Door aanleg fietspad op sportpark krijgt Japanse Duizendknoop vrij spel

Het is inmiddels ruim drie jaar geleden dat de gemeente te horen kreeg dat de Japanse Duizendknoop ook op diverse plekken in De Oeverlanden, Sloten en elders in het landelijke gebied gespot was.

Bij de foto: Ga vooral niet maaien om de Japanse Duizendknoop te verwijderen. Dan blijven er overal kleine stukjes stengel achter en ieder stukje, hoe klein ook, zorgt weer voor een nieuwe plant… In afwachting van een oplossing plaatst de gemeente nu alleen nog maar bordjes met de tekst “Niet maaien”. Zoals hier ter hoogte van Ringvaartdijk 100. Foto: Willem Kleyn.

Die locaties zette de gemeente netjes op een digitale kaart, maar vervolgens volgt nog altijd geen actie. Het bestrijden van deze agressieve plant is immers heel moeilijk. Bekend is dat de gemeente – samen met knappe koppen van universiteiten – experimenteert met nieuwe bestrijdingsmethoden, maar voor de kortere termijn is daar weinig resultaat van te verwachten. Alleen al omdat het landelijke gebied van Nieuw-West zeker niet bovenaan de gemeentelijke urgentielijst prijkt. Als er al actief bestreden wordt, dan begint men op plekken waar de agressieve wortels van de Duizendknoop kades en asfalt bedreigen.

Ook op tracé geplande tijdelijke fietspad Sportpark Sloten
De werkgroep Sloten van de Dorpsraad maakt zich grote zorgen over deze ontwikkeling. De invasieve exoot verspreidt zich exponentieel snel. Op onverklaarbare wijze duikt hij nu ook steeds vaker in privé-tuinen op. De zorgen van de werkgroep richten zich nu ook op de aanleg van dat op deze website al eerder fel bekritiseerde tijdelijke fietspad, dat de afdeling Sport wil aanleggen in de Hoofdgroenstructuur op Sportpark Sloten. Onderzoek ter plaatse toont namelijk aan dat de Japanse Duizendknoop inmiddels ook woekert in de bosstrook waar dat fietspad zou moeten komen. Wie denkt “Maar dat is toch handig? Dan kan de gemeente bij de aanleg van dat fietspad meteen de Duizendknoop verwijderen?” heeft het mis.

Aanleg fietspad bevordert verspreiding
Een schouwer van de gemeente, die hier liever niet met naam wordt vermeld, vertelde de redactie dat aannemers die in opdracht van de gemeente elders in dfe stad de Japanse Duizendknoop verwijderen, de situatie meestal alleen maar verergeren: “Bestrijding lukt alleen maar als onder professionele begeleiding álle wortels volledig worden uitgegraven. Je moet álles meepakken en er mag millimeter wortel of stengel achterblijven. Als alles compleet is verwijderd, is het van groot belang dat je heel precies bent met het afvoeren van wortels, stengels, bloemen, zaden etc. Die moeten meteen luchtdicht worden verpakt en daarna worden verbrand. Dit afval mag dus zéker niet bij ‘groenafval’ terechtkomen. De plant verspreidt zich niet alleen via wortel en stengel, maar ook door de lucht!”

Naast de vele andere zorgen over dat tijdelijke fietspad in het sportpark, is er nu dus een serieus argument om af te zien van de aanleg bijgekomen. Als een aannemer dat tijdelijke fietspad gaat aanleggen, dan is de bestrijding van de Duizendknoop geen hoofdtaak voor het bedrijf. Wortels zullen dus worden doorsneden, waardoor de groei en verspreiding alleen maar zullen versnellen. Bovendien is de kans groot dat bij de grondwerkzaamheden (bijvoorbeeld voor de aanleg van de verlichting) grond verplaatst gaat worden. Dat is bijna een uitnodiging voor de woekerplant om zich ‘fijn’ op veel nieuwe plekken te vestigen…

Japanse Bladvlo als wapen
Naast het volledig uitgraven van de plant en heel zorgvuldig afvoeren gaat de Japanse Bladvlo misschien uitkomst bieden. Deze – eveneens geïmporteerde – luis eet graag jonge scheuten van de Japanse Duizendknoop. Na een eerste test zijn wetenschappers positief over het gedrag van deze exotische luis. Hun voorlopige conclusie: “Ze houden alleen van nieuwe scheuten van de Duizendschoon en niet van andere planten in de Nederlandse natuur.” Andere experts zijn daarentegen erg bezorgd omdat ze het wel “een eng idee” vinden om nóg een exoot hier in de Nederlandse natuur zomaar vrij te laten: “Je weet niet wat die beestjes op de langere termijn allemaal teweeg gaat brengen. Als ze eenmaal vrij in de Nederlandse natuur zijn vrijgelaten, raken we ze nooit meer kwijt…” De meeste wetenschappers lijken er echter van overtuigd dat deze bladvlo écht alleen maar van Japanse Duizendknoop houdt. Vandaar dat men nu toch al bezig is om deze exotische luis uit te zetten en zich te laten vermenigvuldigen. Zo zullen de luizen op steeds meer plekken in de stad aan het werk worden gezet. En ook het landelijke gebied komt dan zeker aan de beurt.

Uitputting van de plant
Het opeten van de jonge scheuten van de Duizendknoop moet ertoe leiden dat de plant uitgeput raakt en uiteindelijk afsterft. Als dat lukt, is het in ieder geval een zaak van lange adem. Experts gaan ervan uit dat dit zeker tien jaar zal duren. Wie deze exoot in zijn tuin heeft staan en niet werkeloos wil toezien hoe zijn hele tuin door deze plant wordt overgenomen, kan het beste aan de slag door (vooralsnog) zelf ‘voor bladvlo te gaan spelen’. Verwijder telkens opnieuw de jonge scheuten van de plant. Stop alles wat u snoeide meteen en intact in een vuilniszak (niet eerst op de aarde leggen en geen kleine stukjes stengel over het hoofd zien). Sluit de zak hermetisch af en stop hem zo snel mogelijk in de afvalcontainer. Niet in een vuilniszak op straat zetten, omdat vogels de zakken dan kunnen openpikken. Een open vuilniszak kan al voldoende zijn om de plant op nieuwe plekken te laten kiemen. Maak uw handschoenen na het werk goed schoon. Voor degenen die zelf de bestrijding van deze plant ter hand willen nemen biedt de gemeente na de zomer een online cursus aan. Meer weten? Klik hier.

Registratie
Ook al valt daar op straat verder weinig van te merken, de gemeente laat weten het probleem ‘Japanse Duizendknoop’ zeker wel serieus te nemen. Er wordt nu zelfs geëxperimenteerd met twee andere bestrijdingsmethoden: verhitting van de grond en elektrocutie. Het is nog onduidelijk of dit (op termijn) de beste resultaten biedt…

Het is in ieder geval van belang dat op de digitale kaart van de gemeente alle locaties vermeld staan waar deze exoot groeit. Als u wilt controleren of de kaart compleet is, klik dan hier.

Tamar Frankfurther; 6 augustus 2021.

Zie ook: Worstelen met de Japanse Duizendknoop