Gedwongen afbraak bouwsels tevens einde tuincomplex

Op kerkgrond in dorpskern Oud Osdorp

Sinds enkele maanden ligt het tuincomplex in de voormalige dorpskern van Oud Osdorp er leeg en aangeharkt bij: alle kassen en schuurtjes moesten op last van stadsdeel Nieuw-West wegens illegale bebouwing worden verwijderd. Toen daarbij ook nog asbest werd ontdekt, is het hele terrein ontruimd in afwachting van toekomstige ontwikkelingen. Maar voor het zo ver is, moet eerst de status van het erachter gelegen kerkhof worden bepaald en is het r.-k. kerkbestuur van Halfweg momenteel op zoek naar de nabestaanden van de resterende graven.

In 2010 ontving het kerkbestuur van de r.-k. parochie Halfweg van stadsdeel Nieuw-West de aanschrijving om alle bouwsels van het terrein tegenover Osdorperweg 555 te verwijderen omdat hiervoor geen omgevingsvergunning was aangevraagd. Het kerkbestuur heeft vervolgens namens alle belanghebbende tuinders bezwaar aangetekend en aan een hoorzitting deelgenomen, mede vanuit het argument dat de kassen en schuurtjes er al ‘sinds mensenheugenis’ staan. De gemeente bleef echter op het standpunt staan dat alle bouwsels illegaal waren en eiste afbraak. Toen daarbij ook nog asbest werd aangetroffen, moest er een veilige en vakkundige afvoer plaats vinden, waardoor uiteindelijk het complete terrein schoon is opgeleverd en tevens de verdere voortzetting van de groente- en moestuintjes is beëindigd.

Onderzoek kerkhof
Het achterste deel van het ca. 6.000 m2 grote terrein bestaat uit een kerkhof met een aantal grafzerken waarvan de laatste bijzetting in 1921 plaats vond. Opvallend op deze begraafplaats is vooral het 3 meter hoge grafmonument met grafkelder dat tezamen met 35 m2 grond eigendom is van de familie Deckers van wie in 1969 de laatste bijzetting heeft plaats gevonden. Omdat van alle overledenen op dit kerkhof geen nabestaanden bekend zijn, is het kerkbestuur momenteel naar hen op zoek. Tevens wordt uitgezocht of, en zo ja wanneer, het kerkhof officieel is gesloten.

Van Sloten naar Osdorp en weer terug
Het kerkhof is een restant van de r.-k. kerk St. Pancratius die van 1650 tot 1901 op deze plek heeft gestaan. Toen bij het beleg van Haarlem in 1573 de oorspronkelijke katholieke kerk in Sloten aan het begin van de Osdorperweg door de watergeuzen in brand werd gestoken en vervolgens door de protestanten werd overgenomen, moesten de katholieken decennialang gebruik maken van boerenschuren. Toen verderop aan de Osdorperweg even voorbij de knik in 1650 een nieuwe kerk werd gebouwd, hadden de katholieken weer hun eigen onderkomen.

Door de vervening van de omliggende polders werd de kerk als gevolg van verzakking bouwvallig en toen tevens bekend werd dat in Halfweg een nieuwe parochiekerk zou komen, besloot men in 1901 een nieuwe kerk in Sloten te bouwen en de kerk in Oud Osdorp af te breken. Het terrein is vervolgens in 1902 verkocht aan de r.-k. parochie Halfweg en ligt er sindsdien braak bij. Ook het nog steeds aanwezige kerkhof raakte steeds meer in verval.

Pas als alle onzekerheden rond het kerkhof zijn opgelost, kan het kerkbestuur van de parochie Onze Lieve Vrouw Geboorte te Halfweg verder met eventuele nieuwe plannen voor dit stukje grond dat dan al weer 365 jaar als kerkgrond in gebruik is.

Meer info over deze begraafplaats: www.studiokoning.nl/Foto_Amsterdam_4/Kerkhof_Osdorp.html

Nico Jansen

Uit: de Westerpost van 15 oktober 2014.