Afhankelijk van het tijdig verkrijgen van de ontheffing starten de werkzaamheden in oktober 2016.” De werkzaamheden duren ongeveer zes maanden. Daarna kunt u weer wandelen en fietsen over de Slibveldenweg en genieten van de nieuwe natuur.

De herinrichting van de Slibveldenweg is mogelijk gemaakt door een subsidie van de Provincie Noord-Holland.

Uit: de Westerpost van 4 november 2015.